Жылу мөлшері, меншікті жылу сыйымдылық. Физика, 8 сынып, дидактикалық материал.

Сабақ тақырыбы: Жылу мөлшері, меншікті жылу сыйымдылық.

Оқу мақсаттары: - жылу алмасу процесі кезінде алған немесе берген жылу мөлшерін анықтау;

– заттың меншікті жылу сыйымдылығының мағынасын түсіндіру

1-жұп

1.Диаметрлері және ұзындықтары бірдей темір және кірпіш моржалардың қайсысы отты жақсы тартады?

2-жұп

2.жазды күні қандай киім киген дұрыс: ақ түсті немесе қара түсті?

3-жұп

3.Ыстық компотты суыту үшін қайда қойған дұрыс ұсақталған мұзға ма әлде қарға ма? Қар мен мұздың температуралары бірдей .Жауаптарыңды негіздеңдер

4-жұп

4.Терезе рамаларын қос қабатты етіп жасайды. Себебін түсіндір.

5-жұп

5. Неліктен газдың жылу өткізгіштігі нашар?Жылу газдарда қандай тәсілмен беріледі?

6-жұп

6.Бір бөлмедегі тасты еден ағаш еденге қарағанда суық болады.

Эксперименттік тапсырмалар:

Эксперимент1 Экспериментті бақылау, сұрақтарға жауап беру.

Массасы 300г судың бастапқы температурасы 25 ⁰С оның температурасын

50 ⁰С көтеру қажет

1.Қажет құралдарды жазыңдар…………………………………………………….

1.Судың қыздыру уақытын және термометрдегі температураның өзгеруін бақыла

2.Суды қыздырғаннан кейінгі физикалық шамалардың мәнін жазыңдар

………………………………………………………………………………………….

3.Осы кезде судың температурасы жылу берілудің қай түрі бойынша өзгергенін ата

………………………………………………………………………………………………..

4. Су жылуды алу немесе берілуі туралы жауаптарыңды негізде

……………………………………………………………………………………………….

Жылу беру кезінде алатын немесе жоғалтатын энергиясы жылу мөлшері болып табылады

Суды қыздыру кезінде оның алған жылу мөлшерін қалай есептер едің, ол үшін саған қандай шамалар қажет?

Эксперимент 2

Массасы 500г судың бастапқы температурасы 25 ⁰С оның температурасын 50 ⁰С көтеру қажет

Экспериментті бақылау, сұрақтарға жауап беру.

1.Судың қыздыру уақытын және термометрдегі температураның өзгеруін бақыла

…………………………………………………………………………………………..

2.Бұл тәжірибенің алғашқы тәжірибеден айырмашылығы неде екенін түсіндір

…………………………………………………………………………………………

3.Суды қыздырғаннан кейінгі физикалық шамалардың мәнін жазыңдар

………………………………………………………………………………………..

4.Берілген жылу мөлшері тағы қандай шамаға байланысты болуы мүмкін

………………………………………………………………………………………

Эксперимент 3 Экспериментті бақылау, сұрақтарға жауап беру.

Массасы 300г судың бастапқы температурасы 25 ⁰С оның температурасын

70 ⁰С көтеру қажет

1.Бұл тәжірибенің алғашқы тәжірибеден айырмашылығы неде екенін түсіндір

……………………………………………………………………………………..

2.Судың қыздыру уақытын және термометрдегі температураның өзгеруін бақыла

………………………………………………………………………………………….

3.Бұл жағдайда суға берілген жылу мөлшері алғашқы тәжірибедегімен бірдей ме?

Жауаптарыңды негізде

………………………………………………………………………………………….

4.Суға берілген жылу мөлшері қандай шамаға тәуелді болуы мүмкін

…………………………………………………………………………………………..

Эксперимент 4 Экспериментті бақылау, сұрақтарға жауап беру.

Массасы 300г майдың бастапқы температурасы 25 ⁰С оның температурасын

50 ⁰С көтеру қажет

1.Майдың қыздыру уақытын және термометрдегі температураның өзгеруін бақыла

…………………………………………………………………………………………….

2.Алғашқы тәжірибеден айырмашылығы қандай?

……………………………………………………………………………………………..

3.Екі жағдайда бірдей жылу мөлшері берілді ме? Өз жауаптарыңды негізде

……………………………………………………………………………………………….

4.Берілген жылу мөлшері тағы қандай шамаға байланысты болуы мүмкін

Оқулықпен жұмыс Физикалық шама жылу мөлшерімен танысу

Кестені толтыр 43-45 бет

1. Массалары бірдей әр түрлі заттарды бірдей температураға өзгерту үшін ....

2.Массасы 1 кг судың температурасын 1⁰С өзгерту үшін 4200 Дж жылу кажет, ал массасы 1 кг майдың температурасын 1⁰С өзгерту үшін 1700 Дж қажет.

Физикалық шама меншікті жылу сыйымдылық

Сабақты бекіту тапсырмалары

• Массасы 1,6 кг мыс ыдыстың ішінде массасы 2,3 кг су бар. Осы ыдысты суымен 10⁰С-тан 100⁰С-қа дейін қыздыру үшін қанша жылу мөлшері қажет? с_су4200 Дж/кг⁰С, с_м380 Дж/кг⁰С.
• Массасы 880 г суды 0⁰С-тан 100⁰С-қа дейін қыздыруға кеткен жылу мөлшері массасы 2 кг алюминийді қанша градуска ысытады? с_су4200 Дж/кг⁰С, с_а920 Дж/кг⁰С

• Массасы 100 г, температурасы 20⁰С кесеге, массасы 200 г қайнаған су құйылды, осыдан кейін кеседегі температура 93⁰С болды. Кесенің меншікті жылу сыйымдылығын есептеп шығар. с4200 Дж/кг⁰С.

Үй жұмысына берілетін тест тапсырмалары

• Суреттетөртболатблокберілген.Блоктарбірдеймасштабтасызылған.Әрбірблокқабірдей мөлшердежылуберілді.

Қайблоктыңтемпературасыныңөзгерісі көп болады?

• X жәнеY металл блоктары бөлметемпературасындатұрыпты. Блоктарқыздырылыпәрбірініңтемпературасы 10⁰С қаартты. Соданкейінблоктарқайтаданбөлметемпературасынадейінсуыды.YблоктыңжылусыйымдылығыX блоктыңжылусыйымдылығынанүлкен.

10⁰Сқақыздырғандақайблокқакөпэнергияберіледіжәнебөлметемпературасынадейінсуығандақай блок көпэнергиясынжоғалтады?

•  Металл блокқа 80 Дж жылумөлшеріберілді. Оныңтемпературасы 20⁰С қакөтерілді. Оныңтемпературасы 10⁰С қатөмендесеішкіэнергиясықалайөзгереді?

А) ішкіэнергиясы 40 Дж геартады

В) ішкіэнергиясы 160 Дж геартады

С) ішкіэнергиясы 40 Дж гекемиді

В) ішкіэнергиясы 160 Дж гекемиді

• Төртәртүрліблокқабірдеймөлшердежылуэнергиясыберілді. Әрбірблоктыңтемпературасыныңартуысуреттекөрсетілген.

Қайблоктыңжылусыйымдылығыүлкен?

• Судыңменшіктіжылусыйымдылығы 4200 Дж/(кг·⁰С). Бұлқандаймағынаныбілдіреді?

А) массасы 4200 кг суды 1⁰С қа қыздыруүшін 1Дж жылумөлшеріқажет

В) массасы 1 кг суды 4200⁰С қа қыздыруүшін 1Дж жылумөлшеріқажет

С) массасы 1 кг суды 1⁰С қа қыздыру үшін 4200 Дж жылумөлшеріқажет

Д)массасы1кгсудықыздыруүшін4200Джжылумөлшеріқажет