Зертханалық жұмыс: Жарықтың толқын ұзындығын дифракциялық тор арқылы анықтау. Физика, 11 сынып, дидактикалық материал.

Жұмыс парағы 3

Оқушы___________________ Сынып 11_________ Мерзімі _________________

1.Демонстрацияны лазердің көмегімен ыңғайлы әдіспен жасауға болады.

Лазерді пайдалану кезінде сақ болу керек шараларды атаңыз.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

[1]

2.Толқын ұзындығы 590 нм монохроматты жарық шоғы дифракциялық торға суретте көрсетілгендей тіке бағытталған:

(а) Дифракциялық тордың периоды м-ге тең.

Жарық шоғының екінші ретті спектрінің ауытқу бұрышын анықтаңдар:

Жауап: .................................... градус

[4]

(b) Жарық көзін толқын ұзындығы белгісіз монохроматты жарық көзімен ауыстырады. Жіңішке жарық шоғы дифракциялық торға тіке түседі. Жарық шоғының дифракциялық тордан өткеннен кейінгі жарықтың екінші ретті спектрінің ауытқу бұрышы 42,1° болады. Жарық көзінің толқын ұзындығын анықтаңыз.

Жауап: .................................... м.

[2]

3.Жазық дифракциялық тордың бірінші ретті спектр үшін теңдеуі: λ = d sin θ.

• Төмендегі суретте тордың екі саңлауы берілген. Суретке d және λ қашықтықтарды белгілеп көрсет.

[2]

(b) Егер монохроматты жарықтың толқын ұзындығы кемитін болса, бірінші ретті спектрінің ауытқу бұрышы θ қалай өзгереді? Түсіндіріңіз.

[2]

(c) Төмендегі суретте Х жұлдыздың сызықтық спектрін алу үшін спектрометрмен бірге дифракциялық тор қолданылғанын көрсетеді. Зертханада алты элементтің сызықтық спектрі алынғанын көрсетеді. Х жұлдыздың атмосферасында кездесетін үш элементті белгілеп көрсетіңіз.

(d) Х жұлдыздың спектрін алу үшін 1 мм-ге 300 штрих келетін дифракциялық тор қолданылған.

(i) Тордың екі саңлауының центрлерінің арақашықтығын есептеңіз:

Жауап: ................................. м

[1]

(ii) Суретте көрсетілген Р бірінші ретті спектрінің ауытқу бұрышын анықтаңыз:

Жауап: ........................ градус

[2]