Коллаж техникасындағы жарық пен көлеңке. Көркем еңбек, 3 сынып, дидактикалық материал.

 Сабақты ұйымдатыруға арналған әдістемелік нұсқаулық

 «Коллаж техникасындағы жарық пен көлеңке» тақырыбына арналған сабақта 3.2.4.1 Қауіпсіздік техникасын сақтап, материалдарды және құралдарды қолдану және 3.3.2.1 Арнайы терминдерді қолдана отырып өнердің әртүрлі туындыларының суреттеу құралдары мен орындау материалдарын анықтау және салыстыру оқу мақсаттары қаралады. Аталған оқу мақсаттары аясында оқушылар өздері жасаған шығармашылық жұмыстарды, суретшілердің туындыларын талдайды, бағалайды және пәндік терминологияны қолдана отырып өз ойларын (пікірлерін) айтады. Сол себепті осы сабақ аясында академиялық тілге және коммуникативті дағдыларды дамытуға аса назар аудару қажет. Сонымен қатар оқушылар осы сабақ аясында қауіпсіздік техникасымен танысады, материалдарды және құралдарды қолдану кезіндегі қауіпсіздік ережелерін меңгереді.

 Қажетті материалдар

 А4 форматтағы қағаз, графикалық материалдар (қарандаш, түшь, гельді қалам және т.б.), ғазет пен журнал қалдықтары, желім, қайшы.

 Сабаққа қажетті қосымша ақпарат

 Натюрморт – бейнелеу өнері жанрының бірі; қоршаған ортадағы бір құрылымға топтастырылған түрлі тұрмыстық заттар мен жеміс-жидектерді, өсімдіктер, тағамдарды бейнелеу. Бейнелеу өнерінің басқа түрлеріне қарағанда натюрморт суретшіден өзі кескіндейтін нәрсені табиғи қалпында, дәл де нәзік жеткізуді талап етеді.

 Жарық пен көлеңке – картинада жарық та, қою көлеңке де, жарық көлеңкеге алмасар тұстарда жартылай көлеңке ұшырасады. Ол арқылы адамдар мен заттардың көлемін, табиғат көрінісін, ауаның ұтымды бейнелеуге болады.

 Коллаж – бейнелеу өнеріндегі техникалық әдіс, кубизм, футуризм суретшілерінің шығармашылық ізденісі кезінде пайда болған бейнелеу өнерінің бір тәсілі. Бұл өнер ағымдары суретшілері қиялына байланысты кез келген өзіне ұнаған заттарды кескіндемесіне пайдаланған. Мысалы, суретшілер түрлі матаның, қағаз, газеттің қиындыларын, әйнек, түйме, фольга, ағаш қалдықтарын, т.б. пайдаланып (жапсырып, желімдеп), шығармшылық жетістіктерге жеткен. Кейіннен Коллаж көркемдеу-безендіру саласында қолданылатын болды. Сонымен қатар Коллаж балалар шығармашылығында кең қолдау тапқан өнерге айналды. Олардың ой-өрісінің шыңдалуына үлкен әсер етті.

 Материал https://kk.wikipedia.org/wiki/ сайтынан алынды.

 Сабақ барысы

 Бұл сабақ Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы) бөлімінің соңғы сабағы, осы бөлімді оқу барысында жарық және көленке, түстің тоны (өңі) туралы ақпарат алдындар, бүгін сол алған білімдеріне сүйене отырып коллаж техникасында шығармашылық жұмыс (натюрморт) жасайтынымызды түсіндіріңіз.

 Көркем материалдармен жұмыс істеу барысында қауіпсіздік ережесін ескеріңіз (қосымша 1).

 Шығармашылық жұмысты орындау барысында оқушылардың тондық өзгерісті көрсетулері ең басты тапсырма болып табылады. Жасайтын натюрмортта қара реңктің шамамен қанша болу керектігін нұсқап отырып, тапсырманы деңгейлеңіз. Мысалы, қабілеті жоғарылау оқушылар натюрмортта көбрек реңктерді қолданып орындай алады. Сурет салу қабілеті төмен оқушылар дидактикалық материалдарда берілген натюрмортың дайын үлгілерін ала алады, бұл әрекет оқушылардың жұмыс уақытың үнемдейді. Дидактикалық материалдарда берілген әртүрлі заттардың суреттерінен алдын-ала үлгі дайындап қойыныз, сол заттардың үлгілеріне сүйеніп оқушылар натюрморт құрастыра алады. Сонымен қатар, жұмысты оқушылар жұптасып несмесе топта жасай алады, алайда қабілетті жоғары әрі шапшан балаларға жұмысты жеке орындауға мүмкіндік беріңіз.

 Практикалық жұмыс алдында барлық материалдар мен құрал – жабдықтарды анықтап, жұмыс орнын дайындау қажет.

 Материалдармен жұмыс істеу барысында қауіпсіздік ережесі туралы ескеріңіз.

 Бағалау

 Оқушылардың аяқталған жұмыстарын бір жерге жинаңыз.

 Оқушылар өздерінің жұмысы мен сыныптастарының жұмысын белгілі бір дескрипторлар бойынша бағалайды. Бағалау кезінде жұмысты жақсарту үшін қажетті ұсыныстарды айтыныз, жасалған жұмыстардың жақсы шыққан тұстарына көбірек тоқталыныз, бұл әрекет оқушылардын шығармашылыққа деген талпынысын күшейте түседі.

 Бағалау кезінде тек тәжірибелік дағдыларына ғана көңіл аудармай, осы сабақ аясында менгерген академиялық терминдер мен коммуникативті дағдылардың дамуына да аса назар аударыңыз.

 1 қосымша

 Көркем еңбек сабақтарына арналған қауіпсіздік ережелері:

• жұмысты тек қана мұғалімнің рұқсатымен бастау;
• оқытушының рұқсатынсыз оқу, жұмыс орнын тастап кетпеу;
• құрал-саймандарды тек қажетті жағдайда ғана пайдалану;
• бүлінген немесе өтпейтін құрал-саймандармен жұмыс істемеу;
• жұмыс орнын таза ұстап, материалдар мен құралдарды тиімді жұмыс істеу;
• жұмыс кезінде бөтен жаққа назар аудармау;
• басқа оқушылардың жұмысына кедергі жасамау;
• жұмыс бітісімен материалдар мен құралдарды өз орындарына жиып қою.

Қайшымен жұмыс жасау кезінде -

• жақсы қиятын қайшымен жұмыс жаса;
• қайшы басы жасық әрі дөңгелектенген болуы шарт;
• қайшыны ашық тастама;
• сақинасын алға қаратып қайшыны ұсын;
• қайшымен ойнама, бетіне тигізбе;
• қайшыны керек уақытында пайдалан.

Ермексазбен жұмыс жасау кезінде -

• жұмысты орындауға қажетті түсті таңда;
• арнайы пышақшаның көмегімен қажетті ермексазды кесіп ал;
• жұмсақ болу үшін алақанның көмегімен жылытып ал;
• ермексазбен жұмыс жасап болғаннан кейін қолыңды шүберекпен жақсылап сүртіп, содан кейін.

Желіммен жұмыс жасау кезінде –

• желім жұмыс жасаған уақытында қажет жағдайда қылқаламды пайдалан;
• желімді керек мөлшерде ғана ал;
• артық желімді жұмсақ матамен алып таста;
• жұмыстан кейін қылқаламды жақсылап сабынмен жу.

Бізбен жұмыс жасау кезінде –

• бізді дұрыстап ұстауды үйрен;
• жұмысты астына тақтайша қойып жаса;
• тесікті бізді қатты баспай оңға, солға бұрау арқылы жаса.