Термодинамиканың бірінші заңы. Газдың және будың ұлғайғандағы жұмысы. Физика, 8 сынып, дидактикалық материал.

Сабақ тақырыбы: Термодинамиканың бірінші заңы. Газдың және будың ұлғайғандағы жұмысы

Оқу мақсаты: Термодинамиканың бірінші заңының мағынасын түсіндіру

Қалыптастырушы бағалау

Бағалау критерийлері:

• Ішкі энергия өзгерісінің 2 тәсілі бар екенін біледі.
• Ішкі энергия өзгерісінің 2 тәсілін сипаттап, қорытынды жасап, түсіндіре алады.
• Термодинамиканың бірінші заңын біледі

І. Талдап, түсіндіріңіз (жұптық жұмыс):

• • Екі жағы жабық түтікшеде сынап тамшысы бар. Түтікшенің бір жағын қыздырды. Сынап тамшысының түтікше бойымен жылжуы кезінде жасалған жұмыс қандай энергия есебінен жүзеге асты , түсіндіріңіз?
  • Су түбінен жоғары қарай көтеріліп келе жатқан ауа көпіршігінің ішкі энергиясы өзгере ме? Неліктен, түсіндіріңіз?
  • Мұз еріген кезде ішкі энергиясы өзгере ме, қалай? Неліктен, түсіндіріңіз?
  • Дененің ішкі энергиясының жұмыс жасау барысында өзгеруіне мысал келтіріңіздер: үйкелу, соғу, сығу кезінде.

ІІ. Бекітуге арналған тапсырмалар

• Мына жағдайлар үшін термодинамиканың І заңы қалай жазылады: а) калориметрдегі денелер арасындағы жылу алмасу; б) суды спиртовка көмегімен жылыту; в) соғу кезінде дененің қызуы.
• Суретте А күйден Б күйге өткен идеал газ процесі көрсетілген.

Б күйіндегі осы газдың абсолюттік температурасы

• • А күйіне қарағанда 2 есе үлкен
  • А күйіне қарағанда 2 есе аз
  • А күйіне қарағанда 4 есе үлкен
  • А күйіндегі газ температурасына тең
• Поршень астыңдағы газ молекулаларының қандай да бір орташа квадраттық жылдамдығы бар. Газ молекулаларының орташа квадраттық жылдамдығы арту үшін төмендегі процестердің қайсысы орындалуы керек?
  • изотермиялық ұлғаю
  • изохоралық қысымның азаюы
  • изобаралық ұлғаю
  • изотермиялық қысымның артуы
• Поршень астыңдағы ауаны жайлап сығады. Цилиндр қабырғасы мен поршень жұқа, бірақ мықты металдан жасалған. Поршень астыңдағы ауамен жүргізілетін процесті нақтырақ сипаттайтын теңдеуді көрсетіңіз.

Термодинамиканың І-заңын изопроцестерде қолдану