Проекциялаудың негізгі әдістері. Графика және жобалау, 10 сынып, сабақ жоспары.

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезі.

Белсендіру:

Сабақтың басталуына дейін сыныпта (мысалы, толық биіктікте) айна орнатылған, оқушыларға айнадан өтуге және оны қарауға кеңес беріңіз

Оқушылармен айнадан көрген нәрселерін талқылау, бұл табиғи келбетке параллель болып табылады ма? Қалай параллель екенін анықтауға болады? Қай параллелизмді анықтауға болады? Айнада көрсетілген проекцияны айтуға бола ма? Неліктен? Сіз қандай проекцияларды білесіз?

оқушыларға сұрақ қойылады: бүгінгі сабақтың тақырыбы қандай?

ИА дұрыс…/ Сабақтың тақырыбын анықтау

(слайд №1)

Сабақтың мақсатын анықтау(слайд №2)

Бүгінгі сабақта біз проекцияның, проекция әдістерінің және әдістерінің қандай екенін білеміз.

Сабақтың ортасы

Слайдтар арқылы сабақтың тақырыбын көрсету:

(слайд №3) Объектінің нүктелері арқылы түсірілген бейнелерді жобаланған сәулелер арқылы алынған жазықтықтағы сурет осы объектінің проекциясы деп аталады.

Проекция түрлері бар: орталық, параллель -

A) жобаланған сәулелер проекциялардың оң жақ бұрышына бағытталған болса, проекция тікбұрышты деп аталады. B) сәулелену сәулелері қарқынды бұрышта жазықтыққа бағытталған болса, проекция қисық деп аталады.

(слайд №4,5) Орталық проекция - құрылыс жолдары:

жуықтау жазықтығын беріңіз және оны П1 және А, В, С нүктелерімен қисық сызықпен белгілеңіз (№4 слайдтың суреті). Біз П1 жазықтықта жатпайтын S нүктесін аламыз. S нүктесінде және A, B, C нүктелерінің қисық сызықтары арқылы A1, B1, C1 нүктелерінде П1 жазықтықпен қиылысатын сызықтарды сызамыз. Осылайша S және қисықтың әрбір нүктесінен өтіп, P1 жазықтықындағы қисықтың k1 бейнесін аламыз.

Сипатталған конструкцияға сәйкес біз мынадай ұғымдарды енгіземіз:S - проекциялардың орталығы; P1 - проекциялар жазықтығы; A, B, C нүктелерімен қисық k - проекцияның нысаны; SA, SB, SC - сәулелену сәулелері; A1, B1, C1 - А, В, С нүктелерінің орталық проекциясы; k1 - қисықтың орталық проекциясы. Әрбір кеңістікті фигураны нүктелер жиынтығы ретінде қарастыра отырып, фигураның проектісі нүктелердің проекциясы деп айтуға болады.

Орталық проекциялық қасиеттері6

1. Кез келген нүкте (S-дан басқа) проекция жазықтықына бір нүктеге дейін болжанған.

2. Кез келген сызыққа (қисық немесе сызық) тиесілі әрбір нүкте (A, B, C, D, ..) осы сызықтың проектісінде осы нүктенің (A1, B1, C1, D1, ...) проекциясына сәйкес келеді.

3. Қисық сызық әдетте қисық сызыққа айналады және түзу сызық түзу сызыққа шығарылады. Егер тікелей сызық проекциялау пучімен сәйкес келсе, мысалы, DE, онда ол D1 º E1 нүктесіне шығарылады. Проекторлар орталығынан өтіп бара жатқан ұшақ тікелей сызыққа айналады және жобалау деп аталады. Барлық нүктелері жобаланған жазықтыққа жататын қисық сызық түзу сызыққа бөлінеді.

4. Жолдардың қиылысу нүктесі осы сызықтардың проектілерінің қиылысу нүктесіне болжанады.

Орталық проекцияның жетіспеушілігі - объектінің имиджін құрудың және шынайы өлшемдерді анықтаудың күрделілігі.

Тапсырма:(мысалы, №6 слайд) орталық жобалау әдістерін қолданып, кез-келген геометриялық фигураны жоспарланған жазықтықта жобалауға тырысыңыз

Параллель жобалау – тікбұрышты әдіс, проекциялаушы сәулелер өздері арасында және проекциялар жазықтықына перпендикуляр болған кезде (сурет слайд №7). Көріністі проекциялау әдісі - ABC үшбұрышының нүктелерінен өтетін барлық жобаланатын сәулелер бір-біріне параллель болады (сурет №8)

Тапсырма: кез келген геометриялық фигураны жобаланған жазықтыққа параллель проекциялау әдісін қолданып көруге тырысыңыз - тікбұрышты әдіс және қисық, мысалы (7.8 слайдтардың эскиздері)

Сабақтың соңы

Сабақтың көрінісі (студенттерге жеке толтыру үшін сұрақтар қойылған формалар беріледі):- Сабақта не үйрендіңіз?

- Проекцияның қандай түрлері мен әдістері бар?

- Сіз не үйрендіңіз?

- Не түсініксіз?

- Оқу сабақтарынан не аяқталмады?

Студенттерге арналған тапсырма (бағалау):

Оқушылар үйреніп алынған сабақтарды ескере отырып, бір-бірін бағалайтын (өзара бағалау), әр жауапты «D» немесе «C» деңгейінде белгілеу үшін толтырылған карталарды ауыстырады.

Сондай-ақ, практикалық жұмыс үшін негіздеме: орталық және параллель жобалау, бағалау үшін - аяқталған тапсырманың болуы және толықтығы:

Өткізілген материалға сәйкес келетін тапсырманы аяқтады - «D» -ке қол жеткізілді, тапсырма аяқталмады, «С» іздейтін толықтырулар немесе жетіспеушіліктер бар

Студенттердің өздері арасында жасалынған бағалауды талқылауға мүмкіндік беріледі: ұсыныстама сұрақтар ұсынылады, неге? Нені түзетуге болады? Оны қалай түзетуге болады?

Сабақтың соңында оқушылар өздерінің эмоциялық әрекеттерін сабақтың соңында көрсете алатын және оны тақтаға бекітетін ең қолайлы күлкі таңдайды:

- сабақтың қызықты болғаны ұнады;           

- кезекті стандартты сабақ қызықты емес;           

- анық емес, сұрақтар қойылды;            

- Мен сабақты ұнатпадым.