Қырғи-қабақ соғыстың аяқталуының себептері қандай болды? Дүние жүзі тарихы, 9 сынып, дидактикалық материал.

Сабақтың жұмыс парағы: қырғи қабақ соғыс аяқталғаннан кейін әлем қауіпсіз бола ма

Оқу мақсаттары:

• қырғи қабақ соғыс аяқталғаннан кейін әлемдегі интеграциялық және ыдырау процестерін бөліп көрсетуге;
• ХХ ғасырдың екінші жартысындағы әлемнің саяси картасындағы өзгерістерді қорытындылау және бағалау;
• жергілікті қақтығыстардың себептері мен салдарын қорытындылау

Бағалау критерийлері:

Білім және түсіну:

• Ол "интеграциялық және ыдырау процестері" ұғымдарына анықтама береді Олар ядролық елдерді сынақ жылдары, әлеуеті, өңірлері, ядролық қаруға мүшелігі бойынша сипаттайды.

Талдау және синтез:

• Жергілікті соғыстардың мысалдарын келтіре отырып, ықтимал ядролық қауіптер мен оларды жеңу жолдарын талдаңыз; Ол ядролық проблеманы шешудегі
• ҚР бастамаларын талдайды

Тапсырма 1. Берілген ресурстарға сүйене отырып, келесі сұрақтарға қысқаша жауаптар жасаңыз, кестені толтырыңыз

Тапсырма 3. Мәтінді оқып, сұрақтарға жауап беріңіз. Сіз ҚР-ның ядролық проблеманы шешудегі бастамаларын қалай бағалайсыз? Қазақстан ядролық қарудан бас тартқан дұрыс па? Неліктен? Жауаптар дәлел Ядролық қарудан бас тартқан елдер

Посткеңестік кеңістіктегі үш мемлекет 1990 жылдардың басында КСРО-дан мұраға қалған ядролық арсеналдарынан бас тартты. 1992 жылы олар Лиссабон хаттамасына қол қойып, оларды стратегиялық шабуыл қаруын шектеу туралы американдық-кеңестік Шартта (СНВ-1) Тараптар етті. Кейін олар ядролық қаруды таратпау туралы келісімге қосылды. Үш ел кез келген мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігіне ядролық арсеналдарды ұлғайту арқылы емес, парасатты әрі бейбіт сыртқы саясат арқылы қол жеткізуге болады және солай болуға тиіс екендігімен келіседі.

Ядролық сынақтардың салдары апатты болуы мүмкін және осы үш елдің кейбірі, атап айтқанда, Қазақстан әлі күнге дейін Семей маңында жүргізілген ядролық сынақтардың адамдарға және қоршаған ортаға әсерінің ұзақ мерзімді салдарымен күресуде. "Семей қазір қарусыздану мен болашаққа деген үміт сиволы болып табылады, – деді Қазақстанның БҰҰ-дағы Тұрақты өкілі Барлыбай Садықов. "Ядролық қарусыз әлем құру-БҰҰ мен бүкіл адамзаттың басты мақсаты".

КСРО ыдыраған кезде Қазақстан әлемдегі көлемі бойынша төртінші ядролық арсеналға ие болды, ол Франция, Ұлыбритания және Қытай арсеналдарынан көп болды. Қазақстан аумағында мыңнан астам баллистикалық зымыран болған. Семей полигоны жұмыс істеген 40 жыл ішінде түрлі қуаттылықтағы 500-ге жуық ядролық жарылыс болды.

Бір жарым миллион адам немесе республика халқының 10% - ы ядролық жарылыстардың әсеріне ұшырады. 1991 жылдың тамызында Президент Назарбаев Семей сынақ полигонын жабу туралы жарлық шығарды. Қазақстандық өкілдің айтуынша, Астана әлі күнге дейін зардап шеккендерді медициналық қамтамасыз етуге және оңалтуға, сондай-ақ экожүйелерді қалпына келтіруге жылына миллиардтаған доллар жұмсайды.

"Әскери доктриналар арқылы бейбітшілік пен қауіпсіздікке қол жеткізу мүмкін емес екендігі бізге белгілі болды", – деді ол. "Біздің өркендеуімізге ядролық қару кепілдік бере алмайды, тек бейбіт сыртқы саясат, Ел ішіндегі тұрақтылық және оның тұрақты экономикалық дамуы ғана". Беларусь 1990 жылы ядролық арсеналдан бас тартуға дайын екенін мәлімдеді. 1993 жылы ол ядролық қаруды таратпау туралы шартқа қосылды. Ал 1994 жылы Ұлыбритания, Ресей және АҚШ Беларуське (сондай-ақ Украинаға) қауіпсіздік кепілдігін беріп, оның алдындағы міндеттемелерін Будапешт меморандумындағы әлеуетті ядролық емес держава ретінде бекітті. Беларусь аумағынан ядролық қаруды шығару 1996 жылдың қарашасында аяқталды.

Украинаның БҰҰ жанындағы Тұрақты өкілі Юрий Сергеев өз сөзінде КСРО құлаған кезде Украина аумағында 1950 стратегиялық және 1883 тактикалық ядролық қару болғанын еске салды. Бұл әлемдегі үшінші ірі ядролық және зымыран арсеналы болды. Будапешт меморандумына қол қойылғаннан бері 19 жыл ішінде Юрий Сергеев, Украина бұл арсеналды өз аумағынан шығарды және осылайша өзінің қауіпсіздігін халықаралық қауымдастыққа сеніп тапсырды. Украина да жоғары байытылған уран өндіруден төмен байытылған уранға көшті. Алайда, украин өкілінің айтуынша, әлем тез өзгеруде, және соңғы уақытта ол қауіпсіз болмағанын, ядролық қаруы бар мемлекеттердің саны артқанын мойындауымыз керек.

Ядролық қарудан бас тартқан елдер қауіпсіздік кеңесі растаған ядролық қаруды қолданбау және шабуыл жасалған жағдайда қорғану кепілдіктерін бүкіл "ядролық клубтан" алуға тиіс. Вашингтонда өтіп жатқан Ядролық қауіпсіздік жөніндегі жаһандық саммиттің бірінші сессиясында сөйлеген сөзінде Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев осындай ұсыныс жасады. Қатысты сол елдің емес, қаласа осы үдеріске қосылуға, БҰҰ-ның қауіпсіздік Кеңесі қолдануға тиіс батыл шараларды дейін, санкцияларды және мәжбүр ету. Ядролық қаруды таратпау және ядролық терроризм актілерімен күрес саласындағы барлық халықаралық актілерге сараптамалық талдау жүргізу, бір бағдарламалық-стратегиялық құжатқа - ядролық қаруды жалпыға бірдей көлденең және сатылас таратпау және жою туралы жаңа әмбебап шартқа келтіру қажет. Мұндай құжат "қосарланған стандарттарды" қолданбауға және оны бұзушыларға санкциялардың нақты тетіктерін кепілдендіруге арналған", - деп атап өтті Н.Назарбаев. Қазақстан Президенті сонымен бірге ядролық қаруды таратпау туралы шартқа мүше мемлекеттердің МАГАТЭ - нің барлық талаптарын сақтау негізінде бейбіт ядролық энергетиканы дамытуға және пайдалануға құқығы бар екенін атап өтті. Н. Назарбаевтың айтуынша, бұл жерде монополиялық тәсілдер мен қосарланған стандарттар болмауы тиіс.