Импульстің сақталу заңы. Реактивті қозғалыс. Физика, 9 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

9.3В Сақталу заңдары

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Импульстің сақталу заңы. Реактивті қозғалыс

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.2.3.5 - импульстың сақталу заңын тұжырымдау

9.2.3.6 - серпімді және серпімсіз соқтығысуларды қоса алғанда, қарапайым есептерді шығаруда импульстің сақталу заңын қолдану;

Сабақ мақсаттары

бір кеңістікегі екі дене арасындағы серпімді және серпімсіз соқтығысуларды қоса алғанда, қарапайым есептерді шығаруда импульстің сақталу заңын қолдану;

Бағалау

критерийлері

Импульс өрнегін қолданып есептер шығарады.

• Абсолютті серпімді соқтығысу анықтамасын біледі;
• Абсолютті серпімсіз соқтығысу анықтамасын біледі;
• Абсолютті соқтығысу кезіндегі, сондай-ақ абсолютті серпімсіз соқтығысу кезіндегі импульстың сақталу заңының орындалуын түсіндіреді;
• Импульстарды координаттық оське проекциялау үшін теңдеу құрайды;

Импульстың сақталу заңына қатысты есептерді шешуде математикалық білімін қолданады.

Тілдік мақсаттар

Масса, импульс, векторлық жылдамдық, күш, серпімді, серпімсіз, кинетикалық энергия, потенциалдық энергия, серпімді деформацияның энергиясы

Қандай доп үлкен ……. ие?

………. қалай өзгерді?

Егер ….. орын алса іс-әрекетпен не болатындығын болжамдаңыз…..

Құндылықтарды дарыту

Құндылықтарды дарыту арқылы оқушылардың бойында ұйымшылдық, ынтымақтастық, құрмет сезімдерін сіңіру. Мысалы топтық және жұптық жұмыстар барысында оқушылар арасында жауапкершілік және сыйластық тәрбиелері қалыптасады.

Пәнаралық байланыстар

Салу есептерін шешу барысында геометрия пәнімен байланысын көруге болады. Есептеу амалдары математика пәнімен байланысты.

АКТ қолдану дағдылары

https://www.twig-bilim.kz/kz/film/momentum

Бастапқы білім

9 сыныптан: Ньютонның 2 заңы, масса дене инертілігі,жылдамдықтың мағынасы

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

І. Ұйымдастыру

Сәлемдесу. Сабаққа дайындығын байқау.

Өткен сабақта алған білімдерін тексеру. Физикалық диктант

1. Дене импульсі деп ____________________

2.Дене импульсінің формуласы _________

Өлшем бірлігі: _______________________

3.Импульстің бағыты _____ бағытымен бағытталады.

4."Импульс" сөзі грек тілінен ____________ деп аударылады.

5.Күш импульсі деп ____________________

6.Күш импульсінің формуласы; _________

7.Күш импульсінің өлшем бірлігі _______

8.Күш импульсі векторының бағыты _____ бағытымен сәйкес келеді.

Демонстрация көрсету

Оқушыларға екі арбалы трек көмегімен тәжірбие көрсетіледі.

Мұғалім арбалардың қозғалысын соқтығысуға дейін және кейін сипаттауын ұсынады.

Сабақтың тақырыбы, оқу мақсаттары, бағалу критерийлерімен таныстырылады.

І. Тәжірибе бойынша оқушылармен талдау жұмысы жүргізіледі. Содан кейін оқушыларға теориялық түсінік кітаптан беріледі.

Жұптық жұмыс. Оқушыларға абсолют серпімді және серпімсіз соқтығысулардың формуласын қорытып шығару тапсырмасы беріледі. Қорытынды формуланы тақтада жазып тексеру

Дескриптор:

• Абсолют серпімді соқтығысудың формуласын қорытып шығарады;
• Абсолют серпімсіз соқтығысудың формуласын қорытып шығарады.

Кері байланыс. Оқушылардың өзара бағалауы бойынша қорытынды бағалау.

І.Мағынаны тану

Бейне ролик арқылы қызығушылықты ояту.

twig-bilim.kz сайтынан алынған бейне ролик бойынша оқушылардың ойын талқылау.

Құрылымдық бекіту тапсырмасы.

Практикалық тапсырма «Импульстің сақталу заңын тексеру».

Практикалық жұмысты жұппен орындайды миникомпьютер «Spark» арқылы денелердің соғылуы кезінде импульстің сақталу заңын тексеру.

Құрал мен жабдықтар: екі арбалы трек, екі жылдамдық датчиктері, миникомпьютер «Spark», электрондық таразы.

Теориялық негіздеме

Импульстің сақталу заңын зерттей отырып, кез келген қозғалысы мен өзара іс-қимылдар жүйесі ішінде, тұйық жүйесінің импульсі тұрақты болып қалатындығына көз жеткіздік.

Импульс- векторлық шама болғандықтан, модулі және бағыты бойынша тұрақты болып қалу керек.

Тәжірибе идеясы: өзара әсерлескен екі арбалардан тұратын, импульс жүйесін анықтау және алынған мәліметтерді салыстыру.

Алдын-ала өлшеу.

Электрондық таразы көмегімен әр бір арбашаның массасын анықтаңдар

Кесте-1

1 тәжірибе. Серпімді соқтығысу

1-суретте көрсетілгендей қондырғыны орнатыңыз.

«Пуск» батырмасын басқан кезде, арбалар бір-бірінен соқтығысу үшін орнату керек. Миникомпьютерде Создать- (Датчик движ Скорость 1, (Датчик движения 2) Скорость 2)

Тәжірибені өткізу үшін, «Spark» орнатыңыз , нәтижені кесте түрінде беруін таңданыз.

«Spark» компьютерінде «Пуск» қосу батырмасын басып, арбаларды серіппесін босатып қозғалтыңыз.

Арбалардың 1-2 с әсерлескеннен кейін, «Spark» компьютерінде « Пуск» батырмасын басыңыз.

Жылдамдық кезінде, өзара әсерелесу шамаларын табыңыз, бірінші және екінші арбаның орташа жылдамдығын есептеңдер. Жылдамдықтың ең максимал мәндерін анықта.

Алынған мәліметтерді кестеге енгізініз

Бос орынға а) арбашалардың соққыға дейінгі және соққыдан кейінгі жылдамдықтарының бағытын көрсетіп, суретін сал; б) импульстерді анықтаудағы есептеулеріңді кестеге жазыңдар.

Есептеу жүргізіңдер.

2 тәжірибе. Серпімсіз соқтығысу

2 суретте көрсетілгендей қондырғыны орнатыңыз. Арбалардың серіпелерін бекітіңіз

№1 арбаға жүк салыныз.

Бірінші арбаны датчиктің сол жағына, ал екіншісін тректің ортасына орнатыңыз.

Мәліметтерді түсіру үшін «Spark» қосылғаннан кейін, бірінші арбаны екінші арбаға әсерлесу үшін сәл итеріп жылдамдық беріңіз.

№1 тәжірибенің 5 тен 8 дейінгі пунктін қайталаныз.

Есептеу жүргізіңдер.

Жасалынған жұмыс бойынша нәтиже шығарыңыз.

-Қойылған мақсат қандай болды?

-Қойылған мақсатқа жету үшін, тәжірибені қанша рет қайталадыңыз?

-Олар немен ерекшеленді?

-Әр бір тәжірибеде қандай шамаларды өлшедіңіз?

-Нәтиже қандай болды?

.

Кері байланыс. (мадақтау, басқаға бағыттау, жетекші сұрақ қою) Оқушылардың жауаптары тыңдалады. Өзара салыстырылады. Өзара бағалау. Толықтырып, түзетулерді сыныптастары енгізеді.

Бағалау критерийлері

• Абсолютті серпімді соқтығысу деп нені айтатынын біледі

• Абсолютті серпімсіз соқтығысу деп нені айтатынын біледі

• Абсолютті соқтығысу кезіндегі, сондай-ақ абсолютті серпімсіз соқтығысу кезіндегі импульстың сақталу заңының орындалуын түсіндіреді

• Импульстарды координаттық өске проекциялау үшін теңдеу құрайды

• Импульстың сақталу заңына қатысты есептерді шешуде математика пәні бойынша алған білімін қолданады

Ұйымдастыру. Сергіту сәтін «Атом-молекула» ойыны арқылы өткізу. Айтылған сандар бойынша бірігіп, 3 топқа бірігеді.

«Миға шабуыл». Реактивті қозғалтқыш бөліктеріне тоқталу. Ол жану камерасынан және реактивті соплодан тұрады. Жану камерасында отынның химиялық энергиясы газдың жылулық энергиясына айналады. Ал реактивті соплода газдың жылулық энергиясы кинетикалық энергияға айналады.

Bilimland сайтынан бейнеролик үзіндісін көрсету

Проблемалық сұрақ

• Осы бейнероликте көрсетілген құрылғы қандай қозғалыс жасады?

Сабақтың тақырыбына шығу, мақсатын айқындау «Реактивті қозғалыс»

Мағынаны тану.

1 топ: https://bilimland.kz/kk/home#lesson=11114

2 топ: https://bilimland.kz/kk/home#lesson=11114

3 топ: https://bilimland.kz/kk/home#lesson=11114

Үш топ сілтеме арқылы өтіп теориялық мәліметпен жұмыс жасайды. Қосымша конспект әр топқа беріледі. Алған мәліметтерін басқа топтарға түсіндіреді

Бағалау. Топтар карусель әдісі өздерін бағалайды

Кері байланыс. Оқушылардың ойларын қорытындылау, мадақтау.

Оқушыларға графиктік тапсырма беріп, сабақты қорытындылау:

• Бүгін нені түсіндіңдер?
• Сабақта нені үйрендіңдер?
• Қандай қиындықтар кездесті ?

Бағалау.Үйге тапсырма беру. 19, Есептер жинағы

9 сынып (11.1-11.4)

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

• Барлық оқушылар: Импульстың сақталу заңының қолданылу шектерін біледі; Абсолютті серпімді және серпімсіз соқтығысу анықтамасын біледі; Импульстың сақталу заңын біледі және түсінеді;

Оқушылардың көпшілігі Абсолютті соқтығысу кезіндегі, сондай-ақ абсолютті серпімсіз соқтығысу кезіндегі импульстың сақталу заңының орындалуын түсіндіреді; Импульстарды координаттық оське проекциялау үшін теңдеу құрайды

Формуланы түрлендіріп, есептерді шығарады.

Кейбір оқушылар: Бір кеңістікегі екі дене арасындағы серпімді және серпімсіз соқтығысуларды қарапайым есептерді шығаруда импульстің сақталу заңын қолданады.

Есептерді толық, дұрыс шығарад

Физика кабинетіндегі ҚТ cақтау

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?