Электрсыйымдылық. Конденсаторлар. Конденсаторлардың түрлері мен құрылысы. Конденсаторларды қолдану және оның қарапайым электр тізбегіндегі ролі. Физика, 10 сынып, презентация.

Электрсыйымдылық. Конденсатор. Конденсатордың құрылысы және түрлері.

Сабақ мақсаты:

Электр сыйымдылығының физикалық мағынасын анықтау және есеп шығаруда электрсыйымдылықтың формуласын қолдану.

Күтілетін нәтиже

- оқушылар формулаларды біледі және түсінеді;

- оқушылар эспериментке талдау жасай алады.

- оқушылар C=q/U және жазық конденсатор сыйымдылығ формуласын қолдану арқылы есептер шығарады.

- оқушылар жазық конденсатордың формуласын қолданып эксперименталды есептер шығара алады;

Лейден банкасы- ең алғашқы конденсатор

1745 Голландия ғалымы Питер ван Мушенбрук

Конденсатор

Қарама-қарсы зарядталған (оң және теріс) жұқа диэлектрик қабатымен бөлінген екі өткізгіштен тұратын жүйе конденсатор деп аталады.

Конденсатор

A capacitor (condenser) is a device used in a variety of electric circuits

For example, to tune the frequency of radio receivers, eliminate sparking in automobile ignition systems, or store short-term energy for rapid release in electronic flash units

Конденсатор электр зарядын сақтауға арналған қондырғы.

Мысалы. Радио жиіліктерін түзету, автомобильдің генераторларында от алдыру,

Фотоаппарат жарқылы, электрошокер, т.б.

Электрсыйымдылық

Дененің электр зарядын жинақтау қабілеті электрсыйымдылық (С) деп аталады

Өткізгіштің электрсыйымдылығы осы өткізгіштің өлшемі, пішіні және сыртқы жағдайларына тәуелді.

Электрсыйымдылық

Өткізгіштің электр сыйымдылығы өсы өткізгіштің потенциалын бір бірлікке арттыруға қажет электр заряд мөлшерімен өлшенеді:

Электрсыйымдылықтың бірлігі:

Электрсыйымдылық

SI жүйесінде электрсыйымдылықтың бірлігі ретінде фарад (Ф) алынған.

1 фарад дегеніміз – потенциалын 1 В-қа арттыру үшін

1 Кл заряд керек болатын өткізгіштің электрсыйымдылығы.

Практикада қолданылатын электрсыйымдылығының өлшемдері:

1 мкФ = 10-6 Ф

1 нФ = 10-9 Ф

1 пФ = 10-12 Ф

Зарядталған конденсатордың энергиясы

Есеп шығару

1. Әрқайсысының ауданы S = 200 см2 болатын екі пластинадан тұратын, арасында қалыңдығы 0,1 см слюда парағы бар конденсатордың сыйымдылығын анықтаңдар.

2. Жеке тұрған өткізгішке q = 1 · 10-9 Кл заряд беріп, оны U = 100 В потенциалға дейін зарядтаған. Өткізгіштің фарадпен, микрофарадпен және пикофарадпен өлшенген сыйымдылығын анықтаңдар.

Конденсатодың электрсыйымдылығы 0,25 мкФ тең. Егер конденсаторды зарядтаған кезде электр өрісі тарапынан 30 мДж жұмыс жасалған болса, онда конденсатордың жинақтаған заряды неге тең?

Дано:

СИ

Конденсаторлардың түрлері

1. Диэлектриктің түрі бойынша: Ауа, слюдалы, керамикалық, электролиттік және т.б.

3. Сыйымдылығының шамасы бойынша:

Тұрақты және айнымалы.

Айнымалы сыйымдылығы бар конденсатор

Тұрақты сыйымдылығы бар конденсатор

Қарапайым конденсатор өзара параллель, бір-бірінен d ара қашықтықта орналасқан металл пластиналардан тұрады.

Егер өткізгіштер жазық және өзара параллель орналасса, онда конденсатор жазық деп аталады.

Жазық конденсатор

Жазық конденсатордың электр сыймдылығы неге тәуелді?

Тапсырма №1

Тапсырма №2

Рефлексия

Серіктестеріңізбен бөлісіңіз:

1. Үйренген 3 жаңа мәліметтермен бөлісіңіздер.

2. Сіздер үшін жеңіл болған 2 мәліметтермен бөлісіңіздер.

3. Сіздерге қиындық туындатқан 2 мәліметтермен бөлісіңіздер.

4. Келесі жолы міндетті түрде оқып келетін мәліметтермен бөлісіңіздер.

Үйге тапсырмасы: 15-жаттығу, 206-бет