Экономикалық жүйелердің түрлері. Дүние жүзі тарихы, 11 сынып, сабақ жоспары.


Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 11

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Экономикалық жүйелердің түрлері.

(2 сағат)

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

11.1.1.1 елдердің экономикалық даму ерекшеліктерін талдау үшін "экономика" және "экономикалық жүйе" ұғымдарын қолдану;

11.1.1.2 экономикалық жүйелердің Тарихи типтерін олардың белгілерін түсіндіре отырып жіктеу

 Сабақ мақсаттары

Оқушылар:

  • XX ғасырдың екінші жартысында әртүрлі елдердің экономикалық жүйелерінің тиімділігіне баға беру және экономикалық жүйелердің келесі түрлерін түсіндіре алады:
  • Капиталистік нарықтық экономика (қазіргі капитализм);
  • Дәстүрлі экономикалық жүйе;
  • Командалық жүйе (орталықтандырылған, жоспарлы, социалистік).

 Бағалау критерийлері

Оқушылар:

Ресурстармен жұмыс істей алады;

Ақпаратты және нәтижелерді кестеге енгізе алады,

Анықтаманы қалыптастырады

 Тілдік мақсаттар

 

1) материалды талдау және экономикалық жүйенің тиімділігіне қатысты дәлелдер келтіру (сөйлеу және жазу дағдылары).

2) экономикалық жүйелерді салыстыра отырып, пікірталас жүргізу

3) экономикалық жүйелердің анықтамасын қалыптастыру

Құндылықтарды дарыту

  • Өз пікірін және ұстанымын қалыптастыру қабілетін дамыту
  • Топтарда ресурстармен жұмыс істеу арқылы оқушылардың экономикалық және ақпараттық мәдениетінің негіздерін қалыптастыру

Пәнаралық байланыстар

Сабақтың мазмұны бойынша ерекшеліктерді анықтау арқылы экономика, Қазақстан тарихы және география мұғалімімен пәнаралық байланыс жасау мүмкіндігі.

АКТ қолдану дағдылары

Берілген Интернет ресурстармен қажетті ақпаратты іздеу және өңдеу дағдылары

Бастапқы білім

Бұл бөлім "Дүниежүзі тарихы" пәні бойынша алдыңғы білімдерінде экономикалық жүйелерді дамытумен байланысты 8-9-10 сыныптар курстарынан құрылады. Ол оқушыларға экономиканы дамыту жолдары мен заманауи әлемнің түрлі экономикалық модельдері арасында ұқсастықтар жасауға көмектеседі. Осы бөлімнің контекстінде, мысалы, Қазақстанның географиясы мен тарихымен пәнаралық байланысты жүзеге асыруға болады. Атап айтқанда, жекелеген мемлекеттердің географиялық орналасуын қарау, ядролық қаруды сынаудың экологиялық салдары, ғарышты зерттеу.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(С) Жағдайды талдап, экономикалық жүйенің түрін анықтаңыз

а)W елінде негізгі байлық-қауымның меншігіндегі жер. Өндіріс процесі ата-бабалардың дәстүрлеріне сәйкес жүзеге асырылады. Отбасы өміріне қажетті барлық жағдайды өз шаруашылықтарында өндіреді. Тауар-ақша қатынастары дамымаған.

( Экономикалық жүйенің дәстүрлі түрі.)

б) елде N барлық табиғи және экономикалық ресурстар мемлекеттің меншігінде болады. Жоспарлау және баға белгілеу мәселелері орталықтандырылған түрде шешіледі.

(Командалық экономика)

Дескриптор:

- экономикалық жүйенің түрін анықтайды.

Сабақтың ортасы

(Б) (Ж) оқушылар жұпта экономиканың бір түрі үшін әлсіз және күшті жақтарын анықтай отырып, SWOT-талдаудың бірінші бөлігін толтырады. Содан кейін олар екі жұптан тұратын шағын топтарға біріктіріліп, осы әлсіз және күшті жақтардан қандай мүмкіндіктер мен қауіп-қатерлер туындайтынын талқылайды.

(Б) (С) сыныптағы пікірталасқа арналған сұрақ:

Экономиканың мінсіз моделін құру үшін экономиканың екі түрінің артықшылықтарын біріктіру мүмкін бе?

Талқылау барысында оқушылар тиімді нарықтық тетіктер мемлекеттің күшті әлеуметтік рөлімен үйлескен жағдайда аралас әлеуметтік-бағытталған нарықтық экономика деп аталатын түсінікке келеді.

(Б) (С) "Пиццерия иесі" рөлдік ойыны (басқа нұсқалар мен жағдайлар болуы мүмкін). Әр топта балалардың кімнің меншік иесі болатынын, ал мемлекеттің өкілі кім болатынын анықтауға болады. Оқушылардың үш тобына нарықтық, жоспарлы және аралас экономика типтері бар елде өзін пиццерияның меншік иелерімен таныстыруды ұсыныңыз. Бұл үшін олар негізгі мәселелер бойынша кім шешім қабылдайды, мысалы, қызметкерлерге қандай жалақы төлеу, тауардың қандай түрлерін өндіру және т. б. анықтау керек. Оқушылар жоспарлы экономика кезінде мемлекет барлық мәселелерді шешеді деген қорытындыға келеді, бірақ мәселе Үкімет пиццамен бизнес туралы не біледі?

Нарықтық экономика кезінде меншік иесі негізгі экономикалық мәселелер бойынша шешімдер қабылдауға жауап береді:

Ол пицца дайындауға қанша және қандай өнімдер бар екенін анықтайды.

Ол өнімнің сапасын анықтайды.

Ол өз қызметкерлеріне жалақы орнатады.

Ол мекеменің жұмыс уақытын анықтайды.

Командалық экономика кезінде Мемлекет негізгі экономикалық мәселелерді қабылдауға жауап береді:

Мемлекет әрбір пиццаға ірімшік мөлшерін белгілейді.

Мемлекет өнімнің сапасын анықтайды.

Мемлекет жұмыскерлердің жалақысын белгілейді.

 Мемлекет жұмыс режимін белгілейді қызметкерлер үшін.

Аралас экономика кезінде:

Меншік иесі әрбір пиццаға ірімшік санын белгілейді, мемлекет өнімнің сапасын анықтайды.

Меншік иесі қызметкерлердің жалақысын белгілейді, мемлекет жалақының ең төменгі мөлшерін белгілейді

 Меншік иесі белгілейді жұмыс режимі үшін мемлекет белгілейді барынша жұмыс және т. б.

Бағалау критерийлері:

- Кемінде үш дәлел келтірілген

- Терминдер пайдаланылды

- Мысалдар мен дәлелдер келтірілген.

Сабақтың соңы

(Б) (С) "Позиция ал"ойыны. Сыныпта "нарықтық экономика" және "жоспарлы экономика"деген табличканың қарама-қарсы бұрыштарында ілу керек.

Сынып экономиканың осы екі түрінің жақтаушыларына бөлінеді, әр оқушы өз позициясына сәйкес орын алады.

Оппоненттер міндетті түрде 1 минуттық сөз сөйлейді, дәлелдер келесі сөз сөйлеушілерге қайталанбауы тиіс. Финалда өз жағына көп оқушыларды тарта алатын тарап жеңеді.

Үй тапсырмасы. "Неге мен мемлекет пен қоғам үшін (нарықтық, жоспарлы, аралас) экономика неғұрлым тиімді деп санаймын?».

Саралау

Сабақта визуалдар мен аудиалдар үшін жеткілікті материалдар дайындалған. Тапсырманы оқушылардың өздеріне дауыстап оқыту және тақтада презентация ретінде көрсету қамтамасыз етілген. Топтық жұмыста қабілетті оқушылар басқа оқушыларға кейбір терминдер мен ұғымдарды түсіндіру, жағдаяттарды талдау жұмыстарын жүргізеді.

Бағалау

Жетістік критерийі бойынша өзара бағалау және өзін-өзі бағалау.

Сабақ барысында басымдық берілетін ең маңызды критерий – ғылыми тілді пайдалану

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы Компьютермен және басқа да техника түрлерімен жұмыс жасау ережелері

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

  • Азаматтық құқық - азаматтық заңдарда көрініс тапқан мүліктік және мүліктік емес жеке
  • қатынастарды реттейтін нормалар жиынтығы.

Меншік құқығы:

Иелену құқығы – меншіктенушінің мүлікке деген шаруашылық үстемдігі. Яғни мүліктің иесіне заң жүзінде бекітілуі;

Пайдалану құқығы – мүлікті іске асырып, пайдаға жарату;

Билік ету құқығы – құқықтық әрекеттер жасау арқылы мүліктің тағдырын белгілеу.

Азаматтық құқық қағидаттары:

тараптардың теңдігі;

шарт еркіндігі және таңдау құқығы;

еркіндік;

тәуелсіздік;

меншікке қолсұқпаушылық;

біреудің жеке ісіне келісімсіз араласпауы;

азаматтық құқықтардың еш кедергісіз жүзеге асырылуы;

бұзылған құқықтарды қалпына келтіруді қамтамасыз ету;

азаматтық-құқықтық қатынасқа қатысушылардың құқықтарын сот арқылы қорғау 

Құқық қабілеттілік /правоспособность/:

азаматтық құқықтарға ие болу және азаматтық міндеттерді атқару қабілеті.

Азаматтың құқық қабiлеттiлiгi ол туған кезден басталып қайтыс болған соң тоқтатылады

Әрекет қабілеттілігі/дееспособность/:

азаматтық құқықтарға ие болу және оларды жүзеге асыру, өзі үшін міндеттерді туғызу және оларды орындау қабілеттілігі.

18 жасқа келген кезден бастап толық пайда болады.

  • Азаматтық құқық - азаматтық заңдарда көрініс тапқан мүліктік және мүліктік емес жеке
  • қатынастарды реттейтін нормалар жиынтығы.

Меншік құқығы:

Иелену құқығы – меншіктенушінің мүлікке деген шаруашылық үстемдігі. Яғни мүліктің иесіне заң жүзінде бекітілуі;

Пайдалану құқығы – мүлікті іске асырып, пайдаға жарату;

Билік ету құқығы – құқықтық әрекеттер жасау арқылы мүліктің тағдырын белгілеу.

Азаматтық құқық қағидаттары:

тараптардың теңдігі;

шарт еркіндігі және таңдау құқығы;

еркіндік;

тәуелсіздік;

меншікке қолсұқпаушылық;

біреудің жеке ісіне келісімсіз араласпауы;

азаматтық құқықтардың еш кедергісіз жүзеге асырылуы;

бұзылған құқықтарды қалпына келтіруді қамтамасыз ету;

азаматтық-құқықтық қатынасқа қатысушылардың құқықтарын сот арқылы қорғау 

Құқық қабілеттілік /правоспособность/:

азаматтық құқықтарға ие болу және азаматтық міндеттерді атқару қабілеті.

Азаматтың құқық қабiлеттiлiгi ол туған кезден басталып қайтыс болған соң тоқтатылады

Әрекет қабілеттілігі/дееспособность/:

азаматтық құқықтарға ие болу және оларды жүзеге асыру, өзі үшін міндеттерді туғызу және оларды орындау қабілеттілігі.

18 жасқа келген кезден бастап толық пайда болады.

ЕҢБЕК ҚҰҚЫҒЫ

Еңбек құқығы тек жалданбалы еңбекке негізделетін еңбек қатынастарын ғана реттейді. Дербес еңбекке негізделген еңбек қатынастары (меншік иелерінің еңбегі) еңбек құқығының пәніне кірмейді.

ҚР Конституциясының 24-бабы:

1.Әркiмнiң еңбек ету бостандығына, қызмет пен кәсiп түрiн еркiн таңдауына құқығы бар. Ерiксiз еңбекке соттың үкiмi бойынша не төтенше жағдайда немесе соғыс жағдайында ғана жол берiледi.

2.Әркiмнiң қауiпсiздiк пен тазалық талаптарына сай еңбек ету жағдайына, еңбегi үшiн нендей бiр кемсiтусiз сыйақы алуына, сондай-ақ жұмыссыздықтан әлеуметтiк қорғалуға құқығы бар.

3.Ереуiл жасау құқығын қоса алғанда, заңмен белгiленген тәсiлдердi қолдана отырып, жеке және ұжымдық еңбек дауларын шешу құқығы мойындалады.

4.Әркiмнiң тынығу құқығы бар. Еңбек шарты бойынша, жұмыс iстейтiндерге заңмен белгiленген жұмыс уақытының ұзақтығына, демалыс және мереке күндерiне, жыл сайынғы ақылы демалысқа кепiлдiк берiледi.

ЕҢБЕК ҚҰҚЫҒЫ

Еңбек құқығы тек жалданбалы еңбекке негізделетін еңбек қатынастарын ғана реттейді. Дербес еңбекке негізделген еңбек қатынастары (меншік иелерінің еңбегі) еңбек құқығының пәніне кірмейді.

ҚР Конституциясының 24-бабы:

1.Әркiмнiң еңбек ету бостандығына, қызмет пен кәсiп түрiн еркiн таңдауына құқығы бар. Ерiксiз еңбекке соттың үкiмi бойынша не төтенше жағдайда немесе соғыс жағдайында ғана жол берiледi.

2.Әркiмнiң қауiпсiздiк пен тазалық талаптарына сай еңбек ету жағдайына, еңбегi үшiн нендей бiр кемсiтусiз сыйақы алуына, сондай-ақ жұмыссыздықтан әлеуметтiк қорғалуға құқығы бар.

3.Ереуiл жасау құқығын қоса алғанда, заңмен белгiленген тәсiлдердi қолдана отырып, жеке және ұжымдық еңбек дауларын шешу құқығы мойындалады.

4.Әркiмнiң тынығу құқығы бар. Еңбек шарты бойынша, жұмыс iстейтiндерге заңмен белгiленген жұмыс уақытының ұзақтығына, демалыс және мереке күндерiне, жыл сайынғы ақылы демалысқа кепiлдiк берiледi.

ЕҢБЕК ҚҰҚЫҒЫ

Еңбек құқығы тек жалданбалы еңбекке негізделетін еңбек қатынастарын ғана реттейді. Дербес еңбекке негізделген еңбек қатынастары (меншік иелерінің еңбегі) еңбек құқығының пәніне кірмейді.

ҚР Конституциясының 24-бабы:

1.Әркiмнiң еңбек ету бостандығына, қызмет пен кәсiп түрiн еркiн таңдауына құқығы бар. Ерiксiз еңбекке соттың үкiмi бойынша не төтенше жағдайда немесе соғыс жағдайында ғана жол берiледi.

2.Әркiмнiң қауiпсiздiк пен тазалық талаптарына сай еңбек ету жағдайына, еңбегi үшiн нендей бiр кемсiтусiз сыйақы алуына, сондай-ақ жұмыссыздықтан әлеуметтiк қорғалуға құқығы бар.

3.Ереуiл жасау құқығын қоса алғанда, заңмен белгiленген тәсiлдердi қолдана отырып, жеке және ұжымдық еңбек дауларын шешу құқығы мойындалады.

4.Әркiмнiң тынығу құқығы бар. Еңбек шарты бойынша, жұмыс iстейтiндерге заңмен белгiленген жұмыс уақытының ұзақтығына, демалыс және мереке күндерiне, жыл сайынғы ақылы демалысқа кепiлдiк берiледi.

Төмендегі сұрақтарға 50-70 cөзден аспайтын түйін жазу.

Азаматтық құқық қандай қоғамдық қатынастарды реттейді?

Күнделікті өмірде азаматтық құқықтың алатын орны қандай?

Не себепті АҚШ-та Азаматтық кодексті екінші Конституция деп санайды?

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«Еңбек: құқық па, әлде міндет пе?» екі тұжырымның біреуін дәлелдеңіз/50-70 cөз/.

  • ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«Еңбек: құқық па, әлде міндет пе?» екі тұжырымның біреуін дәлелдеңіз/50-70 cөз/.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«Еңбек: құқық па, әлде міндет пе?» екі тұжырымның біреуін дәлелдеңіз/50-70 cөз/.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«Еңбек: құқық па, әлде міндет пе?» екі тұжырымның біреуін дәлелдеңіз/50-70 cөз/.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Терминдерге анықтама беріңіз.

Әлеуметтік норма ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

Конституция_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Зайырлы мемлекет ___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

Терминдерге анықтама беріңіз.

Әлеуметтік норма ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

Конституция_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Зайырлы мемлекет ___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

Терминдерге анықтама беріңіз.

Әлеуметтік норма ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

Конституция_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Зайырлы мемлекет ___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

Терминдерге анықтама беріңіз.

Әлеуметтік норма ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

Конституция_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Зайырлы мемлекет ___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________



Толық нұсқасын 30 секундтан кейін жүктей аласыз!!!


Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter

Қарап көріңіз 👇
  Экономика және экономикалық жүйелердің түрлері. Дүние жүзі тарихы, 11 сынып, сабақ жоспары. ᐈ
  Экономика және экономикалық жүйелердің түрлері. Дүние жүзі тарихы, 11 сынып, дидактикалық материал. ᐈ
  Экономикалық жүйелердің түрлері. Дүние жүзі тарихы, 11 сынып, сабақ жоспары. ᐈ
  Экономикалық жүйелердің түрлері. Дүние жүзі тарихы, 11 сынып, сабақ жоспары. ᐈ
  Экономикалық жүйелердің түрлері. Дүние жүзі тарихы, 11 сынып, сабақ жоспары. ᐈ
  Экономикалық жүйелердің түрлері. Дүние жүзі тарихы, 11 сынып, презентация. ᐈ
  Экономикалық жүйелердің түрлері. Дүние жүзі тарихы, 11 сынып, презентация. ᐈ
kz | ҰМЖ, ОМЖ, ҚМЖ - Ұзақ, орта, қысқа мерзімді жоспар | Дүние жүзі тарихы



Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру

Соңғы жаңалықтар:
» 2025 жылы Ораза және Рамазан айы қай күні басталады?
» Утиль алым мөлшерлемесі өзгермейтін болды
» Жоғары оқу орындарына құжат қабылдау қашан басталады?
Пікір жазу