Кәсіп болмай, нәсіп болмас. Дүниетану, 4 сынып, қосымша материал.

Сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулықтар

•  Кіріспе тапсырма Сабақтың басында оқушылар жеке синквейнді "кәсіпкер"сөзіне жазады. Бұл бар білімдерді өзектендіруге, оқушыларды сабақ тақырыбын реттеуге мүмкіндік береді. Қабілеті төмен оқушыларға жұмыстың басында синквейн құрылымын ұсыныңыз. Оқушылар өз қалауы бойынша өздерінің синквейндерін оқиды.
•  Сабақ тақырыбымен таныстыру. Мұғалім сабақ тақырыбын құрастырады, орындалған тапсырма негізінде оқушылар сабақтың мақсатын болжайды.
•  Ойлан Келесі тапсырманы орындау үшін оқушылар топтарға бөлінуі керек. Ол үшін аймақ кәсіпорындарының суреттерін дайындау, әр суретті пазл сияқты әртүрлі формадағы фрагменттерге кесу қажет. Оқушылар суреттің фрагментін таңдайды,өз топтарын табады. Кескін фрагменттерінің саны 6-дан аспауы тиіс. Дайын сурет бойынша оқушылар қандай кәсіпорын/өндіріс туралы сөз болып жатқанын анықтайды. Бұл кәсіпорын өнімді қалай өндіретінін, кәсіпорынның өңірді дамытуға қандай үлес қосатынын талқылайды. Содан кейін оқушылар оқулықтың ақпаратымен және "Ботаның көмегі" айдарларымен танысады. Топта "кәсіпкерлік" және "отбасылық кәсіпкерлік" анықтамалары тұжырымдалады, термин арасындағы айырмашылықты отбасылық кәсіпкерлік дамыған салалар деп атайды. Отбасылық кәсіпкерлік саласындағы ең танымал салалардың мысалдары оқулықта берілген. Топтың жұмысын бақылау, жұмыс аяқталғаннан кейін олардың жұмысындағы ең сәтті сәттерді бағалау қажет.
•  Оқушылар "Сен білесің бе?" айдарымен танысады."кез-келген адам тиісті күш-жігері мен қалауы болса табысқа жететінін түсінеді. Содан кейін оқушылар жеке эссе жазады, онда олар кәсіпкерліктің қандай түрімен болашақта айналысқысы келетінін/мүмкін екендігін және неге екенін түсіндіреді. Дайын жұмыстарды жұпта талқылап, өз идеяларымен бөліседі. Қабілетті оқушылар өз өңірінің жас және табысты кәсіпкерлері туралы ақпарат дайындап, оны сыныпқа ұсынады.
•  Анықта Дайын кестені пайдалана отырып, оқушылар жұпта өздерінің ата-аналары мен жақын туыстарының жұмыс орындарының тізімін жасайды. Әрбір кәсіпорын үшін меншік нысаны көрсетіледі: мемлекеттік – М әрпі, жеке меншік – Ж әрпі, содан кейін ата-аналар мен туыстарының мемлекетке/қоғамға қандай пайда әкелетінін талқылайды. Оқушылар өз жұмысын "үш мақтау"тәсілімен бағалайалады.
•  Орында. Оқушылар кәсіби мереке – Халықаралық кәсіпкер күні туралы оқулықтың мәліметтерімен танысады. Топта кәсіпкерліктің бір бағытын өзбетінше таңдайды, ол үшін кәсіби мереке ойлап табады, мереке бағдарламасын жасайды, шақыру билетін әзірлейді.
•  Рефлексия Сабақсоңындаоқушылар алған білімдерін жүйелейді. Ол үшін олар ұсынылған сөздердің логикалық дәйектілігін жинайды. Карточкаларды сөздермен дұрыс ретпен параққа желімдейді. Әр оқушы өз бетінш ежұмыс істейді.

 Теориялық материал

 Нарықтық экономика жағдайында отбасы-бұл адам капиталын қалыптастыру мен жинақтаудың негізгі буыны. Алдағы құрылымдық қайта құру барысында жұмыс күшін жаппай босату перспективалары босаған қызметкерлерді жұмысқа орналастырудың неғұрлым аз капиталды қажетсінетін және неғұрлым әлеуметтік тиімді тәсілдерін іздеуге мәжбүрлейді. Бүкіл әлемде мұндай тәсілдердің қатарына жеке еңбек қызметінің өзін-өзі жұмыспен қамтуын және онымен шектесетін шағын бизнесті көтермелеу жатады. Мұндай қызметтің ең көп таралған салалары-тұрмыстық қызмет көрсету, ұсақ бөлшек сауда( әдетте белгілі бір тауар түрлеріне мамандандырылған), бұта өндірісі және, әрине, фермерлік шаруашылық. Қазіргі Қазақстан жағдайында мұндай салалар қатарына іскерлік қызмет көрсетудің белгілі бір түрлері де немесе оны кейде Бизнес-Сервис деп атайды. Әдетте мұндай қызметке отбасы басшысымен қатар отбасының басқа да мүшелері де қатысады. Бұл жағдайда "отбасылық бизнес", "отбасылық іс" немесе "отбасылық фирма"туралы айтады. "Отбасылық фирмалардың" өзін-өзі жұмыспен қамту мен шағын бизнестің басқа да нысандары сияқты маңызды сипаттамаларының қатарына капиталдың төмен органикалық құрылымы жатады: мұндай фирмалардың өнімдерінің түпкі құнында тірі еңбектің үлесі өте жоғары. Әдетте мұндай фирмалар өте қарапайым өндірістік үй-жайлармен айналысады,ал жиі тұрғылықты жері бойынша немесе саудада - ашық аспан астында және ең қарапайым құрал - жабдықтармен жұмыс істейді. Бұдан басқа, отбасылық іс жағдайында жұмыс күнінің икемділігі мен еңбекті бөлу мүмкін, фирманы қандай да бір басқа нысанда ұйымдастыру мүмкін емес, бұл ішінара өндіріске және басқаша "борт сыртында" болатын халықтың санаттарын: балалары бар әйелдерді, оқушыларды және жұмыс күшінің әдеттегі нарығында бәсекеге қабілетсіз адамдардың басқа да санаттарын тартуға мүмкіндік береді. Балалар мен жасөспірімдер үшін отбасы ісіне барынша қатысу-еңбек қызметі мен кәсіпкерлікке енгізудің неғұрлым жұмсақ және әлеуметтік қолайлы тәсілі.http://be5.biz/ekonomika1/r2014/2342.htm

 Қазақстандаотбасылық бизнес қауымдастығықұрылды. Қазақстанныңотбасылық бизнес қауымдастығыісінжаңабастағанжәнежұмысістептұрғанкәсіпкерлердібіріктіреді. Бұлжоба" отбасылықбизнесті " негізіненотбасымүшелерібасқаратынҚазақстандаорналасқанкомпанияларретіндеанықтайды, соныңнәтижесіндеолардыңшешімқабылдаупроцестеріотбасылыққұндылықтарменжәнеакционерлердіңдивидендтеріменемес, болашақұрпаққаотбасылықбизнестіберудікүтуменайқындалады. Отбасылықбизнестіңмысалдары: сауынешкіөсіретінотбасылықкәсіпорын; экологиялық таза бал өндіру. https://fba.kz/

 Халықаралықкәсіпкеркүні-бұлжайғанамерекеемес, бұлкәсіпкерліктіинновациялық, сауатты, беделдіісетугеарналғанүлкенДүниежүзілікжоба. 2009 жылдың 15 сәуірінде осы жобаныңіс-шараларыбіріншіретөтті. Оғанжылсайын 35 ел және 50 мыңнанастамадамжаңашылдық, жұмысавторларыретіндеқатысады. Әрқатысушы елде өзіс-шараларыөтеді, оларөздерінкәсіпкерлердепатайтынкөптегенадамдардыбіріктіреді. Жобаныңмиссиясыәлемдікэкономиканылайықтыдеңгейгешығаруболыптабылады, ал Дүниежүзіліккәсіпкерліккүнініңміндеті – кәсіпкерлер-экономиканытүрліинновациялар, техникалықәзірлемелернегізіндеөркендеу мен өсугеалыпкелетін, сондай-ақжаңажұмысорындарынқұруменқатаржүретінмаңыздыкүшекенінбүкіләлемгееске салу.

 Кәсіпкерлік-бұлкүнделіктікүрделіжұмыс. Ондамерекелер мен демалыскүндері, әсіресебизнестіңқалыптасукезеңіндесиреккездеседі. Сондықтанкәсіпкеркүнінмерекелеуіскерлікіс-шараларғаұласады. Халықаралықкәсіпкеркүніжекебизнестіңбеделінарттыруға, әлемдік экономика онсызлайықтықаржыдеңгейіндеқалаалмайтынына баса назараударуғабағытталған. КөптегенбизнесмендерДүниежүзілікэкономикалықдағдарыскезіндеөздерініңбейіндеуқабілетініңарқасындааманқалды,себебішағынкәсіпорынменбұлжайғана. Осы арқылыжекекәсіпкерлернарықтықолма-қолақшаменжабдықтады, бұлсолуақыттақаржықұрылымдары мен ірікәсіпорындардыңкүшіндеболмады. Әрине, кәсіпкеркүнінмерекелеужақындабасталдыжәнеоныңбүкілхалықтықмағынасыжоқ. Бірақкәсіпкерлерүшінбұлөтемаңызды күн.http://indivip.ru/gov/mezhdunarodnyj-den-predprinimatelya.html