Спартактың көтерілісі ежелгі Римдегі құлдықты қалай сипаттайды? Дүние жүзі тарихы, 5 сынып, қосымша материал.

Мәтінді оқыныз 2. Көтерілістің себептерін анықтаныз .

 Римдік қоғамның басты да елеулі карама қайшылығы саны өсіп келе жатқан құлдар мен құл иеленушілері арасындағы келіспеушілік еді. Құлдар санының өсуі мен құл еңбегінің Римдік шаруашылығы салаларына неғұрлым терең енген сайын құлдар мен құл иеленушілері арасындағы келіспеушілік өршіп келе жатты . Римдік тарихшылардың жазбаларына сенетін болсақ саяси топтардың арасындағы күреспен жеке саяси қайраткерлердің күресі үшін құлдарды пайдалану салдарынан құлдардың наразылығы туындай бастады: құлдардың қашуы, құл иеленушілерін өлтіру немесе дүние мүлкін жою сияқты оқиғалар орын алған. Мұндай құлдар мен құл иеленушілер арасындағы күрестің ең жоғары сатысы бұл құлдардың қарулы көтерілісі еді. . 73 жылы Спартак бастаған ежелгі құлдар көтерілісі басталды.

Спартак Фракия тумасы Рим әскері қатарында қызмет етуіне қарсылық білдіргені үшін Капуядағы гладиаторлар мектебіне сатылған. Қатыгездік пен аренадағы өлім қауіпі гладиатор-құлдардың жағдайын қиындатты. Везувияда жасырынып олар көсемдері ретінде Крикс, Эномай және Спартакты таңдаған еді. Ең соңғысы өзін керемет ұйымдастырушы,ұлы қолбасшы ретінде көрсетті.

Римде ондаған гладиаторлардың қашып кеткендігіне аса мән берілмеген .Алайда оң мыңдаған әскерді жинап қаруландыру Спартактың қолынан келген еді. Оған гладиаторлар құлдар, кедейлікке ұрынған шаруалар тартыла бастады. Спартакқа қарсы претор Клодий жіберілген еді. Көтеріліске шыққандарды қоршауға тырысқан кезде тау қапталдары мен баурайларынан құлдар түсіп Клодий жасағын бұзған еді. Күресуге жіберілген келесі претор — Вариний де жеңіліске ұшырағады. Спартак армиясы өсіп келе жатты. Еркіндік алған кедейлердің қосылуы бұл қозғалысқа мықты серпін берді .Көп ұзамай бүкіл Оңтүстік Италия қөтеріліске тартылды .

72 ж. Спартак әскерінің қуаты 120 мыңға теңелген кезде үкімет оған қарсы екі консулды жіберген еді . Бұл кезде көтеріліске шыққандар арасында келіспеушіліктер туындай бастады. Құлдардың басым көпшілігі солардың ішінде Спартак Альпыға жақындап еркіндік алып өз отандарына қайтып оралуды көздеген. Кедейлер Италиядан ұзап кетуді қаламай Римге жорық жасауды армандаған.

Спартак таудан асуды жөн санамай Оңтүстік Италияға жол тартты. Жаңа жорық кезінде қолбасшылықты Марк Лициний Красс алды. Алайда ол бірнеше күресте жеңіліске жетіп оған көмекші ретінде Македониядан Марк Лициния Лукулла және Испаниядан Помпей, жіберілді.

Спартак Сицилияға өтуді көздеген. Құлдар ағаш салындарды даярлай бастады. Бұл кезде Красс және Лукулл әскерлері қөтеріліске шыққандардың қайтар жолын кеcпек болып терең ор қазған еді. Спартактың күресте қаза тапқан жауынгерлері орға түссе ал қалғаны қоршауды басып өтті. Бастапқы жоспарын орындау үшін I Спартак әскерлері Брундизий портына жақындады. Көтеріліп шыққандардын бір бөлігі өз бетімен бөлініп шығып қолбасшы ретінде Каста мен Ганниканы таңдады. Бұл жолы әскердің бөліну салдарынан әлсіреген жауынгерлерді Красс жеңіп шықты. Бұл күресте Спартак қаза тапты.

Өздеріне төнген бұл өлім қауіпінен Римдіктер сабақ алуға тырысты. Олар шаруа қожалықтарына өзгертулер енгізіп түрлі тайпадан жиналған құлдарды әкеліп олардың бірігуіне жол бере қоймады. Кейбір жағдайларда тіпті құлдар еңбегінен бас тартып жеке тұлғаларға жерді жалға бере бастады.