Ғылыми-техникалық прогрестің тарихи кезеңдері. Дүние жүзі тарихы, 11 сынып, қосымша материал 2, 2 сабақ.

ҒТР құрамдас бөлігі-өндіріс

ҒТР дәуірінде өндіріс алты негізгі бағыт бойынша дамуда.

1. Электронизация

Бұл бағыт адам қызметінің барлық салаларын электронды есептеу құралдарымен қанықтырумен байланысты. Ол білім беру, денсаулық сақтау, өмір салтына еніп, көптеген өндірістік процестердің технологиясын өзгертеді. Ең үлкен компьютерлік парк АҚШ, Жапония,Германия.

2. Өндірісті кешенді автоматтандыру.

Бұл компьютерлердің, микропроцессорлардың пайда болуымен басталды, олармен әртүрлі электронды-механикалық манипуляторларды, яғни роботтарды қолданудың жаңа дәуірі байланысты болды. Робототехниканың құрылуымен икемді өндірістік жүйелердің, автомат-зауыттардың пайда болуы байланысты. Өнеркәсіптік роботтардың ең үлкен паркі Жапония (300 мың дана), АҚШ (80 мың дана), Германия (40 мың), Франция (10 мың), Италия (10 мың), Ұлыбритания (8 мың), Швеция (5 мың) және т. б.

3. Энергетикалық шаруашылықты қайта құру.

Бұл бағыт отын-энергетикалық теңгерім құрылымын жетілдіруге, энергия үнемдеуге, жаңа энергия көздерін кеңінен пайдалануға негізделген. Соңғы жылдары көптеген елдерде атом электр станцияларында (АЭС) электр энергиясын өндіру қарқынды дамып келеді. Онда электр энергиясын өндіруді айтарлықтай арзандатуға мүмкіндік беретін жаңа ядролық реакторлар қолданылады. Сонымен қатар, бірқатар елдердегі атом электр станцияларындағы апаттар халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және қоршаған ортаны сақтау үшін маңызды шаралар қабылдауды талап етті. Қауіпсіз және үздіксіз жаңартылатын энергия көздерін (күн, жел, теңіз толқындары, жер асты жылуы және т.б.) ғылыми іздеу жұмыстары жанданды.).

4. Жаңа материалдар өндірісі.

Қазіргі заманғы өндіріс ескі құрылымдық материалдарды - қара және түсті металдарды ғана емес, сонымен қатар жаңаларын да қолданады: жартылай өткізгіш, Керамикалық материалдар, оптикалық талшықтар, бериллий, литий, титан және т.б. сияқты металдар. Электронды, атомдық, ғарыштық және басқа да жаңа техника түрлері үшін аса құнды қасиеттері бар аса таза материалдар жасалады.

5. Биотехнологияның дамуын жеделдету.

Биотехнология ҒТР-дың ғылымды қажет ететін жаңа салаларына жатады. Биотехнология-тірі организмдер мен биологиялық процестерді, гендік инженерияға қол жеткізуді қолданатын өнеркәсіптік әдістердің жиынтығы. Мұндай әдістер өсімдік шаруашылығында, мал шаруашылығында, бірқатар құнды техникалық өнімдерді өндіруде қолданылады. Биотехнология мен биоиндустрия АҚШ, Жапония, Германия, Францияда табысты дамуда.

6. Космизация.

Космизация аэроғарыш саласының дамуына әкелді. Жаңа машиналардың, құрылғылардың, қорытпалардың пайда болуы онымен байланысты, олардың кейбіреулері ғарыштық емес салаларда қолданылады. Ғарыштық зерттеулердің нәтижелері ғарыштық технологиялардың, ғарыштық жер ғылымының және басқа да іргелі ғылымдардың дамуына ықпал етті.