Ядролық реакциялар. Жасанды радиоактивтілік. Ауыр ядролардық бөлінуі. Тізбекті ядролық реакция. Сындық масса. Физика, 11 сынып, сабақ жоспары.


  • Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

Атом ядросының физикасы

  • Мектеп:
  • Күні:
  • Мұғалімнің аты-жөні:
  • Сынып: 11
  • Қатысқандар саны:
  • Қатыспағандар саны:
  • Сабақ тақырыбы
  • Ядролық реакциялар. Жасанды радиоактивтілік.Ауыр ядролардық бөлінуі. Тізбекті ядролық реакция. Сындық масса

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

11. 8.2.4 - ядролық реакцияны жазу кезінде массалық және зарядтық санның сақталу заңын қолдану; 11.8.2.5 - ядролық синтездің және табиғи радиоактивтіліктің табиғатын түсіну

Сабақ мақсаттары

Ядролық реакция және жасанды радиоактивтілік мағынасын түсіну, ауыр ядролардың бөліну және ядролық синтез реакциясының табиғатын түсіну.

Бағалау критерийлері

  • Оқушылар ядролық реакцияны жазу кезінде массалық және зарядтық санның сақталу заңын қолданады;
  • Ауыр ядролардың бөліну процесін және жеңіл ядролардың бірігу процесін сипаттайды,
  • Тізбекті ядролық реакция мен термоядролық реакция ерекшелігін ажыратады.

 Тілдік мақсаттар

 

Тілдік мақсаттарды, лексика мен тіркес мысалдарынқоса анықтаңыз

Ядролық реакция, тізбекті ядролық реакция, ауыр ядро, жеңіл ядро, термоядролық реакция, ядролық отын, ядролық реактор.

Пәнгетән лексика мен терминология:

Ядролық физика

Қазақша

Орысша

Ағылшынша

Ядролық реакция

Ядерная реакция

Nuclear reaction

Бірігу/Термоядролық реакция

Слияние или объединение (синтез)Термоядерная реакция

Fusion/ Fusion reaction

Ауыр ядролардың бөлінуі

Деление тяжелых ядер

Fission of heavy nuclei

Тізбекті ядролық реакция

Цепная ядерная реакция

Nuclear chain reaction

Басқарылатын тізбекті ядролық реакция

Управляемая ядерная реакция

Controlled nuclear reaction

Басқарылмайтын тізбекті ядролық реакция

Неуправляемая ядерная реакция

Uncontrollable nuclear reaction

нейтрондардың көбею коэффициенті

Коэффициент размножения нейтронов

Multiplication factor of neutrons

Ядролық отын

Ядерное топливо

Nuclear fuel

Ядролық отынның сындық массасы

Критическая масса ядерного топлива

The critical mass of nuclear fuel

Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

...................... элементар бөлшектермен немесе бір-бірімен өзара әсерлесуі .................... өзгерістер ................................ деп аталады.

Тізбекті реакцияның .......................... шарты – ядро бөлінген кездегі .......................................... алуы.

Құндылықтарды дарыту

 

 

  • Оқушыларды академиялық адалдыққа тәрбиелеу (тапсырмаларды орындау барысында өз бетімен жасау)
  • Оқушыларың бойында жауапты азаматтық ұстанымды қалыптастыру.
  • Өмір бойы білім алу құндылығын сыни тұрғыдан ойлау арқылы білімге деген құштарлығын қалыптастыру
  • Оқушылар арасында бір-біріне деген құрметті қалыптастыру

Пән аралық байланыстар

Математика: белгісіз санды табу

Химия: Ядролық реакциялар, атом ядросының құрылысы

АКТ қолдану дағдылары

Ауыр ядролардың бөлінуі: ядролық реактор

https://bilimland.kz/kk/courses/physics-kk/kvanttyq-fizika/atom-yadrosynyng-fizikasy/lesson/yadronyng-bai-lanys-ehnergiyasy-yadro-massasynyng-aqauy

Термоядролық синтез: Такомак

https://bilimland.kz/kk/courses/physics-kk/kvanttyq-fizika/atom-yadrosynyng-fizikasy/lesson/termoyadrolyq-reakcziyalar-auyr-yadrolardyng-bolinui

Бастапқы білім

10 сынып: Зарядтың сақталу заңы

10 сынып: Зарядталған бөлшектер

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланғанкезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(W) Ұйымдастыру кезеңі:

(G)Оқушыларға суреттер қиықтары таратылады. Сол суреттер бойынша оқушылар топтарға біріктіріледі.

І-топ

ІІ-топ:

ІІІ-топ:

Активити «Модельдеу»

Сынып үш топқа бөлінеді:

І-топ: Ядроның нуклондық моделі

ІІ-топ: Изотоптар

ІІІ-топ: Атом ядросының байланыс энергиясы

моделін жасайды және осы процесті түсіндіреді

(G)Топтық жұмыс жүргізіледі. Оқушылар топпен берілген тапсырманы орындайды.

Топтар бірін-бірі тексереді.

Суреттер

Қосымша 1

Сабақтың ортасы

Жаңа сабақтың барысы

(W) Жаңа мағлұмат оқушыларға презентациямен арқылы олармен талдау жасау отырып түсіндіріледі.

  • Ядролық реакция
  • Тізбекті ядролық реакция
  • Тізбекті реакция қай кезде мүмкін болады?
  • Нейтрондардың көбею коэффициенті
  • Плутонийдің пайда болуы
  • Ядролық реактор

Оқушыларға видео көрсетіледі. Видеодан кейін ондағы берілген мағлұматтарды әрбір оқушы бір сөйлеммен қорытындылайды.

  • Термоядролық реакция
  • Термоядролық реакцияны іске асыру үшін үш мәселе шешу керек
  • Токамак

Оқушыларға видео көрсетіледі.

Видеодан алған мәліметтерін қолданып келесі тапсырманы орындайды.

Активити «Сәйкестендір»

(If) Оқушыларға жекелеме тапсырма беріледі.

Қалыптастырушы бағалау «Ядролық реакция. Ядролық реактор»

https://www.youtube.com/watch?v=rdTgNXb1Irc&t=6s

https://bilimland.kz/kk/courses/physics-kk/kvanttyq-fizika/atom-yadrosynyng-fizikasy/lesson/termoyadrolyq-reakcziyalar-auyr-yadrolardyng-bolinui

h

Қосымша 2

Қосымша 3

Сабақтыңсоңы

Қорытынды

Рефлексия

Activity «Серіктестіктеріңізбен сөйлесіңіз»

  • Білген 3 нәрсемен
  • Оңай деп ойлайтын нәрсемен
  • Қиын деп ойлайтын нәрсемен
  • Болашақта оқитын нәрсемен

Үй тапсырмасы:

Оқулықтан параграфтағы теориялық материалдарды қайталап оқу;

https://bilimland.kz/kk/courses/physics-kk/kvanttyq-fizika/atom-yadrosynyng-fizikasy қосымша мәліметтер алуға болады.

https://www.youtube.com/watch?v=rdTgNXb1Irc&t=6s видео арқылы қысқаша теориялық мағмұмат беріледі.

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғарыоқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексерудіжоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.

Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады

Бұл бөлімде оқушылардың сабақ барысында үйренгенін бағалау үшін қолданатын әдіс-тәсілдеріңізді жазасыз

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.

Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдір уүшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

Қосымша 1

Сәйкестендір

  • Ядроның байланыс энергиясы
  • Ядродағы нуклондарды ыдырап кетуден сақтап, оның берік байланысын қамтамасыз ететін күштер.
  • Массаның атомдық бірлігі
  • Атом ядросының құрылымын қасиеттерін оның түрленулерін зерттейді, микроәлемде болып жататын құбылыстарды қарастырады.
  • Зарядтық сан
  • КөміртегіС612 атомы массасының 1/12 бөлігі.
  • Ядролық күштер
  • Ядроның байланыс энергиясыныңА массалық санға қатынасы, яғни бір нуклонға сәйкес келетін байланыс энергиясы.
  • Масса ақауы
  • Атом ядросы түгелімен жеке нуклондарға ыдырату үшін қажетті минимал энергия.
  • Меншікті байланыс энергиясы
  • Ядролық тарту күшінің жұмысы есебінен нуклондардан атом, ядросы түзілгенде пайда болатын массалар айырымы

«Кім шапшаң»

А

Массалық сан

Еб

Байланыс энергиясы

Емб

Меншікті байланыс энер

13

?

7,47 МэВ / нуклон

2

2,23 МэВ

?

?

1801,6 МэВ

7,57 МэВ /нуклон

Есепте.

. 1. Ядроның байланыс энергиясын ( Еб) және меншікті байланыс энергиясын (Емб) 13 27 Al алюминий үшін табыңдар.

2. 1 2 Н дейтерийдің байланыс энергиясы 2,23 МэВ. Ядроның массасын табыңдар.

3. Жекелеген нуклондардың массаларының қосындысы бүтін ядроның массасынан көп болуы мүмкін бе, егер мүмкін болса, ол қандай ядролар үшін орындалады?

Қосымша 2. Жекелеме тапсырма

Оқушының аты-жөні:___________________________________________

Атом энергиясын өндіруідің

физикалық екі тәсілі

Ауыр элементтердің (уран, плутоний) ядроларын бөлу арқылы энергия өндіру

Жеңіл элементтердің (сутегі, гелий) ядроларын біріктіру арқылы энергия өндіру

Суретті қолдана отырып атом энергиясын өндіруідің

физикалық екі тәсілін сипаттаңыз



Толық нұсқасын 30 секундтан кейін жүктей аласыз!!!


Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter

Қарап көріңіз 👇



Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру

Соңғы жаңалықтар:
» 2025 жылы Ораза және Рамазан айы қай күні басталады?
» Утиль алым мөлшерлемесі өзгермейтін болды
» Жоғары оқу орындарына құжат қабылдау қашан басталады?
Пікір жазу