Өркениеттің дәстүрлі (аграрлық) түрі: отырықшы-егіншілік және көшпелі. Дүние жүзі тарихы, 10 сынып, дидактикалық материал.

 Философтардың аргарлық өркениет туралы пікірлері

 «Индустрияға дейінгі өркениеттерде өмір негізінен табиғатпен әрекеттесті түрінде болады. Жұмыс күші өндіруші өнеркәсіп саласында басым: ауыл және орман шаруашылығында, тау ісі мен балық аулауды. Адам қатты бұлшықет күшін пайдаланады, алдыңғы ұрпақтан мұраға қалған тәсілдерді пайдаланады... Д.Белл.

 «Бірінші толқын» өркениеттері (яғни, аграрлық) қуатты «тірі аккумуляторлардан» - адамның және дануарлардың бұлшықет күштерінен – немесе күн, жел және судан алды ... тауарлар көбіне қөлөнер түрімен өндірілді, бұйымдар даналап және тапсырыс бойынша жасалды...» А.Тоффлер.

 «Философия» оқулығынан үзінді

 «Дәстүрлі қоғамдарда өзгеріс баяу, ғасырлар бойы жүзеге асады. Шаруалардың өмірі баян өзгереді. Жер өңдеу тәсілдері, киім, тамақ, шаруалһның сыртқы бет-бейнесі (жергілікті ерекшеліктерді ескере отырып) осы ғасыр басына, кей жерлерде осы күрге дейін дейін сақталды. Шаруа қауымдастықтарында іс-әрекет сызбасы кодифицияланған: күн тәртібі мен жылдар, әдет-ғұрыптар мен рәсімдер, мақал-мәтелдерде сақталған халық даналығы арқылы. Бұл кодтар ұзақ уақыттан беру бар және жазбаша түрде белгіленбеген (әдет құқықтары кодексі жоқ)».

 «Дәстүрлі қоғамдағы билік жеке тәуелділік түрінде жүзеге асырылады. Билігі барлар тікелей түрде оған тәуелділердің қосымша өнімі мен өмірін таптып алады. Шаруа помещикке тікелей тәуелді. Билік біруақытта қоластындағыларға қамқорлық түрінде көрінеді. Қорланғандар мен кемсітілгендерді қорғау билікті заңдастырудың түрі болды. Помещик - қамқоршы. Жауынгер - қорғаушы