Лақтыру кезінде күш пен бұлшық ет төзімділігін дамыту. Дене шынықтыру, 8 сынып, қосымша материал. 11 сабақ.

Әдістемелік нұсқаулық №11 сабақ 2 нұсқа

Сабақтың басында оқушыларды сабақ тақырыбымен, күтілетін нәтижелермен және сабақ мақсаттарымен таныстырады.

Күтілетін нәтижелер

- қауіпсіздік ережесін біледі.

-лақтыру техникасын түсінеді.

-техника қауіпсіздігінің күрделі мәселелерін түсінеді және біледі.;

Сабақтағы қауіпсіздік техникасын еске салыңыз.

Сурет бойынша әңгімеТоптарға тақырыпқа сай суреттер беріледі. Сол суреттерге қарап оқушылар әңгіме құрастыру керек. Онда сурет қай уақытта түсірілген, нені бейнелейді, қай жерде, осы суретке қарап сол уақыт туралы не айтуға болады? Деген сияқты сұрақтар төңірегінде әңгімелеуге болады және оны өтіп жатқан тақырыппен байланысты өрбітуге де болады.

Барлық лақтырулар үшін оқушылар олар лақтыру мен жинау алдын мұғалімнен нұсқау алу қажет. Сұраңыз: Лақтыру әрекеттерінде қауіпсіздік ережелерін қатаң сақтау неліктен қажет екендігін айтып бере аласыз ба?

Оқушыларға қыр бетімен тұрып, олардың лақтыратын қолдарына қарсы аяқты алдыға шығаруды естеріне салыңыз. Дайындалу үшін олар төменге, артқа бағытталған доғаны құрайды. Итеріліс кезінде жамбас алдыға шығады, содан кейін артынан иықтар ереді. Шынтақ биік көтерілген (иықпен 45 градус бұрышты құрайды). Оқушыларға қабілет критерийлері бар тапсырма карталарын жасауды қарастырыңыз. Жабдықбойынша дифференциация: іште болса желбіршекті қолданыңыз. Балама ретінде сыртта болса найзашаларды немесе пластикалық таяқтарды қолданыңыз.

Сұраңыз: Лақтыру жарысында қандай қауіпсіздік ережелері саған қажет? Оқушылар лақтыруға араласұан кезде туәекелдерді қалай үлйестіресіз (тәуекелді басқару)? Итеріп лақтыру: қырыңызбен тұрыңыз (егер оң қол болса, аяқты алды қалдырыңыз) және денелерін иек-тізе-яақтың бас бармағы қияли жолағына сәйкестендіріңіз. Көтеріп лақтыру: лақтыру алаңына бетіңізбен қараңыз, екі қолыңызбен допты төменнен көтеріп, жоғры қарай лақтырып жіберіңіз. Ұшырып лақтыру: қарсы аяқты алдыға шығарыңыз, артқы аяққа күш түсіріп бастаңыз. Жамбасты айналдырып, алдыға итеріңіз, қолдар төменнен жоғары қарай бағытталады, қолыңызды тура шығара лақтырыңыз.

Қосымша ақпарат

Найза «қысу» жолын таңдағанда оқушылардың жеке сезімдерін  ескеру  керек.Ыңғайлы   «қысуды»  анықтау  үшін  алдына  қол  созым  жерге  найзаны  жерге  қадап,  оң  қолдың  саусақтарын  жоғары  кӛтеріп,  жақсы  тіректі  сезіну  үшін  сабын  мықтап   ұстау керек.  Келесі  мынадай  жаттығулар  орындалады:  -бір  қолмен  нысанаға  найза  

лақтыру. Найза  иықтан  жоғары,бұғана  найзаның  сабына  мүмкіндігінше  жақын  орналасады,сол  қол  алға  созылған.  Орнынан  найза  лақтыруды  үйрету.  Оқытудың  негізгі  құралдары:  -бастапқы  жағдайдан  соңғы  күш-жігерді  модельдеу  –лақтыру  бағытына қарай сол бүйірмен тұру, сол аяқ алда,иықтан жоғары  найза  ұстап  

тұрған  қол  артқа төмен қайырылады,оң  аяқ  «бір»  дегенде  бүгіледі,  дене  бұрылады  және  оңға  иіледі. «Екi»  дегенде,кеудемен алға бұрылады;  

 нысанаға найза лақтыру.Бастапқы позициясы бірдей, бірақ  жеңіл  снарядтар  қолданылады;  сол  бастапқы  позициясынан  орнынан  найза  лақтыру,  бірақ   лақтыру  оң  аяғының  түзелуінен  басталып,лақтыратын  қолдың  жоғары-алға  қозғалысына  ілеседі. Лақтыру  бұғананың  айқастыруымен және қол білегінің тӛмен түспеуімен аяқталады.  Найза лақтырудың соңғы қозғалыстарын меңгеруге серіктес  және  тренажерлердің  кӛмегімен  кӛбірек    қорытынды  элементтерді  заттармен,резеңке  эспандермен  ақтық  күш- жігермен  имитациялау  қажет.  Имитациялық  жаттығудың  арқасында  оқушы  лақтырудың  ырғағы  мен  секіру  формасын  дұрыс  қалыптастырады.  Маңыздысы,оқушы  «снарядты  өзіне  қабылдағанда»  «садақ»  қалпын  дұрыс  жүзеге  асыруды  үйренуі  маңызды болып табылады.  Найзаны  лақтырма  қадамдардан  қайыру  мен  лақтыруды  ҥйрету.Бұл  міндеттің  негізгі  элементтерінің  көпшілігі  жаттығулардың  оңай  жағдайында  игеріледі.  Найзаны қайыру  лақтырма  қадамдармен  тығыз  байланысты,дененің  оң  жаққа  бұруымен  қоса  жанмен  алға  қозғалу.Оқытудың  негізгі  жаттығулары:лақтыруы  жоқ  түрлі  комбинациялардан  найзаны  қайыру  имитациясы.  Бастапқы  жағдайдан-бетпен  алға  қарау,сол  аяқ- алда,кеудені  лақтыру  бағытына  қарату,қолдағы  найза-иықтан  жоғары,білек-бас  тұсында,найза  ұшы  алғатөмен  қаратылады.   Келесі  қадам  оң  аяқпен  жасалғанда,қатарласып  ден  оңға  бұрылады,қол  түзу-артқа  қайырылады;сол  аяқпен  қадам-толық  оңға  бұрылу  және  иық  бойында  ғы  найзамен  қолдың  түзелуі,найзаның ұшы бет тұсында болады;  -  дәл  сол  бастапқы  жағдайдан  найзамен  қол  2  қадамға  қайырылады, содан кейін иық тұсынан ӛзінің бұрынғы қалпына  оралады;  - найзаны қайыру имитациясы,кейіннен айқастырмалы ырғақсыз  қадамға  ілесуіне  және  оған  ерекше  назар  аудара  отыру.-бастапқы  жағдайдан-бетпен  алға  қарау,сол  аяқ алда,снарядпен  қол  иық  астында  алғашқы  2  қадамда  қайырылады,кейіннен айқастырмалы қадамға кӛңіл бӛлінеді,сол  аяқ  тіреуге  түседі  және  лақтыру  алды  жағдайына  тұрады,бірақ  лақтырусыз;  сол,  бірақ  жеңіл  лақтырумен  және  күштің  біртіндеп  арттыруымен,жеке  элементтері  меңгергеніне  және  олардың  үйлесуіне  қарай  байланысты.  осы  жаттығуларды   орындау  нәтижесінде  оқушылар  жеңілдетілген  шарттары  және  қадамы  бар  екінші  бақылау  белгісінен  қозғалыстың  тұтас  құрылымын  меңгеруі  тиіс,кейін  бұны ақтық күшпен баланыстыру қажет.  -жаттығулар  бірінші  баяу  темппен(жай  жүру),кейін  жүгірумен,бірақ  тоқтаусыз,үйлесімді  орындау  үшін  жүргізіледі.