Қауіпсіз орта құрайық. Дүниетану, 4 сынып, дидактикалық материал.

Өмір сүруге жарамсыз планетада үй салу қажет пе?

Дамымаған елдерде су ішу, дамыған елдерде – ауамен тыныс алу өте қауіпті.

Ірі апаттар адамның табиғат заңдарымен санаспау ниетінен орын алады.

Жасанды ортадағы қауіптер

3 балдық шкала бойыншабаға:

3 ұпай-өте қауіпті

2 балл-қауіпті

1 балл-өтеқауіптіемес

Қауіптің алдын алу үшін нені білу керек?

Апаттың күні мен орны

Апаттың себебі

Салдары

1989 жылы 20 наурызда Аляска жағажайындамұнайтаситынтанкерлердіңсоқтығысуынан 40 миллион литр мұнайтеңізгетөгілген. Суда тіршілікеткенбарлықтіріағзалар мен өсімдіктержойылған.

1986 жылы 26 сәуірде Чернобыль атом электростансасындажарылысболып, ауаға радиация таралды. Көпжылдарбойы тек қалағанаемес, оныңайналасындағыбарлықелдімекен радиация зардабынтартты.

1986 жылы 1 қарашадаШвейцариядағытыңайтқышдайындайтынзауыттаөртболып, Рейн өзеніне 30 тонна улызаттартөгілген. Осыныңсалдарынанмиллиондағанбалыққырылып, ауыз су ластанған.

1952 жылы 5 және 9 желтоқсанаралығындаЛондондакенеттенболғанқаттысуықтанадамдарға пеш жағуға тура келді. Желдіңболмауынанқаланытүтін, улытұманбасты. Осы күндеріауажетіспей, өкпеқабынуынанбірнешемыңадамзардапшекті.

Метеорит-кез-келгенпланетаныңбетінетүседі. Көпжағдайдаоларнегізіненшағынмөлшердеболады. Бұлғарыштық нысандарбіздіңпланетағаүнемітүседі. Планетаныңүлкен мөлшердегі метеориттербетінетүскенкездекратерлер пайда болады. Қазіргіуақыттаең PYP метеориті – Goba, массасы 60 тоннағадейін. Фантастикалық фильмдердеөтетанымалкадрларда: метеорит құлауынантуындағанстометрліктолқындар, олардыңбиік, тұтас гигантқаланыжоқ қылады.

Астероид-бұлүлкен метеориттідене, құлау кезінде планета ауқымында катастрофаға әкелуімүмкін. Соңғы 500 млн. жылбойы Палеонтология факультетініңдеректерінесәйкес, біздің планета үлкенастероидтарменүлкен астериодтарменбес соқтығыстардыбастанкешірді. Әрбір осындай жердегітабиғаттыңжәнетіріәлемніңжаһандықөзгерістерінеәсеретті. Қазіргізаманғыастрономдаргигант астероидтардың ғарыштағы қозғалысын қадағалауға тырысады. Сонымен қатар, олардың біздің планетамен соқтығысуының болмау жолдарын қарастыруда. Осыған қарамастан Жердің жанынан айына бір рет, байқаусыз қандай да бір алып астероидтар ұшып өтеді. Біздің планетаға бірнеше километрге жақын астериоидтардың соқтығысуы аса қауіпті болар еді.

Ғарыштыққоқыс-бұл ғарышта қолданылған және жарамсыз нысандар. Олар жердің тұрғындарына қарағанда ғарыштықаппараттарға көп қауіп төндіреді. "Ғалымдардың пікірі бойынша, қазіргі уақытта, қоқыс көлемі бірнеше мың тоннаға жетеді. Бұл ақаулы ғарыштық нысандар кез-келген уақытта орбитадан шығып, жерге құлауы мүмкін. Бірақ әзірге әр түрлі сынықтар Тынық мұхитына құлап, атмосфераның қалың қабатында жанып кетіп жатыр. Бірақәлі күнге дейінғарыштық қоқыс мәселесі толық шешілмеген.

Күн радиациясы туралы біз жиі естиміз және мүмкіндігінше одан аулақ болуға тырысамыз. Бұл Күннің электромагниттік сәулеленуі. Бұған күн желдері мен күн жарқырауларыжатады. Әсіресе, олардың кері әсері қорғансыз адам денесіне кері әсерін тигізеді. Соңғы уақытта бұл тері рак ауруының себебі болып жатыр. Сондықтан адамзаттың осы сәулеленуден қорғау мүмкіндігі мәселесі тұр. Сондай ақ, көз үшін күн сәулеленуі өте қауіпті, сонымен қатар әр түрлі офтальмологиялық аурулар шығып жатыр.

https://ufoport.com/опасности-идущие-из-космоса-на-землю/

АУА

ЖЕР / ТОПЫРАҚ

СУ

Тазартылмаған канализациялық ағындарды көлге ағызу

Желсіз қаладағы түтін

Найзағай салдарынан ормандағы өрт

Ауаға хлордың лақтыруы

Жапониядағы жерсілкінісі салдарынан атом станциясының зақымдануы

ГЭС-дағы

апат

Мұнайдың мұхитқа төгілуі

Арал теңізінің

құрғауы