№ 15 сабақ. Көлемнің өлшем бірліктері. Математика, 4 сынып, сабақ жоспары.

Бөлімі: Көптаңбалы сандарды нөмірлеу және олармен амалдар орындау

№ 15 сабақ. Көлемнің өлшем бірліктері

Мектеп:

7

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Жанғабылова Кенжекүл Ғаниқызы

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспаған оқушылар:

Оқу мақсаты: (Оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспарына сәйкес)

4.1.3.1 кеңістік геометриялық фигураларды атау, көлемді өлшеуге арналған өлшемдер мен құралдарды таңдау, текшелермен) өлшеу;

4.1.3.2 мм³,см³, дм³, м³, га, ар өлшем бірліктерін қолданып өлшеу

Сабақтың

мақсаты:

Ғылыми тіл

Құндылықтар

Өмір бойына білім алу

Пәнаралық байланыс

Дүниетану, көркем еңбек.

АКТ қолдану дағдылары

Интербелсенді тақта

Алдыңғы меңгерілген білім

Кеңістік геометриялық фигураларын біледі, олардың өлшем бірліктерін біледі, атай алады.

Сабақ барысы

Оқушылардың жоспарланған іс-әрекеті

Психологиялық ахуал.

Математика – толған тамаша заңдылық сән,Математика – толған тәртіп, мағына мән.Математика – толып жатқан терең сыр,Шетсіз, шексіз  дариядай  бейне бір.

Кеңістік фигуралары арқылы топқа бөліну.

(Т) Кіріспе тапсырма. Бір топқа сіріңке қорабын, екінші

топқа қорапты, үшінші топқа банкіні, ал төртінші топқа

шкафтың суретін таратып беремін. Осы заттардың көлемін

өлшеуге қандай өлшем бірліктерді қолдануға болатынын

талқылауды сұрау. Нәтижесін кеспеқағаздағы кестеге

жазуды және сыныпқа таныстыруды ұсынылады. Содан соң сұрақ қойылады. «Көлемнің қандай өлшем бірліктерін қолдан-

дыңдар? Осы білімдеріңді өмірде қайда пайдалана-

сыңдар? Көлемнің өлшем бірліктерін не үшін білу керек?»

(Т) Көлемнің өлшем бірліктері. Оқушылардың

көлемнің өлшем бірліктері бойынша білімін пысықтау

үшін берілген өлшем бірліктерді заттардың суретімен

сәйкестендіруді ұсыну. Әр зат үшін неліктен осы

бірлікті таңдағанын түсіндіруді сұрау. Оқушылардың

жауабын тыңдап, кері байланыс жасау.

Жауабы:

Өшіргіш (мм³), контейнер (м³), ванна (дм³/литры),

кірпіш (см³)

(Ө) Текшелерді салыстыр. Тапсырманы орындау

арқылы оқушылар көлемнің өлшем бірліктерінің арасын-

дағы байланысты біледі: көлемі 1 м³ текшенің қыры көлемі

1 дм³ текшенің қырынан 10 есе артық болады, сондықтан

1 м³ = 1000 дм³ (1000 л). Көлемі 1 дм³ текшенің қыры

көлемі 1 см³ текшенің қырынан 10 есе артық, сондықтан

1 дм³ = 1000 см³.

Ж.Ж. Текшелерден құрастырылған фигуралар. Тапсырма

көлемнің 1 дмі-қа тең өлшемін пайдалану арқылы

әртүрлі фигуралардың көлемін анықтау дағдысын дамы-

туға арналған. Оқушылар тапсырманы жұптасып орын-

дайды. Өздерінің жауабын басқа жұппен салыстырып,

түсіндіреді.

Жауабы:

а) 1 дм³ = 1000 см³, фигурада 3 · 3 · 2 = 18 текше бар,

18 дм³ = 18000 см³; ә) фигураның көлемі өзгермейді,

себебі кішкентай текшелердің саны өзгерген жоқ.

4. Қателерді жөнде. Оқушыларға математик-сарапшы

болып, Айдостың жіберген қателерін жөндеуді ұсыныңыз.

«Айдос неше қате жіберген? Неше теңсіздікті дұрыс

анықтаған? Жұмысты тексергенде қандай білімдеріңді

пайдаландыңдар?» (1 мі = 1000 дмі (1000 л); 1 дмі =

1000 смі)» Қателерді талдап, келесіде осындай қателерді

жібермес үшін Айдосқа нақты ұсыныс жазуларын сұраңыз.

Жауабы:

а) 30 мі > 30000 дмі (қате), 30 мі = 30000 дмі; ә) 56000

cмі = 56 дмі (дұрыс); б) 8000 смі > 8 мі (қате), 1 мі = 1

000 000 смі, демек 8000 смі < 8 мі; в) 20007 cмі = 2 мі 7

cмі (қате), 1мі = 1 000 000 смі, демек 20007 смі < 2 мі 7

cмі; г) 60038 дмі = 60038 л (дұрыс); ғ) 64000 смі = 64 л

(дұрыс) 1 дмі = 1000 смі, демек 1000 смі = 1 л.

Орындап көр. Оқушылар жұптасып, бір-бірімен

ойласа отырып, қыры 7 см текше моделін құрастырып

дайындайды. Сұраңыз: «Модельді әзірлеуге неше түтікше

қажет болды? Текшенің неше қыры бар?» Оқушылардың

дайындаған модельдерін көрсетіп, жауабын түсіндіруін

ұйымдастырыңыз.

Жауабы:

12 түтік, текшенің 12 қыры бар

(Ж) Текшелерден құрастырылған фигуралар. Тапсырма

көлемнің 1 дмі-қа тең өлшемін пайдалану арқылы

әртүрлі фигуралардың көлемін анықтау дағдысын дамы-

туға арналған. Оқушылар тапсырманы жұптасып орын-

дайды. Өздерінің жауабын басқа жұппен салыстырып,

түсіндіреді.

Жауабы:

а) 1 дмі = 1000 смі, фигурада 3 · 3 · 2 = 18 текше бар,

18 дмі = 18000 смі; ә) фигураның көлемі өзгермейді,

себебі кішкентай текшелердің саны өзгерген жоқ.

(Ө) Қателерді жөнде. Оқушыларға математик-сарапшы

болып, Айдостың жіберген қателерін жөндеу ұсынылады.

«Айдос неше қате жіберген? Неше теңсіздікті дұрыс

анықтаған? Жұмысты тексергенде қандай білімдеріңді

пайдаландыңдар?» (1 м³ = 1000 дм³(1000 л); 1 дм³ =

1000 см³)» сұрақтарына жауап алып, қателерді талдап, келесіде осындай қателерді

жібермес үшін Айдосқа нақты ұсыныс жазуларын сұрау.

а) 30 м³ > 30000 дм³; в) 20007 cм³ = 2 м³ 7 cм³;

ә) 56000 cм³ = 56 дм³; г) 60038 дм³ = 60038 л;

б) 8000 см³ > 8 м³; ғ) 64000 см³ = 64 л.

Жауабы:

а) 30 м³> 30000 дм³(қате), 30 м³ = 30000 дм³;

ә) 56000cм³ = 56 дм³(дұрыс);

б) 8000 см³ > 8 м³ (қате), 1 м³= 1000 000 см³, демек 8000 см³ < 8 м³;

в) 20007 cм³ = 2 м³ 7Cм³ (қате), 1м³= 1 000 000 см³, демек 20007 см³< 2 м³ 7Cм³;

г) 60038 дмі = 60038 л (дұрыс);

ғ) 64000 см³ = 64 л (дұрыс) 1 дм³ = 1000 см³, демек 1000 см³ = 1 л.

(Ж) Орындап көр. Шырын түтіктерінен қыры 7 см болатын текшенің моделін жаса. Неше түтік қолдандың? Текшенің неше қыры бар?

Оқушылар жұптасып, бір-бірімен

ойласа отырып, қыры 7 см текше моделін құрастырып

дайындайды. Сұрақ: «Модельді әзірлеуге неше түтікше

қажет болды? Текшенің неше қыры бар?» Оқушылардың

дайындаған модельдерін көрсетіп, жауабын түсіндіруін

ұйымдастыру.

Жауабы:

12 түтік, текшенің 12 қыры бар

(Ж) Шығарып көр. Қазақ халқы сұйықтың көлемін өлшеу үшін теріден жасалған торсықты пайдаланған. Торсыққа неше литр

сұйық сыятынын білу үшін теңдеуді шеш. Бұл неше дециметр куб болады?

(2367 – 767) : х = 1234 −1034

Көшпелі халық сұйықтың көлемін теріден жасалған торсық арқылы өлшегенін айтып түсіннік жұмысын жүргізу.

Оқушылар жеке жұмыс істеп, теңдеуді шешеді. Жауабын

ламинатталған параққа жазып көрсетеді. Қосымша сұрақтарға жауап алу: «Бұл неше куб метр болады?» Бірін-бірі бағалау

үшін белгі беретін кеспеқағаздарды қолдануды ұсыну.

Есепті шығару барысында оқушылардың бір-біріне көмек-

тесуін ұйымдастыруға да болады.

Жауабы:

(2367 – 767) : х = 1234 – 1034

1600 : х = 200

х = 1600 : 200

х = 8

8 (л) – торсықтың сыйымдылығы

8 л = 8 дм³

(Т) Ойлан. Тапсырмада диаграмманы пайдалану ұсыныла-

ды. Топтық жұмыс ұйымдастыруға болады. Диаграммада

бір осьте сантиметр кубпен көлем жазылған, ал екінші

осьте көлемінің өсуіне байланысты ыдыстар көрсетілген.

1 дм³ = 1000 см³, 1 дм³ = 1 литр екендігін ескеру керек.

Талқылаудан кейін топтың өкілдері өздерінің жауабын

таныстырады. Белгі беретін кеспеқағаздардың көмегімен

бағалауды ұйымдастыру.

Көлем, см³

1000

800

600

400

200

0

1 2 3 4 5 ыдыстар

Жауабы:

Кружка, ваза, құмыра, ожау, кастрөл

Рефлексия: «Жаңадан не білдіңдер? Жаз-

баша азайтуды орындауда не қиын болды?

Кімге қосымша көмек керек?» сұрақтарына жауап алу.

Кері байланыс

Оқушыларға сабақты бір сөзбен аяқтауды ұсыну: «Бүгінгі сабақ – ол (бұл)... Бүгін мен сабақта...»

«керемет», «күшті»,

«қуандым», «үйрендім», «үйреттім», «іздендім» «таптым»