Жаһандану жағдайында ұлттық бірегейлікті қалай сақтауға болады? дүние жүзі тарихы, 9 сынып, дидактикалық материал.

Жаһандану жағдайында ұлттық бірегейлікті қалай сақтау керек? сабақтың ҚБ парағы

Оқу мақсаттары:

9.2.3.3 жаһандану жағдайында ұлттық мәдени құндылықтарды сақтаудың маңыздылығын дәлелдеу;

9.2.2.2 ХХ ғасырдың екінші жартысы - ХХI ғасырдың басындағы бұқаралық мәдениеттің қоғамның рухани дамуына ықпалын бағалау

Бағалау критерилері

оқушылар

"Бұқаралық мәдениет", "ұлттық бірегейлік"ұғымдарымен сипаттайды.;

Мәтін негізінде бұқаралық мәдениетке "иә" және "қарсы" дәлелдерін ажыратады (кем дегенде 6), оның әсерін -5-тен 5-ке дейінгі шкала бойынша бағалайды, өз бағасын дәлелдейді;

"Біз жаһандану жағдайында ұлттық бірегейлікті сақтаудың маңыздылығын немесе жолдарын (таңдап) дәлелдейтін эссе жазады

"Бұқаралық мәдениет" терминнің анықтамасын тұжырымдау.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1 Тапсырма. Мәтінді оқып, "бұқаралық мәдениеттің қоғамға әсері"кестесін толтырыңыз.

Дескрипторлар: оқушылар жұптасып мәтінді оқиды және бұқаралық мәдениеттің "иә" мен "қарсы" дәлелдерін бөледі (кем дегенде 6). Олар жұпта талқылайды, оның қоғамның рухани дамуына әсерін бағалайды (-5-тен 5-ке дейінгі шкала бойынша). Бағаны дәлелдейді.

Бұқаралық мәдениет қазіргі заманның ажырамас құрамдас бөліктерінің біріне айналды. Бұл құбылыс қоғамның барлық салаларында өз ізін қалдырды және адамзаттың өмір салтын өзгертті.

Бұқаралық мәдениет қоғамның саяси саласына үлкен әсер етеді. Ең алдымен, ол өаек-индивидтің қалыптасқан қоғамдық қарым-қатынас жүйесі. БАҚ көмегімен азаматтарды саясатқа тарту жүріп жатыр, азаматтардың саяси қатысу деңгейі артуда.

Алайда, бұқаралық мәдениеттің ықпалының таралуына байланысты саясат бейнелер (имидж, стереотиптер) арқылы қабылданады. Саяси процестер туралы толық түсінік жоқ, саясат идеясы PR, жарнама, үгіт әсерінен қалыптасады. Жалған ақпарат тарату, азаматтарды адастыру ықтималдығы жоғары.

Бұқаралық мәдениеттің экономикалық салдарының ішінде техникалық прогресті ынталандыруды, өнімнің қол жетімділігін, арзандығын (оның стандартталуына байланысты), демек, халықтың ең кедей топтарының қажеттіліктерін қанағаттандыру мүмкіндігін және нәтижесінде әлемнің барлық бұрыштарында өмір сүру деңгейінің жоғарылауын атап өткен жөн. Бұқаралық мәдениет өндіріс технологияларын, техникалық инновацияларды дамытудың қажеттілігі мен маңыздылығын уағыздайды. Зерттеушілердің көпшілігі бұқаралық мәдениет АҚШ-та (прагматизм мен технологиялылық негізгі құндылықтар дәрежесіне көтерілген елде) пайда болды деген пікірмен келісетіндіктен, технологиялық инновациялар жаппай мәдениеттің таралуына да қатысты.

Бұқаралық мәдениеттің қоғамның экономикалық саласына әсер етуінің салдарының бірі-бірегей және сапалы өнім өндіруді ынталандырудың болмауы. Фирманың мүдделі барынша ұлғайту пайда, оның ішінде ұлғайту арқылы өндіріс ауқымын. Нәтижесінде тұтынушыға біртекті өнімдер ұсынылады.

Бұқаралық мәдениет әлеуметтік салаға да үлкен әсер етті. Бұқаралық мәдениет белгілі бір дәрежеде планетаның әр тұрғынына таралады және оның өнімдері біртекті, сондықтан бұқаралық мәдениет интеграцияланатын күш ретінде әрекет етеді, халықтарды жақындастырады және жаһандануға ықпал етеді. Бұқаралық мәдениет сыныптар арасындағы шекараны бұлдыратады, өйткені ол әмбебап және әлеуметтік мәртебесіне қарамастан барлығына бағытталған. Осылайша, бұл қоғамдағы әлеуметтік шиеленістің деңгейін төмендетуге ықпал етеді.

Бұқаралық мәдениеттің жағымсыз әлеуметтік салдарының ішінде жеке адамның шындықты пассивті қабылдауы, консерватизм, шындыққа емес, бейнелерге (жарнама, теледидар, радио), конформизм жеке мінез-құлықтың негізгі түрі ретінде, қолданыстағы әлеуметтік тәртіпті өзгертуге және ондағы кемшіліктерді жоюға құлықсыздық пен қабілетсіздікті атап өткен жөн.

Мүмкін, Бұқаралық мәдениет қоғамның рухани саласында ең маңызды із қалдырды. Қарапайым құралдарды (типтік суреттер, стандартталған сюжеттер) пайдалану кезінде бұқаралық мәдениет адамға қазіргі әлемде жақсы жүруге, адамдар арасындағы қарым-қатынас туралы түсінік алуға көмектеседі (қарабайыр болса да).

Өнер мәдениеті арқылы бұқаралық мәдениет қоғамға жоғары деңгейдегі мәдениетке қосылуға мүмкіндік береді. Элиталық мәдениеттің жетістіктері мен үлгілерін көшіріп, қабылдай отырып, Бұқаралық мәдениет оларды таратады, бұқаралық ақпарат құралдары, кино өнері және басқа әдістер арқылы танымал етеді.

Айта кету керек, бұқаралық мәдениеттің таралуы арқасында халықтың кедей топтары жоғары өнердің жемісін пайдалануға мүмкіндік алды. Сондай-ақ, халықтың сауаттылық деңгейін жалпы арттыру туралы ұмытуға болмайды.

Жаппай тұтыну қоғамындағы адамның рухани іс-әрекетінің өнімдері, ең алдымен, бастапқы қажеттіліктерді қанағаттандыруға бағытталған. Құндылықтар қайта бағаланады: постмодернизм-Бұқаралық мәдениет дәуіріндегі басым философиялық бағыт-ләззат принципін өнердің негізгі мақсаты деп жариялайды. Әлемдегі барлық нәрсе салыстырмалы, "жақсы" да, "жаман" өнер де жоқ, постмодернистер құндылықтардың иерархиясын жоққа шығару принципін басшылыққа алады.

Өнер коммерцияландыру жолымен жүреді. Ол жеке тұлғаны моральдық жетілдіруге емес, қажеттіліктерді қанағаттандыруға, негізгі бейнеқосылғыларға бағытталған, оның міндеті – көңіл көтеру және "ойлануға тамақ"беру емес.

Бұқаралық мәдениеттің қоғамдық өмірге әсері тек кеңейетіні анық, оның оң және теріс салдары бар.

Аргументтерді жұппен талқылау және -5-тен 5-ке дейінгі шкала бойынша бұқаралық мәдениеттің қоғамға әсерін жалпы бағалауды анықтау. Бағалауын аргументтеу.

Баға:

Аргумент:

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Жаһандану процестері ұлттық мәдениеттерге неғұрлым көп енсе, соғұрлым халықтар тіл, дін, дәстүр, мәдениет сияқты ішкі компоненттерін қорғауға тырысады. Яғни, жаһандық қайта құру дәуірінде қазіргі әлемдегі халықтардың өзін-өзі анықтауға және өзіндік ерекшелікке деген ұмтылысымен, олардың жеке басын қорғауға және сақтауға деген ұмтылысымен тікелей байланысты ұлттық бірегейлік проблемалары өткір тұр.

2. Тапсырма Ұсынылған тақырыптардың бірін таңдап, эссе жазыңыз:

• "Жаһандану дәуірінде ұлттық бірегейлікті сақтау неліктен маңызды?»
• "Жаһандану дәуірінде ұлттық бірегейлікті қалай сақтау керек?»

Дескрипторлар:

- Көлемі: 100-120 сөз;

- Эссе құрылымын сақтау: кіріспе бөлім (20%), негізгі бөлім (60%), қорытынды бөлім (20%);

- Эссе композициясының тұтастығы және қисындылығы: кіріспе бөлігінде-мәселені қою (дәйексөз, аллегория, риторикалық сұрақ), негізгі бөлігінде – тақырыпты ашатын 2 тезис және тезистерді растауға арналған 2 дәлел, автордың жеке ұстанымының болуы; қорытынды бөлігінде – қорытындылар.

- Қорытынды мен Кіріспе мәселеге назар аударуы керек (кіріспеде ол қойылады, қорытындыда автордың пікірі жинақталады).

- Сөйлеу және жазу мәдениеті (сөйлеудің эмоционалдылығы, синонимдерді қолдану, стилистикалық, сөйлеу және орфографиялық қателіктердің, мәтінді түсінуге кедергі келтіретін түзетулер болмауы

Тақырып:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________