Қаныққан және қанықпаған булар. Салыстырмалы ылғалдылық. Фазалық диаграмма, үштік нүкте, заттық критикалық жағдайлары. Физика, 10 сынып, қосымша материал 2.

Ауаның ылғалдылығын өлшеу

ОМ: 10.3.4.1 - гигрометрдің және психрометрдің көмегімен ауаның салыстырмалы ылғалдылығын анықтау;

Мақсаты: ауаның ылғалдылығын, салыстырмалы ылғалдылықты анықтап үйрену.

Жетістік критерилері:

• Психрометрдің жұмыс принципін біледі;
• Оны қолданып ауаның салыстырмалы ылғылдылығын өлшей алады;
• Ауаылғалдылығын білудің маңыздылығын түсінеді;
• Табиғитта кездесетін шық түсу, конденсация, тұман сияқты құбылыстарды ауа ылғалыдлығы тұрғысынан түсіндіре алады.

Жабдықтар: оқу термометрі, штативті негіз, шыны түтікшеге арналан ұстағыш, өлшеуіш цилиндр, 100 мл, пластмасс, марля кесегі су

Қондырғы

Жұмыстың орындалуы

• 1 суретте көрсетілгендей қондырғыны жинаңыздар.
• Штативті өзекшеге шыны түтікшелерді және термометрлерді ұстауға арналған ұстағышты орнатыңыз және оған біреуі құрғақ, біреуі ылғал термометрді бекітіңіз: алдын ала матамен орап суға батырыңыз.
• Құрастырылған психрометрдің көмегімен салыстырмалы ауа ылғалдылығын табыңыздар, құрғақ t_құр және ылғалдылығы термометрлердің көрсеткіштерін анықтап және температура t айырмашылығын есептеңіз.

• Психрометрлік кесте ауаның салыстырмалы ылғалдылығын анықтаңыздар.
• Сынып бөлмесіндегі ауа ылғалдылығы және көлемінен шығатын су буының массасының мөлшерін анықтаңыз.

Есеп- қисаптарын өңдеу

• Айтарлықтай биіктікте ұшатын ұшақтың соңынан ақ іздің болуын қалай түсіндіресіздер?
• Метеорологияда абсолюттік және салыстырмалы ауа ылғалдылығын қалай анықтайсыздар?
• Тұманның пайда болуын қалай түсіндіресіздер?
• Егер жылы бөлмеге салқын сумен стаканды әкелсек, ол су тамшыларымен қаптайды. Неге? Бұл тамшылар уақыт өте неге жоғалып кетеді?
• Ыстық күннен кейін мол шық неге болады?