Қазақ ұлттық ойындардын жарыс ұйымдастыру және өткізу. Дене шынықтыру, 11 сынып, презентация. 4 сабақ.

Қазақтың ұлттық ойындары

Ұлттық ойындар көбінесе әр халықтың әлеуметтік-экономикалық жағдайларына, шаруашылық мүмкіншіліктеріне байланысты қалыптасқан. Қазақ халқының ұлттық ойындарының көбі табиғи заттармен ойнауға негізделген. Шаруашылығы мал шаруашылығына негізделгендіктен қазақ халқының ұлттық ойындары да осыған икемделген.

Қазақтың ұлттық ойындары бес түрге бөлінеді. 

1. Аңға байланысты

2. Малға байланысты

3. Түрлі заттармен ойналатын

4. Зеректікті, ептілікті және икемділікті қажет ететін

5. Соңғы кезде қалыптасқан ойындар.

Асық ату ойыны

Асық ату-ертеден келе жатқан қазақтың ұлттық ойындарының бірі.

Әсіресе, қойды көп өсіргендіктен, балалар ойынның көбі қой асығымен болып келеді. Сондықтан асық ойындары ұлттық ойындарынының ішіндегі арыдан келе жатқан көнелерінің бірі болып табылады Асық ойыны баланың жастайынан жүйке жүйелерін шыңдап, оларды дәлдікке, ептілікке, ұстамдылыққа тәрбиелейді.

Арқан тартыс

Арқан тартыс ойыны — ұлттық ойын.

Ойынды жазда көгалды алаңда, спорт залында өткізуге болады. Ойынға ұзындығы 10 метрдей жуан кендір арқан керек. Ол арқанның тең ортасынан орамалмен орап белгі жасайды, белгінің екі жағынан бір жарым-екі метрдей жерден тағы да жогарыдағы тәртіппен белгілейді. Ойынға қатынасушылар тең екі топқа бөлінеді. Олардың саны 10—12 адам болуы мүмкін, ойыншылар бойларына қарай қатар түзеп тұрады.

Тоғызқұмалақ ойыны

Тоғызқұмалақ ойыны арнайытақтада екі адам арасында ойналады. Ойын тақтасы-2 қазан, 18 отау, 162 құмалақтан тұрады. Ойын басында әр ойыншыға бір қазан, тоғыз отауға тоғыз-тоғыздан сексен бір құмалақ тиесілі.

Алғашқы жүріс жасаған ойыншы-бастаушы, қарымта жүріс жасаған ойыншыны-қостаушы деп атайды. Кейде бастаушы үшін –ақ жағы, ал қостаушы үшін қара жағы деген тіркестерді қолданамыз. Тақтаның жалпы құрылымы төмендегідей

Тұмақ ұру - қазақтыңҚазақ ұлттық ойындарының бірі.

Бұл ойын жасыл алаңда өткізіледі. Ойнаушылар саны шектелмеген. Ертерек көмбені белгілейді. 20 м қашықтықта жылқы бойындағы таяқты орнатады және бұған бас киімді кигізеді. Ойынға сонымен қатар көзді жауып байлауға орамал керек. Жүргізуші қатысушылардың біреуін шақырады, оның көзін орамалмен байлап қояды және қолына қамшы беріп атқа отырғызады. Көздері орамалмен байланған атқа мінуші қамшымен таяқтағы бас киімді қағып түсіру керек. Ереже бойынша ойнаушыда үш мүмкіндігі бар. Сонымен бүкіл ойнаушылар бір шеңберден жасайды, ал ең көп мүмкіншіліктерді қолдаған ойнаушы жеңімпаз атанады.

Тымақ ұру

Қазақша күрес

Қазақ күресі — қазақтыңҚазақтар ұлттық күресі. Қазақ күресі қазақтардың ең көне спорт түрлерінің бірі. Қазіргі ҚазақстандаҚазақстан бұл жекпе-жек өнер үлкен сұранысқа ие, ал қазақ күресі бойынша жарыстар мерекелер мен салтанаттарда жүргізіледі. 1938 1938 жылжылдан1938 жыл бері республикалық жарыстар бағдарламасына кіреді. 2016 жылы ЮНЕСКОЮНЕСКО, толеранттылықТолеранттылық, ізгі ниет және ынтымақтастыққа принциптеріне негізделген қауымдарды арасындағы қатынастарды нығайтуға әсерін атап өте отырып, қазақша күресті адамзаттың материалдық емес мәдени мұрасының репрезентативтік тізіміне енгізді

Көкпар ойыны

Көкпар - ұлттық ат спорты ойындарының бірі. Ойын атауының шығу тегіне байланысты бірнеше нұсқалар бар: “көк бөрі” немесе "көк бөрте". Тағы бір нұсқасында "көкпар" сөзіндегі "пар" бөлшегі паршалау, пәрелеу деген сөздерден шыққандығы айтылады.

Дәстүрлі қазақ қоғамында Көкпарға жасқа толған серкенің семізі таңдалған. Семіз серке терісі жыртылмайды. Орташа салмағы 20-30кг-дай келеді. Басқа малдың терісі жыртылғыш болғандықтан Көкпарға тартпайды.