Газдардың молекула-кинетикалық теориясының негізгі қағидалары. Негізгі теңдеуі. Физика, 10 сынып, презентация.

10.1B Жылу физикасы - молекулалық физика. Газдардың молекула-кинетикалық теориясының негізгі қағидалары. Негізгі теңдеуі.

Газдардың молекула-кинетикалық теориясының негізгі қағидаларын білу;

және формулаларын салыстыру және молекула қозғалысының орташа кинетикалық энергиясының температураға тура пропорционал екендігі туралы қорытынды жасау

Оқу мақсаттары

Молекуланың қозғалыс энергиясын қолданып, есептер шығарды

Молекула қозғалысының энергиясы температураға тәуелділігі туралы қорытынды шығарады.

Жетістік критерийлері

Молекула кинетикалық теория-молекула-кинетическая теория- molecule kinetic theories to

Зат концентрациясы-концентрация вещества- the concentration of sub- stances

Молекуланың қозғалыс энергиясы-энергия движения молекулы- the energy of motion molekuly

Қысым-давление- pressure-

Импульс –импульс – momentum

Пәндік лексика мен терминология:

Ұйымдастыру кезеңі.

(T) жүргізілген жұмыстардың негізгі идеясын суреттеңіз. Болжамдардың қарапайым тізімін беріңіз:

Газдар ұсақ бөлшектердің ірі санынан тұрады.

Бөлшектер хаостық шапшаң қозғалыста болады.

Бөлшектер арасында қандай да болмасын қатты әрекет ететін күштер жоқ.

Бөлшектер көлемі контейнердің көлемімен салыстырғанда аз еленеді.

Барлық соқтығыстар серпімді болып келеді.

Негізгі бөлім.

Молекула-кинетикалық теорияның негіздері

 Барлық денелер бөлшектерден

тұрады

Денедегі бөлшектер үздіксіз және хаосты қозғалыста болады

Денедегі бөлшектер өзара әрекеттеседі.

МКТ-нің негізгі

қағидалары

Молекула-кинетикалық теорияның негізгі қағидаларын тәжірибе тұрғысынан анықтау

Диффузия – бір заттың молекулаларының екінші заттың молекулааралық кеңістігіне еніп кетуі.

Броундық қозғалыс дегеніміз – сұйықта немесе газда қалқып жүрген қандай да бір қатты заттың өте ұсақ бөлшектерінің сұйық немесе газ молекулаларының соққыларының әрекетінен бейберекет қозғалуы.

Денедегі микробөлшкетер үздіксіз және хаосты қозғалыста болады әрі бұл қозғалыстың жылдамдығы дененің температурасына тәуелді, сондықтан оны жылулық қозғалыс деп атайды. Молекулалардың қозғалыс жылдамдығының дене температурасына тәуелділігін кейінірек Больцман тағайындады:

- Молекула массасы

- Дененің абсолют температурасы

On a microscopic scale, the arrangements of molecules in solids (a), liquids (b), and gases (c) are quite different.

© 2014 Pearson Education, Inc.

Atomic Theory of Matter

Заттың агрегаттық күйлері

Жер бетінде ең көп кездесетін – су.

Қатты

Сұйық

Газ тәріздес

Су

Мұздың және будың молекулалары су молекуласынан қандай айырмашылығы бар?

Бөлшектер белгілі бір реттілікпен бір-біріне тығыз орналасқан.

Кристаллдық тор.

Молекулалардың орналасуы

Бөлшектер бір-біріне жақын орналасқан.

Молекулалардың орналасуы

Бөлшектер бір-бірінен үлкен арақашықтықта орналасқан(бөлшектердің арақашықтығы сол бөлшектердің өлшемдерінен анағұрлым үлкен).

Молекулалардың орналасуы

Денелердің молекулалаық құрылымын есепке алмай-ақ макроскопиялық денелердің күйін сипаттайтын шамаларды макроскопиялық параметрлер деп атайды.

Макроскопиялық параметрлер:

P

V

T

Макроскопиялық параметрлер

Микроскопиялық көзқарас тұрғысынан макроскопиялық шамалар.

Молекула-кинетикалық теорияның негізгі теңдеуі:

Assumptions of kinetic theory:

large number of molecules, moving in random directions with a variety of speeds

molecules are far apart, on average

molecules obey laws of classical mechanics and interact only when colliding

collisions are perfectly elastic

Kinetic Theory and the Molecular Interpretation of Temperature

© 2014 Pearson Education, Inc.

The force exerted on the wall by the collision of one molecule is

If all N molecules have the same mass m, the net force on the wall is

The average value of the square of the x component of velocity is

where the overbar means “average.”

Then the force due to all molecules colliding with that wall is

© 2014 Pearson Education, Inc.

Kinetic Theory and the Molecular Interpretation of Temperature

The averages of the squares of the speeds in all three directions are equal so we divide by 3:

So the pressure is:

© 2014 Pearson Education, Inc.

Kinetic Theory and the Molecular Interpretation of Temperature

Rewriting,

so

The average translational kinetic energy of the molecules in an ideal gas is directly proportional to the temperature of the gas.

© 2014 Pearson Education, Inc.

Kinetic Theory and the Molecular Interpretation of Temperature

© 2014 Pearson Education, Inc.

We can invert this to find the average speed of molecules in a gas as a function of temperature:

Kinetic Theory and the Molecular Interpretation of Temperature

The average kinetic energy of molecules in a gas is proportional to the temperature:

Below the critical temperature, a gas can liquefy if the pressure is high enough.

At the triple point, all three phases are in equilibrium.

Evaporation occurs when the fastest moving molecules escape from the surface of a liquid.

© 2014 Pearson Education, Inc.

Summary

(W) Сыныппен жұмыс. Кім жылдам?

(P) Жұптық жұмыс.

(G) Топтық жұмыс

1.Көлемін сақтап, пішінін оңай өзгертетін дененің күйді ата

A) қатты

B) сұйық

C) газ тәрізді

D) қатты және газ

Сабақты бекіту

2.Ыстық пен суық судың қайсысында диффузия құбылысы тезірек жүретінің анықта

A) ыстық суда

B) суық суда.

C) екеуінде бірдей.

D) диффузия суда жүрмейді.

3.Қатты денелерге тән қасиеттер

1. берілген көлемді толтырады

2. белгілі пішіні болады

3. көлемін сақтайды

4. оңай сығылады

A) 1 және 3

B) 2 және 3

C) 2 және 4

D) 1 және 4

4.Заттардың өздігінен араласу құбылысы

A) қайнау

B) салқындау

C) диффузия

D) қызу

5.Тұрақты температурада ауадағы су буы молекулаларының тығыздығын арттырғанда олардың парциал қысымы

A) артады

B) кемиді

C) өзгермейді

D) басында өзгермейді, сосын кемиді.

6.Массасы 1 кг судағы зат мөлшері.

A) 30 моль.

B) 20 моль.

C) 50 моль.

D) 55,6 моль.

7.Тұрақты көлемімен нақты пішіні болмайтын күй:

A) тек газ.

B) тек сұйық.

C) тек қатты дене.

D) сұйық пен газ.

Бүгінгі сабақтан … үйрендім

Бүгінгі сабақта маған ұнады…

Маған қиындық келтірді…

Рефлексия