Өткізгіштердіӊ тізбектей және параллель жалғау. Есептер шығару. Физика, 8 сынып, қосымша материал.

Сабақтың тақырыбы: Өткізгіштердіӊ тізбектей және параллель жалғау. Есептер шығару

Оқу мақсаты: Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғауда тізбек бөлігі үшін Ом заңын қолданып, электр тізбектеріне есептеулер жүргізу

Теориялық материал

Өткізгіштерді параллель жалғау

Электрлік кернеу екі шамда бірдей:

U = U₁ = U₂

Ал ток күштері қосылады:

I = I₁ + I₂

Ом заңына сәйкес:

I = U/R

Осы теңдікnі жоғарыдағы формулаға қоямыз:

1/R = 1/R₂ + 1/R₂

Бұл формула параллель қосылған n өткізгіш үшін де орынды:

1/R = 1/R₂ + 1/R₂ +...+1/R_n

Мысалы: бірінші өткізгіштің кедергісі 100 Ом ал екінші өткізгіштің кедергісі 50 Ом болса, оларды параллель жалғағандағы жалпы кедергі қандай болады?

R₁ = 100, R₂ = 50

1/R = 1/R₁ + 1/R₂

1/R = 1/100 + 1/50

1/R = (50+100)/50*100

1/R = 150/5000

1/R = 3/100

R = 100/3

R = 33,3...

Жауабы 33,3 Ом.

Өткізгіштерді тізбектей жалғау

Электр тогының күші бірдей:

I = I₁ =I₂

Ал электр кернеулері қосылады:

U = U₁ + U₁

Ом заңына сәйкес:

U=IR Осы теңдікnі жоғарыдағы формулаға қоямыз IR=I₁R₁+ I₂R₂

R = R₁ + R₂

Бұл формула тізбектей қосылған n өткізгіш үшін де орынды:

R = R₁ + R₂ +...+ R_n