Пластина мен шардыӊ электр өрісі. Электр өрісіндегі өткізгіштермен диэлектриктер. Физика, 8 сынып, дидактикалық материал.

Сабақтың тақырыбы: Пластина мен шардыӊ электр өрісі. Электр өрісіндегі өткізгіштермен диэлектриктер.

Оқу мақсаты: 8.4.1.6 – электр өрісі және оның күштік сипаттамасы ұғымдарының физикалық мағынасын түсіндіру;

Сабақты бекіту үшін тест тапсырмалары

1. Зарядталған шардың біртекті электр өрісінің А нүктесінде тозаң орналасқан. Дұрыс тұжырымды таңдаңыз.

• Тозаңғаэлектрөрісітарапынанәсерететінкүшсолғабағытталған.
• Егертозаңдышарданалыптастасақ, электрөрісітарапынанәсерететінкүшартады.
• Тозаңғаэлектрөрісітарапынанәсерететінкүшоңғабағытталған.
• Тозаңға электр өрісі тарапынан күш әсер етпейді.

2. Электр өрісінің кернеулік векторының бағыты ретінде қай бағыт алынған?

• Оң зарядқа әрекет ететін күш векторының бағыты
• Теріс зарядқа әрекет ететін күш векторының бағыты
• Оң зарядтың жылдамдық векторыныңбағыты
• Терісзарядтыңжылдамдықвекторыныңбағыты

3.Біртектіэлектрөрісідегеніміз не?

• Біртаңбалыэлектрзарядтарыныңтөңірегіндеболатынөріс
• Электр өрісініңкезкелгеннүктесіндеорналасқансыналатынэлектрзарядынабірдейкүшпенәсерететінэлектрөрісі
• Электр өрісініңкезкелгеннүктесіндекернеуліквекторыныңмодуліжәнебағытыбірдейболатынөріс
• Электр өрісініңкезкелгеннүктесіндекернеуліквекторыныңбағытыбірдейболатынөріс

4. Электр өрісініңкүштіксипаттамасы...

 А) Электр өрісі потенциалы

 В) Кернеу

 С) Электр өрісікернеулігі

 D) Потенциялдық энергия

• Суреттекүшсызықтарыбойыншатерісзарядтыанықта:

• ... электрөрісініңкөзіболыптабылады:

A)бөлшек

B)заряд

C)молекула

D)материя

• Біртектіөрістікөрсетіңіз:

 А) 1 және 2

 В) 2 және 3

 С) 3 және 4

 D) 4

 8. Электронныңэлектрөрісіндеқозғалысбағытықандай?

• Оқушылар модульдері бойынша бірдей екі нүктелік зарядтар жүйесінің электр өрістерінің күш сызықтарын сызды. Қай сурет дұрыс сызылған?

10. Егер өрісті тудырған зарядты 2 есе арттырса, нүктедегі өріс кернеулігі қанша есе өзгереді?

A) 2 есе артады;

• 2 есе кемиді;
• 4 есе артады;
• 4 есе кемиді.

11. Электр өрісінің күш сызықтары….

• Электр өрісінің әр нүктесіндегі жанамалар кернеулік векторының бағытына сәйкес келеді және оң зарядтан басталып, теріс зарядта аяқталады.
• Электр өрісініңәрнүктесіндегіжанамаларкернеуліквекторыныңбағытынасәйкескеледіжәнетерісзарядтанбасталыпоңзарядтааяқталады.
• Электр өрісініңәрнүктесіндегіжанамаларкернеуліквекторыныңбағытынасәйкескеледіжәнеоңзарядтыңайналасындағытұйықталғансызықтарболады.
• Электр өрісінің әр нүктесіндегі жанамалар кернеулік векторының бағытына сәйкес келеді және теріс зарядтың айналасындағы тұйықталған сызықтар

12. Заряды 54 нКл нүктелік заряд өріс тудырған. Электр өрісінің кернеулігі 60 кН/Кл, нүктелік заряд қандай қашықтықта орналасқан?

А) 9*10^-2 м

В) 9*10^-3 м

С) 9*10^-4 м

D) 9*10^-5м

13. Біртекті электр өрісінің кернеулігінің модулі 100 В / м. Өрістің бір күш сызығының бойында, бір-бірінен 5 см қашықтықта орналасқан екі нүктенің арасындағы потенциалдар айырымының модулі қандай? (Жауапты В-пен беріңіз)

A) 5 В.

• 50 В.
• 0,5 В.
• D) 20 В.

15. Электрөрісіндегікернеулігі 5 кН/Кл және заряды 2 нКл-ғаәсерететінкүш А) 10^-6 Н

В) 10^-5 Н

С) 10⁵ Н

D) 10⁶ Н

Қосымша тапсырмалар

1. Күш сызықтарында бір-бірінен қашықтықта жатқан нүктелер арасындағы потенциалдар айырымы 60 В-қа тең. Егер олар біртекті болса, онда электр өрістің кернеулігін анықтаӊыз

2.Радиусы 30см металл шарикке 6 нКл заряд берілген. Шар бетіндегі электр өрісінің кернеулігін табыӊыз

3.А нүктесінде орналасқан q зарядтың электр өріс кернеулігі (сурет) қайсы

вектор бойымен бағытталған

4.А нүктесінде орналасқан q зарядтың электр өріс кернеулігі (сурет) қайсы вектор бойымен бағытталған.

5. Біртекті электр өрісінің кернеулігі Е = 30 кВ/м.Осы кернеуліктің бір сызығында d=0,3 м кашықтықта орналасқан электр өрісі нүктелерінің арасындағы кернеуді табыӊыз.

6.Зарядтың орналасу қашықтығын 3 есе арттырса, онда электр өріс кернеулігінің модулі қалай өзгереді?

7. Нүктедегі өріс кернеулігі 300 Н/Кл. Егер заряд 1∙10^-8 Кл-ға тең болса, онда оның нүктеге дейінгі қашықты анықтаӊыз.

8. Егер электр өрісін тудыратын нүктелік зарядтың орналасу қашықтығын 5 есе арттырсақ, өрістің кернеулігі қалай өзгереді?

9. Нүктелік зарядтың өріс кернеулігі кейбір нүктеде 4 Н/Кл. Егер зарядтың орналасу қашықтығын 2 есе арттырсақ, онда өріс кернеулігінің мәні қандай болады?

10. Біртекті өрісте кернеулігі Е = 2В/м күш бағытымен заряд қашықтыққа орын ауыстырды. Потенциалдар айырмын анықтаӊыз.

11. Сұйықта орналасқан 4 нКл зарядтан қашықтықта өрістің кернеулігі 20 кВ/м. Сұйықтың диэлектрик өтімділігін анықтаӊыз.