Электрондық цифрлық қолтаңба және сертификат. Информатика, 11 сынып, дидактикалық материал.

 «ЭЦҚ қолдану мүмкіндіктері»

 Цифрлық технологияларды қолдану аясын кеңейту қазіргі әлемде өзара іс-қимылдың жаңа құралдарының пайда болуын болжайды. Мысалы, Сіз e-gov порталында қандай да бір қызметті алғыңыз келеді. Бірақ сіз бұл қызметті алуға құқылы екенін дәлелдеуіңіз керек.

Жаңа инфрақұрылымдардағы негізгі терминдердің бірі "электрондық цифрлық қолтаңба (ЭЦҚ)"термині болды.

ЭЦҚ-ны сәйкестендіру және құжаттардың заңдық маңыздылығын растау үшін құрал ретінде қолдану біздің өмірімізде стандарт болып табылады.

Цифрлық қолтаңба схемасы-бұл екі және одан да көп қатысушылар арасында ақпараттық өзара іс-қимыл жасауға мүмкіндік беретін алгоритмдер мен хаттамалар жиынтығы, олардың біреуі "қол қойған", үшінші тарап, "тәуелсіз төрелік"сенімді растауы немесе жоққа шығаруы мүмкін. Мұндай технология ақпараттық процеске қатысушылар арасында толық сенім жоқ электрондық құжат айналымының барлық жүйелері үшін қажет. Ең алдымен, бұл қаржылық ортаға қатысты.

Электрондық цифрлық қолтаңба – ЭЦҚ) - электрондық цифрлық қолтаңба құралдарымен жасалған және электрондық құжаттың дұрыстығын, оның тиесілілігін және мазмұнының өзгермейтіндігін растайтын электрондық цифрлық нышандар терімі.

Электрондық цифрлық қолтаңба-бұл осы электрондық құжатты қолдан жасаудан қорғауға арналған электрондық құжаттың деректемесі.

ЭЦҚ ақпаратты криптографиялық қорғау құралдарын (АКҚҚ) пайдалана отырып, ақпаратты қайта құру нәтижесінде қалыптастырылады және:

* құжаттардың бүтіндігін тексеру;

* құжаттардың құпиялылығы;

* құжатты жіберген тұлғаны анықтау.

Жеке тұлғалар мен заңды тұлғалар үшін ЭЦҚ бар.

Жеке тұлғалар үшін ЭЦҚ қолдануды қарастырайық:

* Интернет арқылы мемлекеттік қызметтерді алу •

ЭЦҚ иелену eGov мемлекеттік қызметтер порталының сервистерін толық көлемде пайдалануға мүмкіндік береді. kz;

• электронды түрде салық органына өтінішті, сондай-ақ заңды тұлғаны немесе ЖК ашу үшін құжаттарды беруге болады;

• ЭЦҚ пайдалану құжаттарды ресми ресімдеуге мүмкіндік береді (мысалы, электрондық цифрлық қолтаңба туралы шарт)

үйде жұмыс істейтін және интернет желісі арқылы тапсырыс алатын жеке тұлғалар үшін;

• электрондық қолтаңбаны пайдалану кезінде электрондық сауда-саттыққа қатысу мүмкін болады;

• Қазақстан Республикасының онлайн-қабылдау бөлмесіне хабарласуға болады;

* төлемдерді онлайн төлеу;

* тұрғын үйге, балабақшаға кезекке тұру;

* медициналық сақтандыру туралы ақпарат алу.

Заңды тұлғалар үшін ЭЦҚ дәстүрлі қолтаңбаны және мөрді алмастырады және сол арқылы көптеген операцияларды орындау мүмкіндігін арттырады.