Қазіргі әлемдегі Қазақстан. Дүниетану, 4 сынып, қосымша материал.

Сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулықтар

• Кіріспе тапсырма "Сөзді жина".Сабақтың кіріспе тапсырмасын орындау үшін оқушыларды топтарға бөлу керек, сыныптағы орындарын пайдалануға болады. Әрбір топ әріптер жиынтығынан сөзді құрастыру керек. Қабілеті жоғары оқушыларға ұзын сөзді ұсынуға болады, қабілеті төмендерге – қысқа. Оқушылар қағаз парағына әріптерді жапсыра отырып, сөздерді құрайды. "Қазіргі әлемдегі Қазақстан"деген сөз тіркесін құрайды. Оқушылар алған сөз тіркесін талқылап, тақырып бойынша өз пікірлерін айтады.
• Сабақ мақсатын анықтау.Алдыңғы тапсырмада құрылған сөз тіркесі негізінде оқушылар сабақ тақырыбын анықтап, оның мақсатын болжайды.
• Ойлан.Оқушылар елімізде болған ірі халықаралық оқиғалардың логотиптерін қарастырып, басқа да оқиғаларды еске алады. Оқушылар Қазақстанның дамуы үшін осы оқиғалардың маңызы туралы пікір айтады. Талқылауға барлық оқушылардың қатысуына назар аудару қажет. Содан кейін оқушыларға "бедел" сөзінің мағынасы ұсынылады, түсіндірме сөздіктерде бұл сөздің мағынасын табуға болады. Осыдан кейін оқушылар мемлекеттің беделі, өткізілген іс-шаралардың еліміздің беделі үшін қандай маңызы бар екенін талқылайды. Қорытынды жасай отырып, оқушылар оқулықтағы мәтінді және "Сен білесің бе?" айдарындағы ақпаратты оқиды." Ғарыш саласына арналған павильон неге үлкен қызығушылық тудырғанын талқылайды. Осылайша, алдыңғы сабақ материалын меңгеру тексеріледі.
• Болашақ бүгіннен басталады."Мемлекеттің беделі" ұғымымен жұмысты жалғастыра отырып, оқушылар шығармашылық тапсырманы орындайды. Постер, плакат, сурет, өлеңдер және т.б. түрінде оқушылар Қазақстан-2030 және оның азаматтарының бейнесін жасайды. Әрбір топқа А3 парағы мен маркерлер ұсынылады. Жұмыс топтарда жүргізіледі. Жұмыс дайын болған соң, оқушыларға Н. Назарбаевтың ой-пікірін оқып шығуды ұсыныңыз. Қазақстан Республикасының Президенті Н. Назарбаевтың "Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ" атты Қазақстан халқына Жолдауы Оқушылар Елбасының идеялары мен ойларын жас ұрпақ туралы сөздерге баса назар аудара отырып салыстырады. Талқылаудан кейін оқушылар Даму стратегиясы туралы ақпаратты оқиды. Олар мемлекеттің даму стратегиясы мен елдің беделі арасындағы байланысты түсінуі тиіс.
• Зертте.Келесі тапсырма аймақтық компонентті дамытуды қамтиды. Оқушылар өз облысында соңғы уақытта қандай маңызды оқиғалар болғанын еске алады,барлық идеялар тақтадағы кестеде тіркеледі. Одан кейін оқушылар кестенің қалған бағандарын толтырады, бұл оқиғалар арасындағы байланыс туралы түсініктерді қалыптастырады: халықтың өмір сүру сапасын жақсарту және Қазақстанның әлемдегі беделін арттыру. Азаматтардың құқықтары мен бостандықтары туралы түсінігін дамыта отырып, оқушылар өздерінің немесе олардың жақындарының осы іс-шараларға қалай қатысқанын атап өтеді. Жұмыс үшін оқушыларға маңызды оқиғалар туралы еске салу үшін аймақтық газеттерден материалдар, бейнефрагменттер алу керек. Жұмыс қорытындысы елде халықтың өмірін жақсартуға бағытталған көптеген оқиғалар орын алып жатқанын түсінуі тиіс және оқушылар да өз үлесін қоса алады. Жұмыс аяқталғаннан кейін оқушыларға "Үш шапалақ" әдісі арқылы алғыс айтыңыз.
• Байқап көр. Елдің беделін олардың жасына қарамастан, оның азаматтары қалыптастыратынын түсінуді қалыптастыру қажет. Оқушылар Қазақстанның әлемге аты шыққан оқушылардың өмірбаянымен танысады. Тапсырма топта орындалады. Топтарға бөлу үшін оқушылардың фотосуреттерін немесе олардың аты жазылған тақтайшаларды пайдалануға болады. Әрбір топ бір оқушы туралы шағын хабарлама дайындайды, бұл ақпаратты фотосуреті бар жеке стикерде жазады, өз жұмысын А1 форматындағы жалпы параққа "олар біздің еліміздің атын шығарды" немесе "оларды ел мақтан тұтады"деген жазуды тіркейді. Стикерді бекітер алдында топ бұл ақпаратты сыныпқа ұсынады. Топтар бір-бірінің жұмысын "Бас бармақ" әдісімен бағалайды, қажет болған жағдайда топтар өзінің берген бағасына түсініктеме бере алады. Жұмыс барысында оқушылардың спортта, ғылымда, өнерде жоғары нәтижелер көрсетіп бала да елдің беделін арттыра алатынын түсінуі қалыптасады. Ұсынылған ақпараттан басқа, өз облысы оқушыларының жетістіктерін, мысалы, Назарбаев Зияткерлік мектептері оқушыларының ғылым саласындағы жетістіктерін қосуға болады.
• "Менің пікірім".Сабақта алған білімді жинақтай отырып, оқушылар сабақтың негізгі сөздерін қолдана отырып, әр сөзге бір бір сөйлемнен 2 сөйлем жазу керек. Тапсырманы орындай отырып, оқушылар алған білімдерін жинақтап, қысқаша тұжырым жасайды.

Теориялық материал:

7-ші Қысқы Азия ойындары 2011 жылғы қаңтар-ақпанда Алматы және Астана қалаларында өтті. 2007 жылғы 29 қазанда Азия Олимпиадалық кеңесінің кезекті сессиясында ҚР өтініші қанағаттандырылды. Оның қатысушылары 2011 жылғы Азия ойындарының географиясын кеңейтуді қолдады. Осы шешімге сәйкес, ойындардың ашылу салтанаты Астанада, ал жабылу рәсімі Алматыда, Балуан Шолақ атындағы Спорт сарайында өтті. Ойынның салтанатты ашылуы 30 қаңтарда Астана қаласының жабық футбол стадионында өтті. Елордада мәнерлеп сырғанау, ерлер хоккей, конькимен жылдам жүгіру және шорт — трек жарыстары өтті. Алматыда шаңғымен жүгіру, тау шаңғысы спорты, шаңғымен трамплиннен секіру, биатлон, шаңғымен спорттық бағдарлау сияқты "қар" пәндері қалып отыр. Сондай-ақ допты хоккей (бенди) және әйелдер хоккейі. Алматы мен Астанада өткен Қысқы Азия ойындарының символымен Ирбибарсенокі бекітілді. Ресми емес медальдық есепте біздің еліміздің спортшылары бірінші болып 70 медаль жеңіп алды, оның ішінде 32 алтын.

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D0%B0%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%8B_2011

Алматыда Универсиаданы өткізу туралы ресми шешім 2011 жылғы 29 қарашада Брюссельде өткен Халықаралық Университет спорты федерациясының (FISU) дауыс беруінде қабылданды. Осылайша, Алматы посткеңестік кеңістікте алғаш рет 2017 жылғы XXVIII қысқы Универсиаданың астанасы болды. 2015 жылдың 15 ақпанында испан Гранада қаласында Универсиада жалауын Алматы қаласына тапсыру рәсімі өтті. Алматыда 2017 жылғы қысқы Бүкіләлемдік Универсиаданың тұмары болып Сұңқар таңдалды. Логотип айқын көрінетін динамикалық нысаны бар айшықты қанаттар түрінде ұсынылған. Осы нышанға сәйкес Алматыдағы Универсиаданың ұраны "Қанаттарыңды түзе!". XXVIII қысқы Дүниежүзілік Универсиада 2017 жылғы 29 қаңтар мен 8 ақпан аралығында өтті. Жарысқа 57 елден 17-28 жас аралығындағы екі мыңға жуық спортшы қатысты. Мегаполисті ірі спорттық оқиғаға дайындау үшін 2011 жылғы 7-ші Қысқы Азия ойындарын өткізу үшін салынған нысандар инфрақұрылымдық база болды. Атап айтқанда, "Сұңқар" Халықаралық шаңғы трамплиндері кешені, спорт сарайы жұмылдырылды.Б. Шолақ және Алматы облысындағы Шаңғы биатлон стадионы. Сондай-ақ, спорттық жарыстар "Медеу" мұз айдынында және "Шымбұлақ"тау шаңғысы курортында өтті. Универсиада қажеттілігі үшін қосымша Мұз сарайы, Мұз аренасы және Атлетикалық ауыл салынды. Қысқы Универсиада аясында Қазақстанда 13 спорт пәні бойынша жарыстар жоспарланған және өткізілді (8 міндетті және 5 қосымша). Спорттың міндетті түрлері: мәнерлеп сырғанау, шорт-трек, тау шаңғысы спорты, сноубординг, биатлон, шаңғы жарысы, шайбалы хоккей, керлинг. Қабылдаушы тараптың ұсынысы бойынша қосылған қосымша спорт түрлері шаңғымен трамплиннен секіру, шаңғы қоссайысы, фристайл, коньки тебу спорты, бенди болды. Қазақстан құрамасы 11 алтын, 7 күміс және 16 қола медальмен жалпыкомандалық есепте екінші орынды иеленді.

http://www.akorda.kz/ru/national_projects/zimnyaya-universiada-2017, https://ru.sputniknews.kz/trend/universiada_2017/

 Астанада EXPO-2017 халықаралық мамандандырылған көрмесін өткізу Қазақстанның басты жобаларының бірі болып табылады. Осындай ауқымды шараны еліміздің астанасында ұйымдастыру бастамасы Мемлекет басшысына тиесілі. 2012 жылғы 12 маусымда Парижде ХКБ 151-ші Бас Ассамблеясында Астананың ресми тұсаукесері өтті, оның барысында делегаттарға бейне үндеумен Қазақстан Президенті сөз сөйледі. Өз сөзінде Нұрсұлтан Назарбаев Астана жеңіске жеткен жағдайда жобаны табысты жүзеге асыру үшін барынша күш-жігерге кепілдік берді. Біздің Астанамыз мәлімдеген тақырып – "Болашақ энергиясы" - энергияның баламалы көздері мен" жасыл " технологияларға арналған. 2012 жылғы 22 қарашада ХКБ-ға мүше 161 мемлекет өкілдерінің жасырын дауыс беруі барысында Астана жеңіске жетті – оның өтінімін 103 ел қолдады. EXPO-2017 ТМД елдерінде өткізілген алғашқы көрме болады. Дүниежүзілік көрме Астанада 3 айға созылады. Оған әлемнің 100-ге жуық елі мен 10-ға жуық халықаралық ұйым қатыса алады. Көрмеге 2 миллионнан астам адам қатысады деп күтілуде. EXPO-2017 тақырыбы - "Болашақ энергиясы" - энергия үнемдеудің үздік әлемдік технологияларын, қолданыстағы баламалы энергия көздерін пайдаланудың жаңа әзірлемелері мен технологияларын тартуға мүмкіндік береді. Көрме экономиканы жүйелі әртараптандыруға және өндірістік қуаттар мен елдің ғылыми базасын технологиялық жаңғыртуға қуатты серпін береді. Осындай ауқымды іс-шараға дайындық отандық шағын және орта бизнесті, соның ішінде көрме объектілері мен инфрақұрылымдарды салуға әкеледі.

http://www.akorda.kz/ru/national_projects/expo-2017-v-astane