Инвариантты және салыстырмалы физикалық шамалар. Физика, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

10.1В Кинематика

Қостанай қ. ФМБ НЗМ

Күні:

Сынып:

10 (ЖМБ)

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы:

Инвариантты және салыстырмалы физикалық шамалар.

Осы сабақта қол жеткі-зілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.2.13 - инварианты және салыстырмалы физикалық шамаларды ажырату;

 Сабақ мақсаты

Бағалау критерийлері

Оқушы

• Инвариантты және салыстырмалы шамаларды ажырата алады;
• Галилей түрлендірулерін қолданады;
• Есептер шығару кезінде түзы сызық бойымен қозғалған дене қозғалысын басқа дене қозғалысымен салысттыра отырып, жылдамдықты анықтай алады

Тілдік мақсаттар

Пәнге тән лексика мен терминология:

Құндылықтарды дарыту

Бір-бірін құрметтеу мен тыңдау дағдыларын жетілдіру

Әлемдік жаһандылыққа тәрбиелеу

Әлемнің бәрі де салыстырмалы

АКТ қолдану дағдылары

Презентация

Қосымша ақпарат http://class-fizika.ru/10_a28.html

Өмірмен байланыстылығы

Трасса боймен келе жатқан машина жүргізушісі, алдындағы машинаны басып озуы үшін сол машинамен қоса қарсы келе жатқан машинаның жылдамдықтарын бағалай алуы қажет.

Пәнаралық байланыстар

Математика

Бастапқы білім

Механикалық қозғалыс, жылдамдық, векторар

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылармен бірге сабақ тақырыбы мен бағалау критерийлерін анықтау

Activity. Қозғалыс тақырыбымен байланысты сөздерді тауып, оған анықтама беріңіз

Жаңа тақырыпты игеру

Миға шабуыл: қозғалыстағы дене тыныштықта бола алады ма? Мысал келтіріңіз.

Бейне баянды қарау: Механикалық қозғалыстың салыстырмалылығы (относительность движения):

https://www.youtube.com/watch?v=HYZ1cWcV6pg

Талқылау:

• Неліктен қозғалыс салыстырмалы?
• Кеңістіктегі дене орны неге тәуелді?
• Қозғалыстың тәуелсіздік принципі дегенді қалай түсінесіздер?
• Қозғалыстағы дененің басқа денемен салыстырғандағы жылдамдығын қалай анықтай аламыз?
• Қозғалыстың салыстырмалылығына мысал келтіріңіздер

Инвариантты және салыстырмалы шамалар

Инвариантты деп – әртүрлі санақ жүйелерінде өзгеріссіз қалатын физикалық шамалар немесе физикалық заңдарды айтамыз (күш, масса, үдеу).

Бір санақ жүйесінен басқа санақ жүйесіне ауысу кезінде өзгеретін шамалар салыстырмалы шамалар деп аталады (жылдамдық, орын ауыстыру, траектория).

Есептер шығару. Жұптық жұмыс

• 60 км/сағ жылдамдықпен қозғалып келе жатқан қызыл көліктің 80 км/сағ жылдамдықпен қозғалып бара жатқан көк көлікке қатысты олар ...... жылдамдығын анықтаңыз.
• параллель бір бағытта қозғалғандағы;
• параллель қарама-қарсы бағытта қозғалғандағы;
• бір-бірінен тік бұрыш жасай алыстағандағы
• Жүзгіш ені 225 м болатын өзенді көлденеңінен суға қатысты 1,5 м/с жылдамдықпен жүзіп өтпекші. Өзен ағысының жылдамдығы 1,2 м/с. жүзгіштің жағаға қатысты жылдамдығын анықтаңыз. Екінші жағаға жеткенде жүзгіш бастапқы орнынан қандай аралыққа ығысады? Жүзгіштің орын ауыстыруы неге тең?
• Екі паралелль жатқан рельстер бойымен екі поезд бір-біріне қарама-қарсы 𝜐₁ = 151,2 км/сағ және 𝜐₂ = 374,4 км/сағ жылдамдықпен қозғалып келе жатыр. Бірінші поездың ұзындығы l₂ = 465 м, ал екіншісінікі - l₁ = 121 м тең. Бірінші поезд екіншісінің жанынан қанша уақыт аралығында өтеді?

Есептер шығару

Рефлексия

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жос-парлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың мате-риалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіп-сіздік техникасының сақталуы

Барлық оқушылар:

Тақырыптың меңгерілуі сабақтың барлық кезеңдерінде бақыланып отырады. Оқушылардың жеке және жұптық жұмыс жасау бақыланады

Бұл сабақта қауіпсіздік техника ережелерімен танысады

Сабақ бойынша реф-лексия

Сабақ мақсаттары/ оқу мақсаттары дұ-рыс қойылған ба?

Оқушылардың барлы-ғы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұ-рыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыт-тық кезеңдері сақ-талды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?