Денені түрлендіру және құрамын өзгерту(графикалық жұмыс). Графика және жобалау. 10 сынып, сабақ жоспары.

Сабақ тақырыбын түсіндіру

Мұғалім: Түрлендіру туралы жалпы мәлімет. Оқу практикасында, өндірістік қызметте графикалық тапсырмалар кездеседі, олардың шешімі түрлі геометриялық фигураларды түрлендіруге байланысты. Түрлендіру белгілі бір ережелер бойынша біріншіден алынған бір пішінді екіншісімен ауыстыруды болжайды. Түрлендірудің негізгі түрлерін қарастырамыз:

• Кескіндердің өзгермейтін пішіні олардың кеңістіктік орналасуын проекциялар жазықтықтарына қатысты өзгертпей: кескіндерді қосу, кескіндердің жаңа жазықтықа орналастыру және олардың санын өзгерту және т.б .;
• Кескіндердің геометриялық пішініндегі немесе оның жеке бөліктеріндегі өзгерістерге байланысты, мысалы, қию арқылы, тілу, бөлшектерді ауыстыруды және т.б. пайдалану арқылы өзгерту;
• Кескіннің кеңістіктік орналасуының ауысып проекциялану немесе басқа нысандарға қатысты: бұрылу, айналу, параллельді ауысу және т.б. өзгертулер.

Қосымша сызықтармен кескіндерді толықтыру.

Сызуды тексеру және түзету барысында қосымша сызықтың қандай да бір түрін, белгі, бөлшектің белгіленуін көрсету қажет болады. Кейде бөлшектің пішінін анықтау үшін қажет емес сызықты алып тастау керек болады. Осы толықтырулар мен қысқартулар және т.б., сызбалар туралы мәліметтерді беруде маңызды.

Мысалы, (1, а) суретте жоғарыдан көрінбейтін сызықтар жоқ. Егер бөліктегі тесік сызықтан шықса, жоғарғы сызықта (1, б) тесігін көрсету керек, яғни жетіспейтін сызықтарды сызу керек.

1 сурет

• Кезең практикалық жұмысты орындау

Мұғалім 1 Сұрақ. Көріністердің түрін атап, анықтамасың беріңіз.

Оқушы:

• Алдыңан қараған көрініс – кескіннің фронталь жазықтығындағы проекция көрінісі.
• Үсітіңен қараған көрініс – кескіннің горизонталь жазықтығындағы проекция көрінісі.
• Сол жағынан қараған көрініс - кескіннің профиль жазықтығындағы проекция көрінісі.

Мұғалім: Келесі сұраққа көшеміз.

 Оқу мақсаты. Тапсырма тақтада көрсетілген

• Сұрақ  Көрнекі кескінді қолдана отырып, талдау жасау, денеде қандай өзгеріс бар (5 минут).

Өзгеріс болды.

Түрлендіру болды.

Бір денені айналдырды.

Түрлендіру бұрылу арқылы болды.

Денені айналдырды.

(Осы жерде мұғалім мен оқушы арасында диалог болады. Мұғалім қосымша сұрақтар қоя алады: “Мен келіспеймін”, немесе “мүмкін…”. Нақтылау жүреді, не себепті түрлендіру болды? Тақтадағы денені түрлендірудің өз шешімін табу беріледі. Мысалы: №2 сурет[бірінші шешім – дұрыс, қалғаңы– ұсынылатың жауап варианттары])

2. Сурет

Бізде не шыққаның қарастырайық.

Мұғалім: Өздеріңіздің жауаптарыңызды дәлелдеңдер.

 Тапсырманың дұрыс нұсқасы табылды. Практикалық тапсырмаға көшеміз. Тапсырма карточкаларындағы сол жақ көріністегі дененің түрлендіру сызбасын орындау.

• сұрақ

Мұғалім: Кескінді дененің жоғарғы бөлігін кері бағытта айналдырса қалай көрінеді.

(Жауаптар бірнешеу болуы мүмкін себебі денені қаншалықты айналдыру керектігі айтылмады.)

Дескрипторлар:

• Түрлендірудің не екенін біледі
• Түрлендіруді орындау үдерісін біледі
• Түрлендіруді орындау үдерісін өз сызбасында қолданады
• Түрлі тапсырмаларды орындайды
• Сызбаны талдайды
• Орындалған жұмысты талдайды және рефлексия жүргізеді
• Бөлшектің сызбасын жасайды

Бағалау:

Өзара бағалау және өзін-өзі бағалау

Саралау:

Күрделі және жеңіл тапсырмалар