Ауаның ылғалдылығы, шық нүктесі. Физика, 10 сынып, презентация.

Тарау: 1A 10.2 D Сұйық заттардың қасиеттері

Тақырып: Ауаның ылғалдылығы, шық нүктесі.

Павлодар қ. НЗМ ХББ физика пәні мұғалімі: Каримова Н.Б.

Оқу мақсаттары:

10.2.4.1 - ауаның салыстырмалы ылғалдылығын анықтау

абсолют және салыстырмалы ылғалдылықтарды ажырата алады;

эксперимент жүзінде ауаның салыстырмалы ылғалдылығын анықтай алады.

Жетістік критерийлері:

Төмендегі суретте қандай табиғат құбылысы бейнеленген?

Сұйық

Газ

Қатты дене

https://bilimland.kz/kk#lesson=10850

Өз сұйығымен динамикалық тепе-теңдікте болатын буды қаныққан бу деп атайды.

Өз сұйығымен динамикалық тепе- теңдікте болмайтын , яғни қынығуға жетпеген буды қанықпаған бу деп атайды

Температура өзгермеген кезде сұйықтың қаныққан буының қысымы тұрақты шама болады

Қаныққан бу қысымы температураға тәуелді

Температура артқан сайын молекуланың жылдамдығы және концентрациясы да артады.

Ауа райының құбылуы ауа ылғалдылығына тәуелді. Құбылыстар

– Булану;

Ауа ылғалдылығы

Ауаның ылғалдылығын анықтау үшін психрометрлерді қолданады. Бұл-бірдей екі термометрден тұратын аспап.Құрғақ термометр-ауаның температурасын, ал ылғал термометр буланған сұйықтың температурасын көрсетеді.

Ауадағы су буы Р қысымның берілген температурадағы қаныққан бу қысымына қатынасы және пайызбен өрнектелетін шаманы ауаның салыстырмалы ылғалдылығы деп атайды. 

Бу (газ) қаныққан күйге өтіп конденсацияланған (шық пайда болған) және салыстырмалы ылғалдылығы 100% -ға тең болған кездегі температураны шық нүктесі деп атайды.

Су буы қаныққан буға айналатын температура шық нүктесі деп атайды.

Ауа шық нүктесіне дейін салқындағанда будың конденсациясы басталады; тұман пайда болады, щық түседі.

Шық нүктесі су буының парциал қысымын, салыстырмалы ылғалдылықты анықтауға мүмкіндік береді.

Адам терісінің бетіндегі ылғалдың буланып кебу шамасы ауаға байланысты болады. Адам денесінің температурасын тұрақты ұстап тұру үшін ылғалдың булануының маңызы өте зор. Ауа райын күні бұрын болжауға болады. Атмосферадағы су буының мөлшері 1 %-ке жуық, бұл шама атмосферада құбылыстарда айтарлықтай өзгерістер тудырады. Бұйымды сақтауда да ылғалдылықты білу маңызды.

Шық нүктесі

https://bilimland.kz/kk#lesson=10846

Физикалық шамалар мен өлшем бірліктерді сәйкестендіру

Q

t

V

m

c

λ

Дж

Жылу мөлшері

с

уақыт

Дж/кг С

0

меншікті жылу сыйымдылығы

масса

Дж/кг

кг

м

3

меншікті балқу жылуы

көлем

Қаныққан бу қысымы мен тығыздығы температураға тәуелділігі.

Азық-түліктерді сақтау салыстырмалы ылғалдылық мөлшері

Балғын жемістер 75–85 %

Қолданылған ақпарат көздері:

http://newpix.ru/kakoj-byvaet-rosa-na-trave

https://www.ja-zdorov.ru/blog/dyxatelnaya-gimnastika-dlya-detej-eto-ukreplenie-zdorovya-vashego-rebenka/

https://www.youtube.com/watch?v=cj7IrONkCgA

http://bilimland.kz/ru/content/lesson/10779-vlazhnost_vozduxa_psixrometry

http://bilimland.kz/ru/content/lesson/10786-paroobrazovanie_i_kondensacziya