Ток көзінің ЭҚК-ін және оның ішкі кедергісі. Физика, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 10.3А – Тұрақты ток

Мектеп: Жалпы орта білім беретін мектеп

Физика –математика бағытындағы

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Ток көзінің ЭҚК-ін және оның ішкі кедергісі

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.4.2.3 - ток көзінің әртүрлі жұмыс режимі (жұмыстық, бос жүріс, қысқа тұйықталу) кезіндегі кернеу мен ЭҚК -інің арасындағы байланысты зерттеу;

 Сабақ мақсаттары

Оқушылар орындай алады:

- толық тізбек үшін Ом заңын біледі;

- эксперименттік тапсырмалар арқылы заңдылықтарды тексереді; эксперимент арқылы ток көзінің ЭҚК мен ішкі кедергісін анықтайды;

-заңдылықтарды есептер шығаруда қолданады;

 Бағалау критерийлері:

 Білу

 Түсіну

 Қолдану

 Анализ

 Синтез

 Бағалау

Егер төмендегі бағалау критерийлерін орындаса, оқушы оқу мақсатына жетеді,

ЭҚК-н түсінеді, сипаттай алады;

Қуат бірлігіне берілетін энергия түсінігін талдап, ЭҚК анықтай алады;

Формуланы есептер шығаруда қолдана алады.

 Тілдік мақсаттар

Пәндік лексика және терминология:

Вольт-амперлік сипттамалар

тұрақты температурадағы металл өткізгіш

шала өткізгішті диод

қыздыру шамы

Ом заңы

Омдық(металл) өткізгіш

омдық емес(қыздыру шамы,жартылай өткізгіш) өткізгіш

кедергі

тура пропорционалды

сызықтық, түзу

сызықтыемес

Диалогқа/жазуға қажетті сөз

Тіркестері:

Тұрақты температурадағы металл өткізгіштер үшін / U-ге пропорционал (Ом заңы)

Қыздыру шамы мен жартылай өткізгішті диод омдық емес әрекет көрсетеді.

Шала өткізгішті диод бір бағытта өте төмен кедергімен өткізеді және басқа бағытта өте үлкен кедергіге ие.

Температурасы…. болғандықтан Кедергі ...

График сызықты емес, өйткені … өткізгіш болып табылады

График сызықты (координат басы арқылы өтетін түзу), өйткені...

Құндылықтарды дарыту

1.Эксперименттік тапсырмаларды орындауда оқушылардың зерттеушілік қабілеттерін дамыту;

2. Топтық және жұптық жұмыстарды нәтижеге бағыттау бағытында ұйымдастыру;

 Пәнаралық байланыстар

Математика

  АКТ қолдану дағдылары

Инженерлік калькуляторларды қолдану дағдыларын қалыптастыру; интернет ресурстарымен жұмысты дамыту;

Бастапқы білім

§ 9.2.,9.5. Электр қозғаушы күші. Толық тізбек үшін Ом заңы.

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Тақырыбы:

Ток көзінің ЭҚК-ін және оның ішкі кедергісі

W = толық сыныппен жұмыс жасау

Оқушыларды екі топқа бөлу :

«Ток күші» , «Кернеу».

Топтарға тапсырмалар:

Ә) Амперметр және вольтметр құнын анықтау

Б) «Адаспа» формула дұрыстығын анықтау.

В) Тізбек элементтерінің атауын табу.

Тапсырма :

ЭҚК пен ток көзінің ішкі кедергісін қандай формуламен есептеуге болады?

Мақсаты:

Бөгде күштер жұмысы, ішкі және сыртқы кедергі, тізбектің ішкі және сыртқы бөліктері, ток көзінің ЭҚК,-і тізбек бөлігі және толық тізбек бөлігі үшін Ом заңы туралы оқушылардың білім деңгейлерін тексеру;

Мұғалімнің қызметі:

( Т) Техника қауіпсіздігі туралы нұсқама жүргізу.

Оқушының қызметі: ЭҚК мен ішкі кедергіні эксперимент арқылы анықтауға теориялық жағынан дайындалу;

Тапсырма:

«Ток күші» , «Кернеу» топтарына суретті тапсырма.

Сурет бойынша түсіндір:

Мақсаты: Оқушылардың ЭҚК жөнінде қалыптасқан білім-дағдысын анықтау ;

Мұғалімнің қызметі:

Оқушының қызметі: Қарама-қарсы таңбалы зарядтар тасыйтын екi ток өткiзетiн денелердi алайық. Егер осы денелердi өткiзгiш арқылы қоссақ, сол зарядтардың электр өрiсiнiң әсерiнен өткiзгiште электр тогы пайда болады (5.5 сурет). Бiрақ бұл ток өте қысқа уақыт болады. Екi дене арасындағы электр өрiсi әлсiзденедi де, ақыр аяғында денелердiң потенциалдары теңесуiнiң нәтижесiнде жоқ болады.

«Ток күші» тобына:

«Кернеу» тобына суретті тапсырма:

Ток тұрақты болуы үшiн өткiзгiштiң ұштарындағы потенциалдардың айырымы тұрақты болуы қажет, яғни өткiзгiште өзгермейтiн электр өрiсi болуы керек. Ол үшiн денелердiң зарядтарға әсер ететiн электростатикалық күшiнiң бағытына қарама-қарсы бағытта зарядтарды бiр денеден екiншi денеге тасымалдайтын ерекше құрылғы – ток көзi керек. Мұндай құрылғыда зарядтарға, электр күштерден басқа тегi электрлiк емес күштер әсер ету тиiс (5.5 сурет). Мұндай күштердi бөгде күштер дейдi. Тұйық контурдағы электр қозғаушы күш (қысқаша ЭҚК) зарядты контурдың бойымен орын ауыстыруындағы бөгде күштердiң жұмысының сол зарядқа қатынасын анықтайды:

. (5.13)

Толық тiзбек үшiн Ом заңы. ЭҚК-i ε, кедергiсi r (iшкi кедергi) ток көзiнен кедергiсi R болатын сыртқы тiзбек бөлiгiнен тұратын тұйық тiзбектек үшiн Ом заңы

 (5.14)

формуласымен өрнектеледi (5.6 сурет). Тұйық тiзбектегi ток күшi ток көзiнiң ЭҚК-нiң, тiзбектiң сыртқы және iшкi кедергiлер қосындысына қатынасына тең.

Бағалау: оқушылардың жауаптары тыңдалып,талқыланады,балл беріледі;

G = топпен жұмыс

Тапсырма: Ток көзінің ЭҚК мен ішкі кедергісін есептеу.

Құрал-жабдықтар:

Кілт, жалғағыш сымдар, шам, резистор 100 Ом, сандық мультиметр, батарейкалар немесе ток көзі;

Мақсаты: ток көзінің ЭҚК мен ішкі кедергісін тәжірибе арқылы анықтау.

Мұғалімнің қызметі : оқушылардың жинаған схемаларын тексеру,өлшеу жүргізулерін қадағалау,графиктер бойынша анықталған градиент туралы талқылау жүргізу және қорытындылау;

Оқушының қызметі: жұмысты орындайды,график сызып градиентті анықтайды және қорытындылайды;

Бағалау: кестені дұрыс толтырады; есептеулерді дұрыс орындайды; графикті дұрыс сызады; градиентті дұрыс анықтайды; жұмысты қорытындылайды.

I = жеке жұмыс

Тапсырма: «Тұрақты ток заңдары» тарауы бойынша тест жұмысы.

Мақсаты: білімдерін жинақтау;

Сипаттамасы: оқушылардың білім,білік,дағдыларын жалпылама қорытындылау;

Мұғалімнің қызметі: тест жұмысын өткізуді ұйымдастырады;

Оқушының қызметі: тест жұмысын орындайды;

Бағалау: Тест жұмысының 80 пайызын орындауы керек

Сабақ соңында оқушылар рефлексия жүргізеді:

- нені білдім, нені үйрендім

- нені толық түсінбедім

- немен жұмысты жалғастыру қажет

Үйге тапсырма: § 9.1.-9.5.,9.7.-9.8.

Е.Ж.-10сынып №3.266.—3.269.(123-бет)

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.

Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.

Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?