Ақпараттық қауіпсіздік. Информатика, 10 сынып, қосымша материал 2.

Ақпараттың тұтастығы оған кез келген операцияны орындау кезінде ақпараттың өзгермеуінің шарты деп аталады.

Тұтастық-бұл ақпараттың өзгермейтін, дұрыс және дәлме-дәл қалатынына кепілдік беру. Тұтастықты қамтамасыз ету ақпаратты авторланбаған құруды, модификациялауды немесе жоюды болдырмауды және айқындауды көздейді. Мысалы, жіберу кезінде пошта хабарының өзгермегеніне кепілдік беретін шаралар болуы мүмкін.

Тұтастық-белгілі бір тұлғалар ғана ақпаратты өзгерте алатынына кепілдік беретін ақпараттың қасиеті.

Мысалы.

1. "Меркурий" фирмасымен ары қарай мысалды жалғастырайық. «Сату» бөліміне барлық ақпарат қолжетімді. Есепшілерге тек бір бөлігі ғана қолжетімді. Бірақ қауіпсіздік үшін бұл әлі аз. Сату бөлімі арасында қатынауды шектеу қажет. Бөлімде екі маман Серіков пен Петров бар. Әрбір адам тек өз есебіне жазуға құқылы болуы қажет.

2. "Меркурий" фирмасы төлем жасап, өз банкіне жіберді, алайда хакер Талғат төлемді алып, аалушы атына өз шотының нөмірін салды. Бұл тұтастықтың тікелей бұзылуы. Мұндай болмас үшін, мысалы, ЭЦҚ бірқатар шаралар қолдану қажет.

3. Ақпаратты заңсыз өзгертуде де көп қиыншылықтарға әкелуі мүмкін. Мысалы, қаскүнем қандай да бір құжатты жалған жасауы мүмкін, соның нәтижесінде зиян келтірілуі мүмкін. Немесе мәліметтердің бүтіндігі электр энергиясын ажырату нәтижесінде бұзылуы мүмкін.

Деректердің бүтіндігін әр түрлі жолдармен тексеруге болады. Ең көп таралған-хэш функциясы. Хэш функциясы сандық әдістердің бірі ақпарат бойынша біраз мәнді есептейді. Бұл мән белгіленген өлшемге ие. Ол хэш-сома деп аталады. Хэш-функция хэш ақпаратының аздаған өзгерісі кезінде де бастапқы мәннен өзгеше болатындай етіп жасалған. Егер хэш-соманың мәні бұрын алынған нәрседен өзгеше болса-ақпарат өзгерді.