Жартылай өткізгіштік құралдар. Физика, 10 сынып, презентация.

Сабақтың тақырыбы:

Жартылайөткізгіштер.

Оқу мақсаты:

Жартылай өткізгіштік құралдар түрлерін білу;

Жартылай өткізгіштік құралдардың қасиеттерін білу;

Жартылай өткізгіштік құралдардың жұмыс істеу принципін түсіну;

Тұрмыста және техникада жартылай өткізгіштік құралдардың қолдану аймағын білу

Бағалау критерииі:

Жартылай өткізгіштік құралдар түрлерін біледі;

Жартылай өткізгіштік құралдардың қасиеттерін біледі, түсінеді;

Жартылай өткізгіштік құралдардың жұмыс істеу принципін түсінеді;

Тұрмыста және техникада жартылай өткізгіштік құралдардың қолдану аймағын біледі.

Жартылай өткізгіштердегі электр тогы

2 жартылай өткізгіштіктердің түйісуі

Кері өткізгіштік

Тура өткізгіштік

Негізгі емес q жүзеге асады

Негізгі q жүзеге асады

үлкен

3 жартылай өткізгіштіктердің түйісуі

Жартылайөткізгішті диод:

Жартылай өткізгішті транзистор:

Реле

Реле́ (фр.Французский язык relais) — электрическое или электронное устройство (ключКлюч (электротехника)), предназначенное для замыкания или размыканияэлектрическойЭлектрическая цепь цепиЭлектрическая цепь при заданных изменениях электрических или неэлектрических входных воздействий.

Диод

Жартылайөткізгішті диод деп қарама-қарсы жақтарына тізбекке қосу үшін контактілер жалғастырылған электронды кемтіктік ауысуы болатын жартылай өткізгішті кристалы бар құрылғыны айтады.

Термистор

Термистор – это резистор, сопротивление которого меняется от температуры. Термисторы бывают двух типов: с положительным и отрицательным температурным коэффициентом. У терморезистора с положительным коэффициентом при повышении температуры сопротивление возрастает, а с отрицательным коэффициентом - уменьшается.

Фоторезистор

Фоторезистор – это датчик, электрическое сопротивление которого меняется в зависимости от интенсивности падающего на него света. Чем интенсивней свет, тем больше создается свободных носителей зарядов и тем меньше становится сопротивление элемента.

Conductors: (Өткізгіштер).

1)Температураның артуына байланысты өткізгіштігі кемитін денелер.

2)Ток тудырушы бөлшек – Еркін электрондар Мыс: metal, copper (мыс), aluminum, gold, iron

Semiconductors: (жартылай өткізгіштер)

1)Температураның артуына байланысты өткізгіштігі артатын денелер.

2) Ток тудырушы бөлшек – Бос орын (кемтіктер) және Еркін электрондар

Мыс: Silicon, Germanium

Insulators: (диэлектриктер) Plastics, ebonite, glass, silk

Жартылайөткізгіштердегі электр тоғы деп электр өрісі әрекетінен электрондар мен кемтіктердің қарама –қарсы бағытталған реттелген қозғалысын айтады

Жартылай өткізгіштердегі электр тогы

Денелер

Өткізгіштер

Диэлектриктер

Өтімділік

Изоляция

Жартылай өткізгіштер

Басқарылатын өтімділік

Металл өткізгіштерде температура артқан сайын меншікті кедергі артатын болса, жартылай өткізгіштерде керісінше темпаратура артуымен меншікті кедергі кемиді.

Жеткілікті төмен температураларда жартылай өткізгіштер диэлектрик болып табылады.

Металл

Полупроводник

Si

Si

Si

Si

Si

Si

Si

Si

Si

As

Si

As

Донорлық қоспа

Si

Si

Si

In

Si

In

Акцепторлық қоспа

p-n ауысу

p

n

Тура p-n ауысу

p

n

Обратный p-n переход

p

n

Тура ауысу

Кері ауысу