Мәтіндік ақпараттарды кодтау принциптері. Информатика, 10 сынып, презентация.

Компьютер қандай ақпарат түрлерімен жұмыс істей алады?

Ақпарат компьютердің жадында қандай түрде ұсынылған?

Графикалық ақпаратты аналогтан дискретті түрге ауыстыру жолы қандай?

Дыбысты цифрлық формаға қалай түрлендіру керек?

Адам компьютердің көмегімен қандай ақпаратты жиі өңдейді деп ойлайсыз?

Танымдық есептің қойылымы

’’’’

’

’’’’’

’’’’’

’’

Ребусты шешіңіз

Мәтіндік ақпараттарды кодтау принциптері

10.1B Деректерді ұсыну

Сабақ мақсаты:

Unicode және ASCII символдарын кодтау кестесін салыстыру;

ағылшын, қазақ және орыс тілдерінің ерекше әріптерін белгілеу үшін Unicode қалай қолданылатынын білу.

Сабақтың міндеті:

ASCII кодтау кестесін пайдалана отырып, ақпаратты кодтай алады;

Excel электрондық кестесінің CODE ( ) және SIMV ( ) мәтіндік функцияларын пайдалана отырып ақпаратты кодтау және декодтау мүмкіндігі бар;

Unicode және ASCII таңбаларын кодтаудың кестелерін салыстыра алады.

Vocabulary

Таңба - Символ - symbol

Кодтау - Кодирование - coding

Кері кодтау - Декодирование - decode

Әліппе - Алфавит - alphabet

Кодтау кестесі -Таблица кодирование - Table coding

ASCII - Ақпарат алмасу үшін американдық стандартты код -

американский стандартный код для обмена информацией - American

Standard Code for Information Interchange

Unicode - символдарды кодтаудың халықаралық стандарты - the new international standard character encoding - международный стандарт кодирования символов

ондық сан - десятичный – Dec

сегіздік – восьмеричный - Oct

оналтылық - шестнадцатеричный - hex

екілік – двоичный - Bin

бұл жазбаша түрде көрсетілген ақпарат

Мәтіндік ақпарат

кіріс ақпаратын компьютер қабылдайтын түрге түрлендіру, яғни екілік код.

ақпаратты екілік кодтан адамға түсінікті түрге түрлендіру.

Кері кодтау

Кодтау

Ақпаратты кодтау және қайта кодтау

ASCII коды стандартты болып табылады

Бір таңбаны кодтау үшін бір байт ақпарат қажет

Әрбір бит 1 немесе 0 мәнін қабылдайтынын ескере отырып,

біз 256 байт таңбаларын 1 байтпен кодтауға мүмкіндік аламыз.

N=2i N – әліпбидің күші

28=256 I – ақпараттық салмақ

1 таңба – 1 байт (8 бит)

Мәтін туралы ақпарат компьютердің жадында қалай көрінеді?

Кодтау - әр таңбаға 0-ден 255-ке дейінгі бірегей ондық коды немесе оған сәйкес екілік код 00000000-нан 11111111-ге дейін беріледі.

Әр таңбаға қандай 8-биттік екілік код тағайындалады?

Компьютер алфавитінің барлық белгілері 0-ден 255-ге дейін нөмірленеді.Әр нөмір 00000000-нан 11111111 дейінгі сегіз-биттік екілік кодқа сәйкес келеді.

ASCII кодтау кестесі

American Standard Code for Information Interchange

0 - 31 коды

Олардың функциясы экранға мәтін шығару процесін бақылау немесе басып шығару, дыбыстық сигнал беру, мәтінді белгілеу және т.б.

128 - 255 коды

Код беті, ең алдымен, латын тілінен басқа ұлттық әліпбидерді орналастыру үшін пайдаланылады. Ресейлік ұлттық кодтау кестесінің бұл бөлігінде орыс алфавитінің рәміздері орналастырылған

32 -127 коды

Бұл латын алфавитінің кіші әріптері мен бас әріптерін, ондық сандарды, тыныс белгілерін, жақшалардың барлық түрлерін, коммерциялық және басқа рәміздерді қамтиды.

.

ASCII кестесіне сілтеме

Кестені қолданып келесі сөйлемді кодтаңыз :

Қайырлы таң!

Unicode коды

Unicode кодтау стандарты әр бір таңба үшін 2 байтты бөледі, бұл бір кестеде көптеген алфавиттерді кодтауға мүмкіндік береді.

N = 2I = 216 = 65 536

.

ASCII және Юникод кодтамаларын кеңсе бағдарламалары MS Word және MS Excel көмегімен жүзеге асыруға болады.

Тапсырма 1. Командада жұмыс істеу.

1) MS Word мәтіндік редакторын ашыңыз. ALT пернесін ұстап тұрып, қосымша сандық

пернетақтадағы кодтарды енгізіңіз.

99 111 109 112 117 116 101 114

204 197 202 210 197 207

2) Excel бағдарламасын ашыңыз. Әр ұяшыққа әріптеп КОД сөзін теріңіз. Әрбір таңбаның

төменгі жағында «=» белгісін жазыңыз.

1. «КодСимвол» сөзін теріңіз. Ашылған жақшадан кейін, таңбалық ұяшықты таңдаңыз.

МЫСАЛЫ: К

2. Әр ұяшыққа келесі сандарды теріңіз 99 111 100 101

Әрбір таңбаның төменгі жағында «=» белгісін жазыңыз.

3. «Символ» сөзін теріңіз.

Содан кейін ашық жақшаға таңбалық ұяшықты таңдаңыз. Мысалы: 99

Тапсырма 2.

1) MS Excel бағдарламасын қосыңыз.

Әрбір топ жұмбақтарды шешіңіз және жауапты кодтап, әр ұяшыққа әріптеп сөздерді енгізіңіз:

1 топ:

2 топ:

3 топ:

2) Әрбір таңбаның төменгі жағында «=» белгісін жазыңыз.

3) «КодСимвол» сөзін теріңіз. Ашылған жақшадан кейін, таңбалық ұяшықты таңдаңыз.

МЫСАЛЫ: К

Excel-де жұмбақтарды шешіңіз:

Пілден не ауыр? (243 234 224 235 224)

Шегірткенің құлағы қай жерінде? (224 255 63 251 237 228 224)

Ең таза жануар (225 238 240 241 251 63)

Барлық құстардың арасында ұшу жылдамдығы бойынша бірінші орында тұрған құс: (241 63 240 32 63 224 240 235 251 63 224 248)

Балықтың жасын қалай біледі? (63 224 225 251 240 248 224 63)

Құйрықпен кім дем алады? (248 224 255 237)

Тапсырма 3.

Тапсырма 3

1) MS Excel бағдарламасымен жұмыс.

Жұмбақтар ойластырыңыз және жауаптарын ағылшын және орыс тілінде кодтаңыз (қасыңыздағы сыныптасыңызға жауабын шешуге беріңіз).

1 топ:

2 топ:

3 топ:

2) Әрбір таңбаның төменгі жағында «=» белгісін жазыңыз

3) «Символ» сөзін теріңіз.

Содан кейін ашық жақшаға таңбалық ұяшықты таңдаңыз. Мысалы: 99

Мысалы: 249

UNICODE –та 4 жолдан тұратын өлеңді кодтау

Тапсырма 4

Тапсырма №1

143 174 162 239 167 160 171 160 32 174 225 165 173 236 32 175 165 225 226 224 235 169 32 228 160 224  226 227 170

136 32 162 165 164 165 224 170 168 32 225 32 170 224 160 225 170 160 172 168 32 162 167 239 171 160 46

144 160 173 168 172 32 227 226 224 174 172 44 32 175 224 174 229 174 164 239 32 175 174 32 175 160 224 170 227 44

138 168 225 226 236 239 32 175 174 167 174 171 174 226 174 169 32 174 161 162 165 171 160 46

Тапсырма №2

135 173 160 165 226 32 164 165 162 174 231 170 160 32 168 32 172 160 171 236 231 168 170 44

136 32 167 165 171 165 173 235 169 32 175 174 175 227 163 160 169 44

133 225 171 168 32 164 162 168 166 165 226 225 239 32 226 224 160 172 162 160 169 231 168 170

144 165 171 236 225 235 32 173 165 32 175 165 224 165 161 165 163 160 169 46

Тапсырма №3

141 160 172 32 173 165 32 164 160 173 174 32 175 224 165 164 227 163 160 164 160 226 236 44

138 160 170 32 225 171 174 162 174 32 173 160 232 165 32 174 226 167 174 162 165 226 225 239 44 32 45

136 32 173 160 172 32 225 174 231 227 162 225 226 162 168 165 32 164 160 165 226 225 239 44

138 160 170 32 173 160 172 164 160 165 226 225 239 32 161 171 160 163 174 164 160 226 236 46 46 46

(Сыни ойлауға арналған)

Тапсырма 5

Алдыңғы сұрақтарға жауап берулері керек. Әрбір топ өзінің идеяларын жазады. Келесі командаға береді. Егер шешімдер бір-біріне сәйкес келетін болса, белгі қояды

UNICODE кестесі бойынша үйге тапсырма

Жұмбақтар ойластырыңыз мен жауаптарын ағылшын және орыс тілінде кодтаңыз

(қасыңыздағы сыныптасыңызға жауабын

шешуге беріңіз)

Рефлексия

Сіз не үйрендіңіз?

Мен не білгім келеді?

Ұсыныстар: