Еркін түсу және горизонталь лақтырылған дене қозғалысы. Физика, 9 сынып, презентация, 1 сабақ.

«Денелердің ауырлық күші әсерінен қозғалысы»

Жүрілген жолдың ара қашықтыққа тәуелділігін бақылайық

Қорытынды: жүрілген жол уақыттың квадратына тура пропорционал

Демек, еркін түсу теңүдемелі қозғалыс.

Галилео Галилей

Алдымен барлық денелер тұрақты үдеумен құлайды деп болжанды

Болжамның дұрыстығы тәжірибеде дәлелденді.

Пиза мұнарасынан

Денелердің тек қана ауырлық күшінің әсерінен қозғалысын еркін түсу деп атайды.

Денелер массаларына тәуелсіз бірдей үдеумен құлайды. Ол еркін түсу үдеуі g=9,8м/с.

Еркін түсу үдеуі

Полюсте g=9,832 м/с2

Экваторда g=9,780 м/с2

Полстен 100км

Айда g=1,623 м/с2

Берілген тақырыпқа есеп шығару алгоритмі

Есептің берілгенін жазу

Суретін салу

Координата жүйесін таңдап алу, қозғалыс теңдеулері мен жылдамдық өзгерісінің оське қатысты проекциясын жазу

Сызбада қажетті (характерные точки) нүктелерді таңдап алу және теңдеулерді осы нүктеге қатысты жазу.

Алынған теңдеулер жүйесін шешу және нәтижеге баға беру.

Есеп №1

Доп балконнан υо = 9м/с жылдамдықпен тік жоғары лақтырылды. Лақтырған соң t1=2с уақытт өткен соң доптың жылдамдығы мен лақтырылған нүктеге қатысты орынын анықта.

Есептің берілгенін жазу

Дано

υо = 9м/с

t1=2c

y-?

Сызбасын салу.

Координата жүйесін таңдап алу, қозғалыс теңдеулері мен жылдамдық өзгерісінің оське қатысты проекциясын жазу

y

0

Сызбада қажетті (характерные точки) нүктелерді таңдап алу және теңдеулерді осы нүктеге қатысты жазу.

yo

y

Алынған теңдеулер жүйесін шешу және нәтижеге баға беру.

y= 9·2 – 9.8·4 ≈ -22(м)

υ = 9 – 9,8·2 = -11(м/с)

υ - ?

Алынған нәтижелер теріс, демек, дене 2с соң 11м/с жылдамдықпен төмен қозғалған және балкон деңгейінен 22 м төмен болған.

Горизонталь лақтырылған дене қозғалысы

Горизонталь лақтырылған дене қозғалысы

v0у=0,

a=g ,

gy= -g ,

y0 =h

s =h ,

Суретті талдайық:

Горизонталь бойынша:

Дене тұрақты жылдамдықпен бірқалыпты қозғалады

v0x= v0

l = v0xt = v0 t

Вертикаль бойынша:

Дене h биіктіктен еркін түседі .

Сондықтан еркін түсу формулаларын қолданамыз :

v =gt

h = gt2/2

y=y0-gt2/2

v0

g

h

l

v0y=0

v0x

у

х