Шамалар арасындағы тәуелділіктерді берілу тәсілдері: аналитикалық (формула арқылы), кестелік, графиктік тәсіл. Математика, 6 сынып, сабақ жоспары.


Қысқа мерзімді жоспар

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

6.4В Шамалар арасындағы тәуелділіктер

Мектеп: Атырау қаласындағы химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Шайхиева Н.Ш.

Сынып:

Қатысқандар саны:

 Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Шамалар арасындағы тәуелділіктерді берілу тәсілдері: аналитикалық (формула арқылы), кестелік, графиктік тәсіл.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

6.5.2.5 шамалар арасындағы тәуелділікке есептер шығару.

6.5.2.6 шамалар арасындағы тәуелділіктер-дің берілу тәсілдерін білу.

6.5.2.7 сипаттамасы бойынша тәуелділіктің формуласын жазу.

6.5.2.8 формуламен немесе графикпен берілген тәуелділіктердің кестесін құру.

6.5.2.9 формуламен және кестемен берілген тәуелділіктердің графиктерін салу.

 Сабақ

 мақсаттары

Оқушылар:

  • шамалардың арасындағы тәуелділіктерге мысалдар келтіреді;
  • шамалар арасындағы тәуелділікке есептер шығаруды үйренеді;
  • сипаттамасы бойынша тәуелділіктің формуласын жазады;
  • формуламен және графикпен берілген тәуелділіктерге кесте құрайды;
  • формуламен және кестемен берілген тәуелділіктердің графиктерін салады.

 Бағалау

 критерийлері

Оқушылар:

  • шамалардың арасындағы тәуелділіктерге мысалдар келтіре алады;
  • шамалар арасындағы тәуелділікке есептер шығаруды үйренді;
  • сипаттамасы бойынша тәуелділіктің формуласын жаза алады;
  • формуламен және графикпен берілген тәуелділіктерге кесте құруды біледі;
  • формуламен және кестемен берілген тәуелділіктердің графиктерін сала алады.

 Тілдік

 мақсаттар

Оқушылар:

- осы бөлімнің терминдерін пайдаланады;

- шамалар арасындағы тәуелділіктерге түсіндірме жасайды.

Пәнге қатысты лексика мен терминология:

- формула;

- шамалардың арасындағы тәуелділік;

- қашықтық, жылдамдық, уақыт;

- жұмыс, өнімділік, уақыт;

- баға, мөлшер, құны;

- масса, тығыздық, көлем;

- аудан, ұзындық, ені;

- ерітіндідегі заттың массасы, концентрация, ерітіндінің массасы;

- өлшем бірліктері;

- мәндер кестесі;

- тәуелділіктің графигі;

- тура пропорционал шамалар;

- тура пропорционалдықтың формуласы;

- пропорционалдықтың коэффициенті;

- кері пропорционал шамалар;

- тура пропорционалдықтың графигі.

 

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер:

- ... тәуелділігін формула арқылы береміз;

- … шамасын тәуелділіктің формуласынан … арқылы өрнектейміз;

- … тәуелділігін көрсететін формуланы жазамыз;

- … мен … арасындағы тәуелділіктің графигін саламыз;

- … тәуелділігінің кестесін толтырамыз;

- егер … , онда екі шама тура пропорционал деп аталады;

- егер … , онда екі шама кері пропорционал деп аталады;

- шамалар тура пропорционал болады, себебі …;

- шамалар кері пропорционал болады, себебі … .

 Құндылықтарды дарыту

Топтық және жұппен жұмыс жасата отырып оқушыларда өзара сыйластық, сенімділік, қарым-қатынасты қалыптастыру

 Пәнаралық

 байланыстар

  • Физика

Бастапқы

білім

  • Формулаларды білу (қашықтық, жылдамдық, уақыт, тіктөртбұрыштың ауданы және т.б.). Теңдеудің белгісіз компоненттерін таба білу, алгебралық өрнектің мәнін таба білу. Координаталары бойынша нүктені координаталық жүйеде сала білу.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

0 – 3 мин

Сабақтың ортасы

4 - 18 мин

19 – 28 мин

29 – 30 мин

31 – 37 мин

Сабақтың соңы

38 – 40 мин

Ұйымдастыру.

Сыныпта психологиялық ахуал тудыру үшін оқушыларға смайликтер таратып, көңіл-күйлерін анықтау.

Психологиялық ахуал тудыру.

Кәне, кәне тұрайық,

Үлкен шеңбер құрайық.

Тұрсақ енді шеңберге,

Алақанды ұрайық.

Үй тапсырмасын қатар отырған оқушылар бір-бірінің дәптерін тексереді.

Жаңа тақырып.

Шамалар арасындағы тәуелділік.

Видео түсіндіру https://bilimland.kz/kk/subject/matematika/6-synyp/shamalar-arasyndahy-taueldilik-taueldilikti-beru-tasilderi сілтеме бойынша.

Күнделікті өмірде біз әртүрлі шамаларды кездестіреміз: уақыт, арақашықты, ұзындық, температура, тауар құны және т. б. Кейбір шамалар қандай да бір шамалардың өзгерісіне тәуелді.

Мысалы, S жүріп өткен жол, осы жолды жүріп өтуге кеткен t уақытқа және v жылдамдыққа тәуелді (S = vt), l шеңбердің ұзындығы оның R радиусына тәуелді (l =), сатып алынатын тауарға төленетін құн бір тауардың бағасына тәуелді.

Әртүрлі сандық мәнді қабылдайтын шаманы айнымалы деп атайды. Айнымалы шама тәуелді және тәуелсіз деп екі түрге бөлінеді.

Келесі мысалды қарастырайық.

Егер дәптер бағасы 12, 25, 80 теңге болса, онда сатып алушы 30 дәптерге неше теңге төлейді?

Шешімі: Бұл жағдайда сатып алынатын дәптер саны – тұрақты шама, яғни 30. Бір дәптердің бағасы – тәуелсіз айнымалы шама. Төленетін тауар құны – тәуелді айнымалы шама.

Егер дәптерді 12 теңгеден сатып алса, онда сатып алушы 30 ⋅ 12 = 360 теңге, 25 теңгеден сатып алса, 750теңге, 80 теңгеден сатып алса, 2400 теңге төлейді.

Әр дәптердің бағасына тек бір ғана төлем құны сәйкес келетіне назар аудар.

Сонымен, X жиынының әр элементі болатын x тәуелсіз айнымалыға Y жиынының тек ғана бір элементі болатын y тәуелді айнымалысы сәйкес келеді.

Шамалар арасындағы тәуелділіктің берілуі.

Кестенің көмегімен функцияны анықтау. (видео түсіндіру https://bilimland.kz/kk/subject/matematika/6-synyp/shamalar-arasyndahy-taueldilik-taueldilikti-beru-tasilderi сілтеме бойынша.)

Кестедегі мәндер. (видео түсіндіру https://bilimland.kz/kk/subject/matematika/6-synyp/shamalar-arasyndahy-taueldilik-taueldilikti-beru-tasilderi сілтеме бойынша.)

Шамалар арасындағы тәуелділікті сөзбен сипаттап, кесте, формула, график көмегімен беруге болады.

Сөзбен сипаттау тәсілі тәуелділікті мәтін түрінде береді. Мысалы, «Квадраттың периметрі қабырғасынан 4есе артық» деген тұжырым квадраттың периметрі оның қабырғасының ұзындығына тәуелді екенін және квардарттың периметрін табу үшін қабырғасын 4-ке көбейту керек екенін білдіреді.

Кестелік тәсіл тәуелсіз айнымалының кейбір мәндерін және оған сәйкес тәуелді айнымалының мәндерін береді.

Графиктік тәсіл тәуелділікті координаталық жазықтықта қисық сызық түрінде береді. Қисық сызықтың кез келген нүктесінің координаталары тәуелділікті қанағаттандырады.

Мысалы, Астана қаласындағы ауа температурасының уақытқа тәуелділігін график түрінде беруге болады:

Аналитикалық тәсіл шамалар арасындағы тәуелділікті формула түрінде береді. Бұл тәсіл бойынша x тәуелсіз айнымалы шамасының кез келген мәніне сәйкес y тәуелді айнымалысының мәнін табуға болады.

Мысалы, сөзбен сипаттау тәсілімен берілген «Квадраттың периметрі қабырғасынан 4 есе артық» тұжырымына сәйкес тәуелділікті кесте түрінде:

а квадрат қатырғасы

3

7

15

P квадрат периметрі

12

28

60

және Р = 4а формуласымен келтіруге болады.

Жұптық жұмыс.

Тапсырма 1. Кестедегі сағат есебімен берілген уақыттың мәндері минут есебімен жазылған. Кестені толтырыңыз.

x(сағ)

2

1

0,75

0,25

y(мин)

90

60

30

y-тің мәндерінің х-тің мәндеріне тәуелділігін өрнектейтін формуланы көрсетіңіз.

Тапсырма 2. Шамалар арасындағы тәуелділік y=2x+1 формуласымен берілген. Тәуелсіз айнымалының [-3;3] кесіндідегі мәндері үшін қадамы 1-ге тең болатындай кесте құрыңыз.

х

-3

0

3

у

Тапсырма 3. График бойынша кестелерді толтырыңыз.

Дәптер саны

Бағасы

Графиктегі нүкте

3

150

7

350

5

250

A

2

100

1

50

Қалам саны

Бағасы

1

4

600

Тапсырма 4. Төмендегі суреттердің қайсысы A жиыны элеметтерінің B жиыны элементтеріне тәуелділігін көрсетеді.

Сергіту сәті.

«Көңілді күн»

https://www.youtube.com/watch?v=TwD0jZdUuC8\

Өз бетімен жұмыс.

Тест.

№1. x = –2 болғандағы y = –x + 3 формуласымен берілген y тәуелді айнымалының мәнін тап.

a) 1; b) 2; c) 5; d) –2; e) –5

№2. Ш(x) – баланың шешесі, Ә(x) – баланың әкесі, Ә(Ш(x)) функционалдық тәуелділікпен жазылса, бала үшін қандай туыстық атпен аталатынын тап.

a) атасы; b) әжесі; c) әке-шешесі

d) нағашы апасы; e) нағашы атасы

№3. y = –2x + 3 формуласымен берілген тәуелді айнымалының мәні 7-ге тең болғанда x тәуелсіз айнымалының мәнін тап.

a) –2; b) 4; c) –1; d) 2; e) 1

№4. Кестемен берілген екі шама арасындағы тәуелділіктің формуласын көрсет.

x

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

y

1

4

9

16

25

36

49

64

81

100

a) y = 4 + x; b) y = 2x; c) y = x2 ; d) y = 4x; e) y = x + 10

Тапсырма. (Тәуелді/тәуелсіз) сәйкес сөзді бос орынға қойыңыз.

1) Жаяу адам тұрақты v жылдамдықпен жүріп келеді. s жүрген жол – ... айнымалы шама, ал t уақыт – ...

айнымалы шама.

2) Квадрат периметрі P = 4a формуласымен анықталады, мұндағы a – квадрат қабырғасы және ... айнымалы шама, ал P – периметр және ... айнымалы шама.

3) S квадрат ауданы – ... айнымалы шама, ал оның a қабырғасы – ... айнымалы шама.

4) D дөңгелектің диаметрі – ... айнымалы шама, ал оның R радиусы – ... айнымалы шама.

5) 3 сағат уақыт аралығында орындалған A жұмыс көлемі – ... айнымалы шама, ал жұмыс өнімділігі – ... айнымалы шама.

6) 5 дәптердің құны – ... айнымалы шама, ал бір дәптердің құны – ... айнымалы шама.

Сабақты қорытындылау.

Үйге тапсырма: Шығармашылық тапсырма «Шамалар арасындағы тәуелділілік» есеп құрастыру

Рефлексия: «Пантомима» .

Қолдарын жоғары көтерсе – сабақ жақсы өтті,

Басы төмен - қанағаттанған жоқ,

Беттерін қолымен жауып алса – ұнамады.

  • Презентация

Математика

2-бөлім,

Жалпы білім беретін оқулық мектептің 6 - сыныбына арналған,

Алматы «Атамұра» 2015, төртінші басылымы.

  • Қосымша 1
  • Қосымша 2

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы.

АКТ-мен байланыстар

Саралау тапсырмалары жұптық жұмыста және жеке жұмыстарда беріледі. Топтық жұмыста қабілеті жоғары оқушылар өз жолдастарына көмек жұмысын ұйымдастырады.

Бағалау сабақтың барлық бөлімінде жүреді, ауызша жауап берген оқушыларды мадақтау, топтық және жеке жұмыстарда өзара бірін-бірі бағалайды.

Оқушылармен сергіту сәті жаттығу жұмысы жүргізіледі.



Толық нұсқасын 30 секундтан кейін жүктей аласыз!!!


Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter

Қарап көріңіз 👇
  Шамалар арасындағы тәуелділіктерді берілу тәсілдері: аналитикалық (формула арқылы), кестелік, графиктік тәсіл. Математика, 6 сынып, сабақ жоспары. ᐈ
  Шамалар арасындағы тәуелділіктерді берілу тәсілдері: аналитикалық (формула арқылы), кестелік, графиктік тәсіл. Математика, 6 сынып, презентация. ᐈ
  Шамалар арасындағы тәуелділіктерді берілу тәсілдері: аналитикалық (формула арқылы), кестелік, графиктік тәсіл. Математика, 6 сынып, презентация. ᐈ
  Шамалар арасындағы тәуелділіктерді берілу тәсілдері: аналитикалық (формула арқылы), кестелік, графиктік тәсіл. Математика, 6 сынып, презентация. ᐈ
  Шамалар арасындағы тәуелділіктерді берілу тәсілдері: аналитикалық (формула арқылы), кестелік, графиктік тәсіл. Математика, 6 сынып, презентация. ᐈ
  Шамалар арасындағы тәуелділіктерді берілу тәсілдері: аналитикалық (формула арқылы), кестелік, графиктік тәсіл. Математика, 6 сынып, сабақ жоспары. ᐈ
  Шамалар арасындағы тәуелділіктерді берілу тәсілдері: аналитикалық (формула арқылы), кестелік, графиктік тәсіл. Математика, 6 сынып, сабақ жоспары. ᐈ
kz | ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар | Математика



Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру

Соңғы жаңалықтар:
» 2025 жылы Ораза және Рамазан айы қай күні басталады?
» Утиль алым мөлшерлемесі өзгермейтін болды
» Жоғары оқу орындарына құжат қабылдау қашан басталады?
Пікір жазу