Металдардағы электр тогы. Асқын өткізгіштік. Физика, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

10.4А – Әр түрлі ортадағы электр тогы

Мектеп: Шымкен қаласы ФМБ НЗМ

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Боханова Н.С.

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы:

Металдардағы электр тогы. Асқын өткізгіштік.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.4.3.1 – металдардағы электр тогын сипаттау және кедергінің температураға тәуелді өзгерісіне талдау жасау;

10.4.3.2 – жоғары температурадағы асқын өткізгішті материалдарды алудың тиімді жолдарын талдау;

Сабақ мақсаттары

металдардағы электр тогын тасмалдаушыларды анықтау; металдардағы электр тогының температураға тәуелділігін талдау; металдардың асқын өткіздік қасиетін талдау және кедергінің температураға тәуелділік графигін сызу.

Жетістік критерийлері

Дағдылар

Жетістік критерийі

Оқу мақсатына оқушы жетеді, егер тапсырманың 80 %-н орындаса

Білу және түсіну

Оқушылар металл өткізгіштегі электр тогын тасмалдаушылар еркін электрондар екенін біледі.

Қолдану

Металл өткізгіштегі ток күшін есептей алады. Электрондардың жылдамдығын есептей алады.

Металдардың кедергісінің температуралық коэффициентін есептей алады.

Талдау

Метал өткізгіштің өткізгіштігі температураға тәуелді өзгеретінін талдай алады және графигін тұрғыза алады.

Тілдік мақсаттар

Пәндік лексика және терминология

ток күші, кернеу, кедергі, меншікті кедергі, ток күшінің қуаты, асқын өткізгіштік сөздерін сабақта қолдану.

Құндылықтарды дарыту

Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілікті үнемі есте сақтау; Жұппен жұмыс істеу барысында бір біріне құрмет көрсетуді ұмытпау; Сыныпта жұмыс жасағанда ынтымақтастық атмосферасын қадағалау; Оқушылар өз пікірін білдіргенде ашықтықты ескеріп барлық оқушы пікірлерін тыңдау; Еңбек және шығармашылық нәтижесінде мақсатқа жететінімізді еске салу; мектептегі тақырыпқа сай іздену қажеттігін, өмір бойы білім алу керектігін білу.

Пәнаралық байланыстар

Математика – графиктер тұрғызуда қолданылады

АКТ қолдану дағдылары

Онлайн қайталау сұрақтарын сайттарды тиімді қолдану

Бастапқы білім

Тізбек бөлігі үшін Ом заңы, кедергі, меншікті кедергі, ток күші, кернеу.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

5 минут

15 минут

10 минут

І. Өтілген тақырыпты пысықтау.

Қосымша 1-дегі кестесін көлденең сызық бойымен кесіңіз де оқушыларға таратып беріңіз.

Қосымша 1 кестесінде оң жағында ағылшын тілінде анықтама, ал сол жағында оның жауабы берілген «The start» сөзі бар оқушы анықтаманы оқиды, ал жауабы бар оқушы жауабын айтып, сосы келесі анықтаманы оқуды жалғастырады.

ІІ. Жаңа тақырыпты игеру

Жұптық жұмыс. Оқушыларға «Не себепті металл электр тогын өте жақсы өткізгіш болып табылады?- деген сұрақ қойылады. Оқушылар жұбымен пікір алмаса отырып өз болжамдарын айтады. Оқушылардың болжамдары тыңдалғаннан кейін мұғалім «металдарда электр тогын еркін электрондардың тасмалдайтынын» растайды.
Мұғалім оқушыларға төмендегі суретті көрсетіп келесі сұрақты қояды:

«Егер осы металлды қыздырсақ, шамда қандай өзгеріс болады?»

Оқушылар жұбымен пікір алмаса отырып, өз болжамдарын айтады. Сосын мұғалім бейне көрініс арқылы егер металлдың температурасын арттырса кедергінің азаятынын оқушыларға көрсетеді.

Металдардың өткізгіштігі температураға тәуелділігін анықтағаннан кейін оқушыларға «Асқын өткізгіштік» ұғымы беріледі және оның графигін сыздырып, талдайды.

Видио көру барысында төмендегі формулаларды оқушылар дәптерлеріне жазып алады.

(R-R₀)/R₀ = αt (2.1)

ρ= ρ_o(1+ αt) (2.2)

ІІІ. Бекіту тапсырмаларын орындау

Қосымша 2- дегі тапсырмаларды орындау

Бағалау: Оқушылардың жұмысын жетістік критерийі бойынша бағалау.

Дифференцация: Тапсырманы тез орындаған оқушы басқа оқушыларға көмектеседі.

IV. Қлыптастырушы бағалау.

Бағалау: Оқушылардың жұмысын жетістік критерийі бойынша бағалау.

Дифференцация: Тапсырманы тез орындаған оқушыға басқа нұсқасы беріледі.

Қосымша 1

https://www.youtube.com/watch?v=DbKECtWNm8k

https://bilimland.kz/kk/courses/physics-kk/ehlektrodinamika/arturli-ortadahy-ehlektr-togy

Қосымшы 2

Қосымшы 3

Сабақтың соңы

5 минут

Рефлексия (Оқушылар өтілген тақырыпты бағалайды)

Қызықты	Танымдық
Өте жақсы	Ғажап
Жақсы	Ғылыми
Күндклікті	Жан жақты ақпаратпен қамтылған
Жақсы	Қиын
Күндклікті	Ерекше
Пайдалы	Қажетті ақпартқа толы
Қанағаттанарлық	Қиын

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Қабілеті жоғары оқушыларға жоғары деңгей есептер беру қосымша №1 есептер

Қарапайым тізбек құрастырып, Ом заңын қолданып, төмендегі өткізгіштер үшін вольт-амперлік сипаттаманың графигін сызуға тапсырма беруге болады:• I тұрақты температура кезінде метал өткізгіштегі.• Қыздыру шамы мен шала өткізгішті диод.• Шала өткізгішті диодты

Практикалық жұмыс істеу барысында ҚТЕ сақтау

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

Қосымша 1

The start	The elementary charge
e = −1.6 × 10−19 C.	The SI unit of charge is the coulomb (C). One coulomb is the charge which passes a point when a current of 1 A ﬂ ows for 1 s.
charge = current × time; ∆q = I∆t	The term potential difference (p.d.) is used when charges lose energy in a component. It is deﬁ ned as the energy transferred per unit charge.
U =∆ W/ ∆q or ∆W = U∆q	Power is the rate of energy transfer. In electrical terms, power is the product of voltage and current.
That is, P = UI.	The combined resistance of resistors in series is given by the formula:
R = R1 + R2 + ….	The combined resistance of resistors in parallel is given by the formula:
1/R=1/R₁ +1/R₂	The resistivity ρ of a material is deﬁ ned as ρ = RA/ L
where R is the resistance of a wire of that material, A is its cross-sectional area and L is its length. The unit of resistivity is the ohm metre (Ω m).	Ammeters have a low resistance and
are connected in series in a circuit	Voltmeters have a high resistance and
are connected in parallel in a circuit	For a resistance R, the power is given by:
P = I ²R and P= V² /R	A volt is a joule per coulomb
That is, 1 V = 1 J C⁻¹	The end

Дұрыс жауабы

The elementary charge	e = −1.6 × 10−19 C.
The SI unit of charge is the coulomb (C). One coulomb is the charge which passes a point when a current of 1 A ﬂ ows for 1 s.	charge = current × time; ∆q = I∆t
The term potential difference (p.d.) is used when charges lose energy in a component. It is deﬁ ned as the energy transferred per unit charge.	U =∆ W/ ∆q or ∆W = U∆q
Power is the rate of energy transfer. In electrical terms, power is the product of voltage and current.	That is, P = UI.
The combined resistance of resistors in series is given by the formula:	R = R1 + R2 + ….
The combined resistance of resistors in parallel is given by the formula:	1/R=1/R₁ +1/R₂
The resistivity ρ of a material is deﬁ ned as ρ = RA/ L	where R is the resistance of a wire of that material, A is its cross-sectional area and L is its length. The unit of resistivity is the ohm metre (Ω m).
Ammeters have a low resistance and	are connected in series in a circuit
Voltmeters have a high resistance and	are connected in parallel in a circuit
For a resistance R, the power is given by:	P = I ²R and P= V² /R
A volt is a joule per coulomb	That is, 1 V = 1 J C⁻¹

Қосымша 2

Бекіту тапсырмалары

Бірімен бірі тізбектей жалғанаған екі мыс өткізгіш арқылы ток өтеді. Егер екінші өткізгіштің диаметрі бірінші өткізгішке қарағанда 2 екі есе кіші болса, электрондардың реттелген қозғалысының жылдамдығын салыстырыңдар.
Мыс кедергісінің температура коэффициентін анықтау үшін мыс сым катушкасына белгілі бір кернеу береді. Осы катушканы еріген мұзға батырған кезде ток күші 14мА, ал қайнап тұрған суға малғанда ток күші 10 мА болды. Осы берілгендер бойынша мыс кедергісінің температуралық коэффициентін табыңдар.
Б. Стюарт пен Р. Толмен тәжірбиесін түсіндір.

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

і) Асқын өткізгіштер практикада қай салада қолданылады?

іі) Асқын өткізгіштерді практикада қолданудың басты техникалық қиындықтары қандай?

№	Жауабы
1	V₂/V₁=4
2	0,004K^-1

Қосымша 3

Қалыптастырушы бағалау 10-сынып

Пәні : Физика

Аты- жөні :

Сынып : 10 « »

Бөлім : 10.4А – Әр түрлі ортадағы электр тогы

Сабақтың тақырыбы: Металдардағы электр тогы. Асқын өткізгіштік.

Оқу мақсаты: 10.4.3.1 – металдардағы электр тогын сипаттау және кедергінің температураға тәуелді өзгерісіне талдау жасау;

10.4.3.2 – жоғары температурадағы асқын өткізгішті материалдарды алудың тиімді жолдарын талдау;

Дағдылар

Жетістік критерийі

Оқу мақсатына оқушы жетеді, егер тапсырманың 80 %-н орындаса

Білу және түсіну

Оқушылар металл өткізгіштегі электр тогын тасмалдаушылар еркін электрондар екенін біледі.

Қолдану

Металл өткізгіштегі ток күшін есептей алады. Электрондардың жылдамдығын есептей алады.

Металдардың кедергісінің температуралық коэффициентін есептей алады.

Талдау

Метал өткізгіштің өткізгіштігі температураға тәуелді өзгеретінін талдай алады және вольт – амперлік графигін сыза алады.

1-нұсқа

Тапсырма

і) Қалта фонарының шамындағы ток күші 0,32А. Қыздыру қылсымының көлденең қимасы арқылы 0,1с ішінде өтетін ток күшін есепте:

іі) 0,1с ішінде қыздыру қылсымының көлденең қимасы арқылы өтетін электрондар санын есепте:

Өріс кернеулігі Е=96мВ/м болғандағы электрондарының өткізгіштік концентрациясы n=20²⁸м^-3 болатын болат өткізгіштегі электрондардың реттелген қозғалысының v жылдамдығын табыңдар.

Қандай температурада күміс өткізгіштің кедергісі 0⁰С- дегіге қарағанда 2 есе артық болады? Күмістің кедергісінің температуралық коэффициенті 0,004K^-1.

Төмендегі суретте а) жәй металл өткізгіш, б) қыздырылған металл өткізгіш көрсетілген. Суретке қарап металл өткізгіштің волть-амперлік графигін сыз.

№	Жауабы
1	2*10¹⁷
2	0,5мм/с
3	250⁰

2-нұсқа

Тапсырма

Электр шамының көбінесе ток көзіне қосу мезетінде жанып кететіні қалай?

Қуатты қабылдағышты, мысалы электр пешті, электр желісіне қосқан мезетте пәтердегі шамның лып етіп болар болмас қана көмескіленіп, қайта жанатыны неліктен?

Ток күші 50A болған жағдайда қимасы 25мм² мыс сымдағы электрондардың реттелген қозғалысының жылдамдығын табу керек. Мұнда әр атомға бір өткізгіштік электрон келеді деп есептеуге керек.

50⁰С – дегі болаттың меншікті кедергісін табыңдар. 20⁰С- дегі меншікті кедергі 12*10^-8Ом*м , ал болаттың кедергісінің температуралық коэффициенті 0,006K^-1.

№	Жауабы
1	Ток күшін қосқан мезетте ол номинал токтан бірнеше есе көп, өйткені салқын қылсымның кедергісі аз.
2	Ток күші күрт артады, әлденеше жеткізу сымдарындағы кернеу түсуі де артады.
3	0, 15мм/с
4	1,410^-7Омм

Толық нұсқасын 30 секундтан кейін жүктей аласыз!!!

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter

Қарап көріңіз 👇

kz | ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар | Физика

25.05.2023

Автор: samal2023
28

Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру

Соңғы жаңалықтар:
» 2025 жылы Ораза және Рамазан айы қай күні басталады?
» Утиль алым мөлшерлемесі өзгермейтін болды
» Жоғары оқу орындарына құжат қабылдау қашан басталады?