Әлемдік отарлау жүйесі қалай қалыптасты? Дүние жүзі тарихы, 7 сынып, дидактикалық материал.

  Қосымша 1

 Француздық Үндіқытай

 XVII ғ алғашқы католик миссионердердің келуіменҮндіқытайға француз ықпалы ене бастады. XVIII ғ француз дінбасылар (епископтардың), саудагерлердің саны артты. XVIII ғ аяғында орын алған саяси дағдарыс салдарынан, Франция Вьетнамның ішкі жағдайына араласуына жағдай туғызды. XVI Людовик Үндіқытайға экспедиция жіберіп, патшаға көтерілісті басуда әскери-инженерлік көмек көрсетті.

 ХІХ ғасырдың бірінші жартысында Вьетнам билеушілері. Көтеріліс барысында қиралған экономиканы қалпына келтіруде, әкімшілік билік жүйесін нығайтуға, тиімді армия мен флотты құруға айтарлықтай табыстарға қол жеткізді. Жер қатынастарына назар аударылды және жер кадастры құрылды. Конфуцийлік білім беру әкімшілік жүйеде жоғарғы лауазымдарға ие болу құқығына конкурстық емтихан тапсыру арқылы қайтадан өркендеді. Әкімшілік-құқықтық реттеу жинағы ресми код түрінде шығарылды. Мұның бәрі Вьетнамның Франциямен белсенді байланыстарының сақталуымен қатар жүрді, бұл олар маңызды сауда нарығы және Оңтүстік-Шығыс Азиядағы тірек базасы ретінде қызықтырды.

 Франциямен тығыз байланыстар Вьетнамның экономикалық дамуына ықпал етті және католицизм осы елде терең тамырларды жая бастады.

 Кинг Мин Мэнг 1820 жылдан 1840 жылға дейін патша болды Ол модернизациялау саясатын жүргізуге тырысты және, атап айтқанда, еуропалық технологияға қызығушылық танытты. Оның тұсында Вьетнамда 11 кемелер салынды.

 Екі француз-вьетнам соғысы (1858-1862, 1883-1884 жж.) нәтижесінде француз әскерлері елдегі негізгі әскери нысандарды басып алып, билеушілерді Францияның протекторатын мойындауға мәжбүр етті. Француздардың Вьетнамдағы отарлық басқармасының шоғырлануы көрші Камбоджа мен Лаоста Франция қысымын күшейтуге серпін берді. Меконг өзенінің шығысындағы барлық аумақтар Франция ықпалында болып, генерал-губернатор басқарған Үндіқытай одақ құрған (Кочин отары және төрт протекторат - Аннам, Тонкий, Камбоджа, Лаос) Францияның саяси үстемдігіне айналды. Француздардың Үндіқытайды отарлауы аяқталды. Камбоджа және Лаос экономикалық дамудың ең артта қалған және жетімсіз болғандығына қарамастан, Кохинхина ең қолайлы жағдайға ие болды, бұл тек күрішке арналған астық қоймасы ғана емес, сондай-ақ айтарлықтай кіріс әкелген гевеа және каучук экспортының өсіру аймағы болды. Апиынға, тұзға және алкогольге монополиялар енгізілді, ол да көп ұзамай отарлық қазынаға бірнеше миллион доллар кірістер әкелді. Вьетнамның оңтүстігі мен солтүстігін байланыстыратын темір жолды қосқанда, көмір өндіру және оны экспорттау кеңейтілді, жолдар құрылысы басталды, кофе мен шай плантациялары пайда болды.

Қосымша 2

Еуропалық державалардың Үндіқытайды экспансиялауы

1887 ж Үндіқытай Одағының құрылған уақыты.

Қосымша 3