Электрсыйымдылығы. Конденсатор түрлері мен құрылысы. Конденсаторларды параллель және тізбектей жалғау. Физика, 10 сынып, презентация.

Электрсыйымдылық.

Оқу мақсаты:

10.4.2.1 –Электр сыйымдылығының физикалық мағынасын анықтау және есеп шығаруда электрсыйымдылықтың формуласын қолдану;

Бағалау критерийлері

Электрсыйымдылығының физикалық мағынасын анықтайды;

Конденсатордың электрсыйымдылығын анықтай үшін формуланы қолданады

Екі өткізгіштің электр зарядын жинақтау қабілетін электрсыйымдылық деп атаймыз

Электр сыйымдылығы

Көбінесе диэлектрикпен бөлінген +q және –q зарядтары бар өткізгіштер жұбына қолданылады

Сонда, атап көрсеткеніміздей, электрсыйымдылық – бұл өткізгіштердің бірінің q зарядының олардың арасындағы Δφ потенциалдар айырымына қатынасы:

Электрсыйымдылығының ХБЖ өлшемі – фарад [Ф]

1 мкФ =

1 нФ =

1 пФ =

110-6 Ф

110-9 Ф

110-12 Ф

Конденсатор деп қалыңдығы өткізгіштердің өлшемдерімен салыстырғанда өте аз, диэлектрик қабатымен бөлінген қос өткізгіштен тұратын денелердің жүйесін айтады.

Конденсаторлар әр аттас электр зарядтарын жинақтау үшін қолданады

Жазық конденсатор

Қарапайым конденсатор - бір- бірінен аз қашықтықта орналасқан және диэлектрикпен бөлінген екі параллель өткізгіш пластиналар. Жазық конденсатордың электр өрісі негізінен пластиналар арасында шоғырланған.

Барлық электр өрісі конденсатордың ішінде жинақталады

Конденсатор заряды ретінде оның бір бетінде жинақталған зарядтардың абсолют мәні алынады.

Конденсатордың тізбектегі белгісі

Конденсатордың электрсыйымдылығы

q мен U мәндеріне тәуелсіз

Электрсыйымдылық келесі шарттарға

тәуелді

Геометриялық өлшемдеріне байланысты конденсаторлар:

ε0 = 8,85·10-12 Ф/м – электр тұрақтысы

ε – заттың диэлектрлік өтімділігі

Шарлық конденсатор

Вакуумды конденсатор

Ауа конденсаторы

Қағаз конденсаторы

Электролиттік конденсаторлар

Керамикалық конденсаторлар

Конденсаторлардың қолданылуы

Қолданысы:

Аз уақытқа потенциалын тез өзгерті үшін зарядты немесе энергияны жинақтайды;

Тұрақты токты өткізбейді;

Радиотехникада – тербелмелі контур, түзеткіш;

Фототехникада.

Есептер шығару

Шартын жазып, шамаларды ХБЖ көрсетеді

Конденсатордың электрсыйымдылығын анықтау үшін формуланы анықтайды;

Формуланы қолданады

Белгісіз физикалық шаманы өрнектейді

Математикалық есептеулер жүргізеді

Жауабын көрсетеді

Конденсаторды параллель және тізбектей жалғау.

Оқу мақсаты:

10.4.2.3 – параллель, тізбектей және аралас жалғанған конденсаторлардың жалпы электрсыйымдылығын анықтау;

Бағалау критерийлері

Тізбектегі параллель, тізбектей және аралас жалғанған бөліктерді анықтайды;

Эквивалентті электрсыйымдылықты есептейді.

Конденсаторларды жалғау

Электр тізбектерінде конденсаторларды жалғаудың әртүрлі әдістері бар:

Параллель жалғау

Егер тізбектегі әр конденсатордың пластинасы қосу нүктесіне (түйінге) жалғанған болса, бұл параллель жалғау деп аталады

Параллель жалғау қасиеттері

Тізбектей жалғау

Егер конденсаторлардың жалғануы тізбектелген болса және қосу нүктелеріне тек бірінші және соңғы пластиналар жалғанған болса, бұл тізбектей жалғау болады

Тізбектей жалғау қасиеттері

Аралас жалғау

Аралас жалғау деп құрылымында паралель де, тізбектей де жалғау болатын конденсаторлар тізбегін айтамыз.

Есептер шығару

Дескрипторлары:

Физикалық шамаларды ХБЖ-де жазады;

Тізбектей жалғанған конденсатор батареясының сыйымдылығы формуласын жазады;

Параллель жалғанған конденсатор батареясының сыйымдылығы формуласын жазады;

Белгісіз шаманы өрнектейді;

Жауабын көрсетеді.

Үйге тапсырма

Есептерді шығару

Рефлексия