Сұйықтың беттік қабатының қасиеттерi. Жұғу, қылтүтіктік құбылыстар. Физика, 10 сынып, презентация.

Өткен білімді еске түсіру

Заттың газ күйінен сұйыққа айлналу процессін қалай атаймыз?

Конденсация

Оған кері процесс қалай аталады?

Булану

Сұйықтықтың кебу жылдамдығы қандай факторларға тәуелді?

Температурадан; беттік ауданы;

Желдің болуы;

Зат тегінен

Қаныққан бу дегеніміз не?

Өз сұйықтығымен термодинамикалық тепе-теңдікте болатын буды қаныққан бу дейміз

Қаныққан бу қысымы неліктен көлемге тәуелді болмайды?

Газ қысымы –қозғалыстағы молекулалардың соқтығысу салдары. Қаныққан будың анықтамасына сәйкес оның концентрация тұрақты болып қалады. Сондықтан қаныққан будың қысымы көлемге тәуелсіз болады

Қанықпаған бу дегеніміз не?

Өз сұйықтығымен термодинамикалық тепе-теңдіксізде болатын бу қанықпаған деп аталады

Сұйық және қатты денелер

Сұйықтың беткi қабатының қасиеттерi. Жұғу, қылтүтіктік құбылыстар

Сұйықтықтың молекулалық құрылымы

Табиғаттағы беттік керілу

Беттік керілу – сұйықтардағы беттік қабат молекулаларының сұйықтықтың ішіндегі молеулаларға тартылуынан туындаған молекулалық қысым құбылысы

Беттік керілу – сұйықтардағы беттік қабат молекулаларының сұйықтықтың ішіндегі молеулаларға тартылуынан туындаған молекулалық қысым құбылысы

Беттік керілу

Беттік керілудің екі физикалық мағынасы бар — энергетикалық және күштік

Беттік керілу (Энергетикалық) — температура тұрақты болған жағдайда созылуда беттік ауданының арту жұмысы

Беттік керілу (Күштік)  — сұйықтың беттік ауданын шектейтін, сызықтың бірлік ұзындығына әсер ететін күш

Беттік керілудің пайда болу механизмі

Егер сабынды суға сымнан жасалған рамканы (бір жағы қозғалмалы) батыратын болсақ, онда сұйықтық қабаты пайда болады.

Пайда болған беттік керілу күші пленка қабатының ауданың қысқартуға ұмтылып, жоғары қарай бағытталады

Рамканың қозғалмалы жағынан пайда болатын теікерілу шарты

Fсырт = Fбет

рамканы  қашықтыққа жылжытуға кететін сыртқы күш жұмысы

Асырт = Fсырт  = б = S.

S =  2L=ΔXl –сабынды су қабатының екі жақ беттік ауданының өзгеруі, мұндағы l = 2L – сұйықтық бетін шектейтін периметр ұзындығы

F = l , онда = Fбет/l

Қылтүтіктік құбылыстар – араласпайтын орталардың шекарасында беттік керілу нәтижесінде пайда болатын физикалық құбылыс

Табиғаттағы қылтүтіктік құбылыстар

Мениск

Қылтүтік

Формуланы қорытып шығару: h үшін. Беттік керілу күші Fк қылтүтіктегі сұйық бағынының ауырлық күшімен Fа  теңкерілуі тиіс

Рахмет!