Сәндік гүлдер дақылдары. Көркем еңбек (ұлдар), 6 сынып, қосымша материал, 12 сабақ.

Әдістемелік нұсқаулық

4 бөлім: Үй мәдениеті

Сабақ тақырыбы: Сәндік гүлдер дақылдары.

Сабақ мақсаты:

6.2.5.1

Сәндік гүлдер түрлерін өсіру технологиясын зерттеу және сипаттау.

Сабақ барысы

Сабақты ұйымдастыру кезеңі.

• мұғалім оқушыларды сабақты оқуға ынталандырады.
• оқу үрдісінде ынталандыру үшін жағдайлар жасайды.

Сабақтың мақсатын және тақырыбын анықтау

• Бірлескен әңгіме барысында мұғалім мен студенттер сабақтың тақырыбы мен міндеттерін және күтілетін нәтижелерді анықтайды.

Оқушыларды топқа біріктіру.

Сары, қызыл, көк түсті карточка бойынша оқушылар топқа бірігеді.

Жаңа ақпарат

Гүл (лат. flos) – гүлді өсімдіктердің жыныстық жолмен көбею мүшесі. Ол сабақ не жанама бұтақ ұшында өседі. Гүлден жеміс пен тұқым дамиды. Жабықтұқымды өсімдіктердің маңызды элементтерінің бірі.

Миға шабуыл

Оқушылар топта гүл өсіру шаруашылығы дегеніміз не ? деген сұраққа жауап іздейді. Жауап беру үшін сөз, сурет, дыбыс қолдана алады. Графикалық элементтер арқылы да ойларын жеткізе алады.

Әңгімелесу

Гүл өсіру – өсімдік өсірудің бір саласы. Бұл ертеден келе жатқан және қазіргі кезде тез дамыған шаруашылықтың бір саласы. Гүл өсіру Нидерландияда, Германияда, Жапонияда, т.б елдерде жақсы дамыған. Гүл пайдалану мақсатына, өсімдіктің биологиялық ерекшеліктеріне, олардың түр құрамына қарай ашық және жабық жерде өсіріледі. Ашық жерде өсірілетін гүл тұқым беруге тиіс. Бұлар алаңдарда, саябақтарда, парктерде және үй айналасына әсемдік үшін егіледі. Ашық жерде өсіп жетіле алмайтын гүлдер жабық жерде – оранжерея, көшетханада (парниктерде) өсіріледі де, көктем, күз, қыс айларында пайдаланылады. Гүл шоқтарында әсем жапырақты, әдемі гүлдейтін алуан түрлі үй өсімдіктері өсіріледі. Олар бір, кейде екі жылдық және көп жылдық болып бөлінеді. Қызғалдақ, таспа, қырмызыгүл, флокс, т.б. бір жылдық; түрік қалампыры, шегіргүл, әсел, құлқайыр, т.б. екі жылдық; раушангүл, таушымылдық, құртқашаш, бәйшешек, лалагүл, гладиолус, георгина, т.б. көп жылдық өсімдіктер. Қазақстанда Алтай, Қарағанды, Жезқазған, Маңғыстау, Іле, Бас ботаникалық бақтарында гүлдің мыңдаған түрлері мен сорттары өсіріледі.

Ақпарат қағаздарымен жұмыс жүргізу.

Әрбір топқа ақпараттық қағаз ұсынылады. Әрбір топ ақпараттық қағазда берілген мәліметтің түйінді ойларымен кілт сөздерін айтады.

Оқушылардың жұмыс істейтін ақпараттық мәтіндері:

Жылдықтар өсімдіктер болып табылады, даму циклы бір жылда орын алады.Жылдықтар түсі мен биіктігінде әртүрлі. Ең көп таралған жылдықтар - снапдрагондар, астериттер, мариголдтар, бегониялар, вербена, календула (марихольд), солақайлар, көкнәр тұқымдар, настурция, порния, сальвиа, портулак және т.б.

Екі жылдықтар әдетте көктемде немесе жаздың басында егіледі және олар екінші жылы гүлдейді.Көптеген екіжылдықтар көпжылдық өсімдіктер болып табылады, бірақ өмірдің екінші жылынан кейін сәндік құндылығын жоғалтып, кішігірім гүлдер құрайды. Екілжықтарға виола (кастрюльдер), түрік гүлзары, қоңырау, ромашка, маргаритка, незабудка және т.б. бар.

Көпжылдықтар - көпжылдық өсімдіктер, шөпті өсімдіктер мен субшуб, екі жылдан астам қыстайтын. Олардың кейбіреулері бірнеше жыл, басқалары - 20-30, тіпті 100 жылға дейін (мысалы, Тау-Сағыз) тұрады. Белгілі бір жасқа жеткенде, олар жыл сайын гүлдейді (поликарптық өсімдіктер). Олардың кейбірінде жапырақтары жыл бойы сақталады. Қолайсыз кезеңдерде (қыста, құрғақшылық кезеңінде) жапырақтары мен басқа да ағзалар өліп кетеді, тек жер асты органдарының (тамырлар, түйнектер, шамдар, тамырлар) тірі қалады.

Көбеюі жолдары:

*дақыл;

*вегетативті.

Таблицамен жұмыс

Алдыңғы жұмыс бойынша оқушылар кесте толтырып, сыныптастарына таныстырады.

Қорытынды жасау

Сұрақтарға жауап беру:

• Гүл өсіру шарушылығы дегеніміз не?
• Гүл өсімдіктерін қандай түрлерге бөлуге болады?
• Гүл өсімдіктерінің топтарының ерекшеліктерін сипаттай аласыздар ма?

Әр топтағы студенттер алдын-ала анықталған бағалау критерийлеріне сәйкес басқалардың жұмысын бағалайды.

Сабақтың соңында студенттер келесідей көрініс береді:

• Сіз не үйрендіңіз
• кері байланыс беріңіз.