Есептер шығару. Физика, 9 сынып, қосымша материал.

Физика, 9 сынып

Бөлім/тақырып

9.3В Сақталу заңдары

Оқу мақсаттары

ОМ 3: дене импульсының анықтамасын оның жылдамдығы мен массасының көбейтіндісі ретінде білу;

ОМ 2: импульстың сақталу заңын білу және түсіну.

Жетістік критерийлері

• Импульстің сақталу заңын түсінеді.
• Реактивті қозғалысты түсінеді.
• Оқушылар импульстің мағынасын түсінеді.
• Дене импульсінің анықтамасын, формуласын, өлшем бірлігін біледі.
• Күш импульсінің анықтамасын, формуласын, өлшем бірлігін біледі.
• Дене импульсі мен күш импульсі арасындағы байланысты біледі.

Қалыптастырушы бағалау үшін тапсырмалар

• Күш импульсі мен дене импульсінің арасында қандай байланыс бар?
• Ньютонның екінші заңы импульстік түсінік тұрғысынан қалай тұжырымдалады? Бұл заңның екі түрлі тұжырымдалуын сипаттайтын мысалдар келтіріңдер.
• Импульстің сақталу заңын тұжырымдаңыз? Қандай жағдайда импульстің сақталу заңын қолдануға болады?
• Реактивті қозғалыс дегеніміз не? Оның ерекшелігі неде? Отынның лездік жануы кезіндегі стартта тұрған зымыранның жылдамдығын есептеңіз.
• Шарды үрлеп, жіппен байламай, қолыңыздан жіберіңіз. Нәтижесінде не болды? Неге?
• Зеңбіректен α бұрыш жасап v₀ жылдамдықпен ұшқан снаряд траекторияның жоғарғы нүктесінде екі бөлікке бөлінеді. Бірінші бөлік снаряд ұшқан бағытта v₁ жылдамдықпен ұшады. Екінші бөліктің жылдамдығын тап, егер оның массасы бірінші бөліктің массасынан 3 есе артық болса.
• Платформада орналасқан зеңбіректен қозғалыс бағытымен бағыттас оқ атылды. Оқ атылғаннан кейін платформаның жылдамдығы және бағыты қалай өзгереді?
• Жағаға параллель 8 м/с жылдамдықпен жүзіп келе жатқан массасы 15 кг қайыққа құздан массасы 45 кг бала секірді. Қайықтың жылдамдығы қалай өзгерді?
• Ағаштан жерге секірген адамның импульсі қалай өзгереді? Футболшы допты F  күшпен ұрған соң, массасы m доп v жылдамдықпен қозғалды. Соққы қанша уақытқа созылды?
•  Екі дене абсолют серпімсіз соқтығысты. Егер денелер соқтығыспай тұрып, олардың жылдамдығы өзара перпендикуляр болса, онда соққыдан кейін  дененің импульсінің бағыты және сан мәні қандай болады? (p₂=2p₁ , ал p₁=20 кгм/с деп есепте).
• Жұқа мұзда адам құлап қалмау үшін адам не істеу керек: мұз үстімен жүгіруі немесе мұз үстінде тұруы керек пе