Қолданбалы есептерді шешу. Информатика, 8 сынып, дидактикалық материал.

Жаттығу 1. «Дүкен»

«Сүт» дүкенінен күн сайын бірнеше өндіруші өзінің сүт өнімдерін әкеледі. Осы дүкен үшін бір күндегі жеткізілімдер кестесін жасаңыз. Жеке кестеде бір тәуліктегі сүт өнімдерінің бір түрін, олардың жалпы құны мен орташа бағасын анықтаңыз.

Комментарий:

I. Екі кесте жасаңыз: кіріс мәліметтері және нәтиже.

1. Кіріс мәліметтерінен тұратын кестеде келесі өрістер болуы тиіс: «№», «Тауардың аты», «Өндіруші», «Саны, л», «Бағасы», «Құны».2. Кестені кіріс мәліметтерімен толтырыңыз, мысалы:

Кесте 1

3. Нәтиже кестесіндегі өрістер атауы: «Тауардың аты», «Жеткізу саны», «Жалпы құны», «Орташа баға».4. Екінші кестедегі «Тауардың құны» өрісінде бірінші кестедегі сүт өнімдерінің аттары тек бір рет ғана кездесуі керек, мысалы:

Кесте 2

II. Кестеге формула енгізу.

1. Бірінші кестеде формула тек «Бағасы» өрісіне қойылады

Нәтиже:

Кесте 1.1

2. Екінші кестедегі «Жеткізу саны», «Жалпы құны», «Орташа баға» өрістеріне формула енгізіледі.

а) Жеткізу санын анықтау үшін, мысалы, күніне дүкенге неше рет сүт жеткізілгенін қарастыру керек. Ол үшін СЧЁТЕСЛИ функциясын қолдану керек, бұл функция арқылы диапазондағы мәліметтер санын критерийге сай анықтауға болады. С15 ұяшығына енгізілген формула мысалы:

=СЧЁТЕСЛИ(диапазон1 ;B15),/ диапазон өзгертеміз

мұнда диапазон1 – бірінші кестедегі сүт өнімдерінің атаулары, ал  B15 — екінші кестедегі тауар атауларын саны (көрсетілген мысалды - «Сүт»).

Нәтиже:

Кесте 2.1

b) Тауардың Жалпы құнын есептеу үшін бірінші кестеден бір аттас тауарларды айрықшалап, олардың қосындысын табу қажет, мысалы дүкендегі сүт. Ол үшін СУММЕСЛИ функциясын пайдалану қажет, бұл функция берілген критерийлерге байланысты көрсетілген диапазонадағы қосындыны табуға арналған. D15 ұяшығы үшін формула мысалы:

=СУММЕСЛИ(критерий диапазоны;B15;қосындыны табу диапазоны),

мұнда, қосындыны табу диапазоны — бірінші кестедегі тауардың бағаларының диапазоны.

Нәтиже:

Кесте 2.2

c) Орташа бағаны есептеу үшін бір тауардың бағаларының қосындысын тауып (Кесте 1), сонан соң жеткізулер санына бөлу қажет (Кесте 2). Е15 ұяшығы үшін формула мысалы:

=СУММЕСЛИ(диапазон;B15;бағалар диапазоны)/____,

мұнда бағалар диапазоны — 1 кестедегі бағалар диапазоны, ал B15 - аталған тауардың жеткізулер санын көрсететін ұяшық.

Нәтиже:

Кесте 2.3