Шеңбер. Дөңгелек. Дөңгелек сектор. Математика, 5 сынып, презентация.

Үй жұмысын тексеру бөлімі

«Миға шабуыл»

1. Оқушыларды өзімнен қол созым ара қашықтықта орналасуын сұрау.

2.Қандай фигура жасағанын талқылау.

3.Әр оқушыны еден жазықтығының қандай да бір нүктесі деп қарастыруға бола ма?

4.Мұғалімнен (центрден) бірдей қашықтықта орналасқан деген тұжырым жасауға бола ма?

Мына фигураларға назар аударыңыз. А, В, С, Д фигураларының қайсысының барлық нүктелері берілген нүктеден ( О, Е, К, L) бірдей қашықтықта жатыр?

Сақина мен монетаның ұқсастығы неде, айырмашылығы неде?

•

O

•

O

О нүктесінен бірдей қашықтықтағы нүктелерден құралған тұйық сызық шеңбер деп аталады.

•

O

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

O

Жазықтықтың шеңбердің ішіндегі бөлігі дөңгелек деп аталады

•

O

А •

R

Шеңбердің бойындағы кез келген нүктені центрмен қосатын кесінді радиус деп аталады.

•

O

А •

• В

R

R

R=OA=OB - радиустар

•

O

А •

• В

R

R

• С

R

R=OA=OB=OC - радиустар

•

О

• С

• В

А •

•

D

R

R

R

R

R = OA=OB=OC=OD - радиустар

•

O

А •

• С

R

R

Шеңбердің бойындағы екі нүктені қосатын және центр арқылы өтетін кесіндіні диаметр деп атайды.

•

O

А •

• С

К •

• L

N

•

•

S

E •

• F

D =AC=EF=KL=NS - диаметрлер

Шеңбердің диаметрінің бойында екі радиус орналасады, сондықтан диаметр екі радиусқа тең:

D=2∙R

R=D:2

Шеңбердің бойындағы кез келген екі нүктені қосатын кесінді хорда деп аталады.

•

O

• В

К •

Р •

•

Q

PQ , КВ – хордалар

көрсетілген суреттегі кесінділер жөнінде не айтасыз?

Шеңберді циркуль деген құралмен саламыз

Оқушыларға шеңбер салып, бірнеше радиусын жүргізу.

Дөңгелектің пайда болған бөліктерін әр түрлі түспен бояу.

Практикалық тапсырма

К

О

С

сектор

Cергіту сәті

https://www.youtube.com/watch?v=eiHWHT_8WrE

Жұптық жұмыс:

А-тобы

№384

Шеңбердің диаметрі: 10 см, 8 см, 16 см. Радиусы неге тең?

№ 385

Айдың диаметрі 3474 км. Айдың радиусы неше километр?

№ 386

CD= 5 см болатындай етіп, C және D нүктелерін белгілеңдер. Центрі С нүктесі, радиусы 2 см шеңбер сызыңдар және центрі D нүктесі, радиусы 3 см шеңбер сызыңдар. Шеңберлердің диаметрлерін табыңдар. Шеңберлер өзара қалай орналасады?

В - тобы

№393

Жердің диаметрі шамамен 12700 км. Жердің диаметрі Юпитердің диаметрінен 11 есе кем. Юпитердің радиусын табыңдар.

Бағалау критерийлері (Жұптар бірін-бірі бағалайды):

Радиус таба алады;

Диаметр таба алады;

Диаметрлерді салыстыруға есептер шығара алады.

“Кім жылдам?” ойыны

Дөңгелектің диаметрі 130 см болса, оның радиусын есепте.

Дөңгелектің диаметрі 150 см болса, оның радиусын есепте.

Шеңбердің радиусы 39 см болса, оның диаметрін есепте.

Шеңбердің радиусы 47 см болса, оның диаметрін есепте.

Математикалық диктант /5 сұрақ/

Шеңбер – геометриялық фигура ...

(Нүктеден бірдей қашықтықта орналасқан нүктелердің жиыны геометриялық фигура)

2.Дөңгелек – жазықтықтың бөлігі ...

(Шеңбермен шектелген жазықтықтың бөлігі.)

3.Радиус – бұл кесінді ...

(Центрді шеңбердің кез келген нүктесімен қосатын кесінді.)

4.Хорда – бұл кесінді ...

(Шеңбердің екі нүктесін қосатын кесінді)

5.Диаметр – бұл кесінді ...

(Шеңбердің центрі арқылы өтетін кесінді, ең үлкен хорда)

Үйге тапсырма: Берілген суреттен диаметр, хорда, радиустарды тауып жазыңыз:

Рефлексия