Отын энергиясы. Отынның меншікті жану жылуы. Физика, 8 сынып, қосымша материал.

Сабақтың тақырыбы: Отын энергиясы. Отынның меншікті жану жылуы.

Оқу мақсаты: Отынның жануы кезінде бөлінген жылу мөлшерін анықтау

Теориялық материал

Жыл сайын отын жану кезінде ауаға бірнеше миллион тонна зиянды заттар түседі ( сажа, көміртек оксиді, азот) Көмір қышқыл газы пайдалы, себебі оны өсімдіктер қоршаған ортадан жұтады да, фотосинтез процесінде оттегі бөледі. Соңғы 30 жылдың ішінде көмірқышқыл газы 15–20%-ға көтерілді . Көмірқышқыл газы жердің табиғи салқындауына кедергі жасайды. Бұл мүздар еріп,әледік мұхиттардың деңгейінің 50-70 м көтерілуіне әкеп соғады. Көмір қышқыл газының көбеюі адамзат үшін әр түрла ауруларды туғызады.

Отынды белсенді түрде қолдану неге әкеліп соғады?

— Қоршаған ортаның ластануына

Бүдан қандай қорытынды жасауға болады?

— Фильтрлер қою арқылы ауаны тазарту.

- Орманды аймақты ұлғайту, орманды қорғау

Эксперименттік тапсырма

1 -тәжірибе. Бірдей массадағы әр түрлі отын жанған кезде бөлінетін жылу мөлшерін анықтаңдар.

Жұмысқа нұсқау:

• 2 кусок фольганы картонга қоямыз.
• Фольга үстіне мақта кесегін қоямыз
• Әр кесектің үстіне біреуіне спирт , ал екіншісіне бензин тамшысын тамызамыз.
• Екі кесекті бір мезгілде жағыңдар
• Спирт пен бензин жанып болған соң фольганы қолмен ұстап көріңдер. Қайсысы көбірек жылу бөлді?

2-Тәжірибе. Әр түрлі массадағы отынның жану кезіндегі жылу мөлшерін салыстыру Жұмысқа нұсқау:

• 2 кусок фольганы картонга қоямыз.
• Фольга үстіне мақта кесегін қоямыз
• Әр кесектің үстіне біреуіне бір тамшы спирт , ал екіншісіне екі тамшы спирт тамызамыз.
• Екі кесекті бір мезгілде жағыңдар
• Спирт жанып болған соң фольганы қолмен ұстап көріңдер. Қайсысы көбірек жылу бөлді?

Қорытынды . Отын жанғанда бөлінетін жылу мөлшері отын массасына және отынның меншікті жану жылуына тура пропорционал болады.

Сабақты бекітуге берілген тапсырманың жауаптары

1) t = 5 ^oC

2) 4 кг

Үй жұмысының жауаптары

1) 52 л

2) 310⁷ Дж/кг

Тест жауаптары:

1Ә 2А 3А 4 А 5В