Массалар центрі. Тепе –теңдік түрлері. Физика, 10 сынып, презентация.

Денелердің тепе-теңдік шарттары. Массалар центрі

Астана қаласы ФМБ НЗМ

Тулеуова А.Б. - физика пәнінің мұғалімі.

Оқу мақсаты:

10.1.3.1 - абсолют қатты дененің массалар центрін анықтау және тепе-теңдік түрлерін түсіндіру

Бағалау критерийлері:

Оқушылар:

тепе –теңдік түрлерін сипаттайды;

қатты дененің тепе-теңдік шарттарын анықтайды;

дененің массалар центрін тәжірибе арқылы анықтайды;

Денелердің тепе-теңдік шарттары

«Тірек нүктесін көрсетсеңіз, мен Жерді де көтеремін..»

Архимед

Статика

Бұл механиканың тепе-теңдік пен абсолют қатты денелердің тепе-теңдік шартын зерттейтін бөлімі.

Бұл бөлімде біз барлық денелерді абсолют қатты деп және осы денелердің тыныштық күйде болған жағдайларды қарастырамыз.

Тепе-теңдік —әсер ететін барлық сыртқы және ішкі күштердің геометриялық қосындысы нөлге тең болатын күй.

1

2

3

Тепе-теңдіктің І-шарты:

Тепе-теңдіктің ІІ-шарты:

Денеге әсер ететін барлық күштер моменттерінің алгебралық қосындысы нөлге тең болғанда дене тепе-теңдікте болады:

Орнықты

Орнықсыз

Талғаусыз

Егер дене өзінің тепе-теңдік күйінен ауытқу кезінде оны қайтадан тепе-теңдік күйіне алып келуге тырысатын күштер немесе күш моменті пайда болатын тепе-теңдік орнықты деп аталады.

Егер дене өзінің тепе-теңдік күйінен ауытқу кезінде осы ауытқуды арттыруға тырысатын күштер немесе күш моментері пайда болса, бұл тепе-теңдік орнықсыз деп аталады.

Егер дене өзінің тепе-теңдік күйінен аз ауытқу кезіндеде тепе-теңдік күйде болатын болса, онда бұл тепе-теңдік талғаусыз деп аталады.

Орнықты тепе-теңдік

Орнықсыз тепе-теңдік

Талғаусыз тепе-теңдік

Денелердің ауырлық центрі- денеге әрекет ететін ауырлық күшінің мәніне тең теңәрекетті күш түсірілген нүкте

Жазық фигуралардың массалар центрі

Денелердің орнықтылығы

Денеге әсер ететін ауырлық күші жатқан сызық дененің тірек ауданы арқылы өткенде, дене тепе – теңдікте болады.

Өмірдегі тепе-теңдіктер

Көліктердің тепе-теңдігі

Ауырлық центрі төмен болған сайын, кеме орнықты болады.

Практикалық тапсырма:

Ағаш білеушені бір шетінен перпендикуляр күш түсіріп 1 см, 2 см, 3 см –ге көтеру үшін қажет күшті анықтаңыз.

Нәтижелерді салыстырып, қорытынды жасаңыз.

Құралдар: динамометр, білеуше, сызғыш

Қолданылған ресурстар:

Физика. 10 класс: оқулық (базалық деңгей ) / С.А. Тихомирова, Б.М. Яворский.-

Физика. Анықтамалық / О.Ф. Кабардин. – М. : Просвещение, 1991.

www.wallpaperworld.com

www.photo.kommersant.ru