Терракот әскері бізге Ежелгі Қытай туралы не айта алады? Дүние жүзі тарихы, 5 сынып, дидактикалық материал.

Тапсырма:

• Мәтінді оқыңыз
• Сұрақтарға жауап беріңіз
• Дереккқөзге байланысты ментальді карта құрастырыңыз

Тапсырмаға арналған дескрипторлар:

Тасқа жазылған Террасе Лангя жазбасынан үзінді:

« Жарықтық императордың күшіне сүйенсек ол қарастырылған негізгі сұрақтардың төңірегінде қатаң жұмыс жасайды, ол ауылшаруашылығын қолдай отырып, шаруалар байып кетпеу үшін оларға басқа да істермен айналысуға тыйым салған. Аспан астындағы барлығы бір шешіммен келіседі және бәрі бір мақсатқа негізделген. Таразы мен өлшеуіштер бір қалыпта және бірдей жазу үлгісінде жазылған Қандай жағдай болса да күн мен ай жарқырап тұрады, қандай жағдай болмасын дөңгелекті көліктер жүк тасымалдайды. Әрім өзне берілген жасы бойынша өмір сүреді. Әрбіреуі өзіне берілген іс бойынша жұмысын жасайды .Жобаларды дәл уақытында баста- бұл жарық императордың жолы. Ол салт-дәстүрді өзгерте отырып, өзендерді кесе отырып, жер бетін саяхаттай отырып тәртіп жүргізеді. Ол кедейлерді кемсітпейді және жаны ашиды, ол сенімсіздіктерді жойып жаңа заңдар құрастырады және әрбір адам қандай бұрыс істен қашу керектігін айтады. Жергілікті билік иегерлерінің белігілі бір міндеттері айқындалған және тәртіп оңай қамтамассыз етілген. Шешімдер сызба тәрізді анықталған және олардың ішінде түсініксізі жоқ»

Терасса Ланге жазулары бойынша сұрақтар :

Императордың қара басты адамдарға деген сезімі қандай болды? (шаруа)

• Императордың қандай іс-әркеттері оларға деген қарым-қатынасын айқындайды?
• Ол қандай әс-әрекеттерімен мақтана алады?
• Императордың заңға және тәртіпке деген қарым-қатынасы қандай?
• Берілген дереккөзге сенуге болады ма? Неліктен ?
• Императордың міндеттерін атап шығыңыз
• Тастағы жазуларды кім және қандай мақсатпен қалдырып кеткенініне болжам жасаңыз ?
• Басқа топқа немесе сыныпқа түсіндіру үшін берілген дереккөздегі барлық ақпартты ментальді карта түрінде көрсетіңіз (сызба, кесте)

Тапсырма:

• Сыма Цянның тарихи анықтамасын және оның жерлеу рәсімі туралы жазған сипаттамасын оқыңыз.
• Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
• Дереккөз бойынша ментальді карта құрастырыңыз (жерлеу рәсімі сипаттамасы)
• Составьте ментальную карту по источнику (жерлеу рәсімі туралы сипаттама)

Сыма Цян турады кілт мәліметтер:

• Сыма Цянь Цинь Шихуандидың өлімінен кейін 100 жылдан соң жазған . Сол уақытта өмір сүрген ешбір адаммен сөйлесе алмаған.
• Ол Цинь Шахуанди императорының өлімінен кейін Қытайдағы билікті басып алған және оның ата жауы болған Хань әулетінің ресми сарай тарихшысы болып жұмыс жасаған. Сыма Цянь Конфуций жақтаушысы болған. Бұл оның Цинь Шахуанди императоры, өзі сияқты немесе басқа да оқымысты ғалымдары шеттеткендері үшін жек көргендігін білдіреді.

Сыма Цянның «тарихи жазбаларынан» үзінді : «Жерлеу көрі жердің өте тереңінде орналасқан және табытқа құятын платформа мыстан жасалған. Жерлеу көрінде сирек кездесетін сансыз байлықтар үшін мекен және сарайлар салынған. Табыттағы сансыз қазба байлықтарды ұрылар жақындағанда автоматты түрде оқ-дәрілер және жебелер ататындай арбалеттер қондыратындай қолөнершілер әдейі оқытылған екен. Көлдер мен өзендерді бейнелеу үшін механикалық түрде табытқа сынап құйған. Табыттың төбесі күнмен, аймен, жұлдыздармен бейнеленген және гүлдермен төселген. Майшамдар өмір бойы жану үшін су перісінің майынан жасалған

Дереккөзге сұрақтар:

• Берілген үзінді дереккөздің қандай түріне жатады?
• Императордың күші және оның билігі туралы қандай қорытынды жасауға болады ?
• Берілген дереккөзге толықтай сенуге болады ма ? Неліктен?
• Ежелгі Қытай қолөнеріне сәйкес қандай болжамдар мен қорытындылап айтуға болады?
• Берілген император күшті болды деп айтуға бола ма? Жауаптарыңызды дәлелдеңіздер
• Неліктен Ежелгі Қытайдың императорларының қабірлерін мұқият ойластырған және қорғаған?
• Неліктен императорлардың қабірлеріне сансыз байлықты бірге жерлеген?
• Басқа топқа немесе сыныпқа түсіндіру үшін берілген дереккөздегі барлық ақпаратты ментальді карта түрінде көрсетіңдер (сызба, кесте)

Тапсырмаға арналған дескрипторлар: