Командалық жұмыста көшбасшылық дағдысын дамыту. Дене шынықтыру, 6 сынып, қосымша материал. 24 сабақ.

Әдістемелік нұсқау

2 бөлім: Командалық спорттық ойындар

Сабақтың тақырыбы: Командалық жұмыста көшбасшылық дағдысын дамыту

Оқу мақсаты: 6.2.1.1. Өзгермелі жағдайға жауап қайтара білу қимыл-әрекеттерімен байланысты білімді анықтау және қолдана білу

Сабақтың мақсаты: Өзгермелі жағдайға жауап қайтара білу қимыл-әрекеттерімен байланысты білімді анықтауға және қолдана білуге үйрету

• Сабақтың басы.

 Сабақтың басында өтетін тақырыппен таныстырып, білім алушылармен бірге оқу мақсаты және сабақтың соңында күтілетін нәтиже анықталады. Осыдан кейін білім алушылар сабақтағы бағалау критерийлері және дескрипторлармен танысады.

 Осыдан кейін білім алушылар, бір орында, қозғалыста және жүгіру кезінде ЖДДЖ орындайды.

• Сабақтың ортасы.

 Білім алушылар баскетболмен айналысу кезінде қауіпсіздік ережесі бойынша жалпы талаптармен таныстырылады.

Допты алып жүру кезіндегі қауіпсіздік:

• Жопты жұдырықпен және алақанмен ұрмау.
• Жылдамдықты азайтып, тоқтай білу;
• «финтті» қолдана білу;
• Қарсыласының орын ауыстырылуларын сөзіне білу;

Бір –бірін итермеу;

Баскетбол ойынның қауіпсіздік ережелері:

• Баскетбол ойынына сәйкес спорттық киім кию, (кроссовка).
• Баскетбол ойынының техникасы мен такикасын орындау кезінде өте мұқият болу.

Баскетбол қалқанының астында отыруға болмайды.

Ойнаушылар ойын кезінде бір-бірін ұстауына, дөрекі қылық жасауына жол берілмеу.

Допты салмағына сәйкес таңдау.

Жаттығуларды орындауды ұйымдастыру барысында қойылатын біріңғай тлаптарды.

Сабақ басталар алдында оқушылар алқа, сақина, сағат, сырға және т.б. жарақат алуға мүмкіндік тудыратын заттарды шешіп, қыз балалар шаштың түюлері қажет. Қауіпсіздікті сақтау үшін дене тәрбиесі сабағында тиісті спорт киімдерімен ғана қатысу қажет.

1 тапсырма.

(Т, Ж, ҚБ) Алаңның бір жағында 5-7 ойыншыдан екі команда жарысады. Қарсы тұру ұзақтығы – 5-10 минут. Доп «даулы доп» кезіндегідей айып добын лақтыруы сызығында қарама-қарсы командалардың кез келген екі ойыншысы арасына лақтыру арқылы ойынға енгізіледі. Допты иеленген команда әріптестер арасында беру және допсыз қозғалуды пайдаланып, оны барынша ұзағырақ ұстап қалуға ұмтылады. Қарсыластар допты қағып әкетуге тырысып, оны ойнатуға белсенді қарсы әрекет көрсетеді. Ойынның мақсаты – 24 с ішінде допты ұстап қалу және қарсыластарға оны иеленіп алуға жол бермеу. Жеңімпаздарды анықтау. Көбірек ұпайлар санын жинаған команда жеңіске жетеді.

Қарсыластар ережелерді бұзған кезде команда допты иеленуді жалғастырады және оны бүйір сызығынан ойынға лақтырады. Уақытты есептеу жалғасады. Доп басқа командаға өткен кезде ойыншылар рөлдерімен ауысады. Допты берілген уақыт ішінде ұстап қалу 1 немесе 2 ұпай есептеумен қоса жүреді. Нұсқалары: 1) ұпайлар допты жоғалтпай 10-20 беріліс орындағаны үшін есептеледі; 2) берілісті орындау тәсілдері регламенттеледі (мысалы, допты тек жоғарыдан беру); 3) күштірек қолмен әрекет жасауға шектеу енгізіледі (берілісті тек әлсіз қолмен немесе екі қолмен орындау); 4) жекелеген әрекеттер сыйақы ұпайларын есептеумен қоса жүреді (мысалы әлсіз қолмен тиімді беріліс үшін) және т.с.с.

2 тапсырма.

(Т, Ж, ҚБ) Қатысушылар 2-3 қатарға тұрады. Әр қатардың алдына капитандары 2-4м ара қашықтықта қолында добымен тұрады. Белгі берісімен капитандар допты кеуде тұсынан екі қолмен немесе (бір қолмен иық деңгейінен) Қатар алдында тұрған ойыншыға лақтырып береді. Алдында тұрған қатысушы допты ұстап, капитанға қайтарып жылдам отырады да, екінші қатысушыға допты береді, сөйтіп ойын жалғаса береді. Соңғы ойыншы допты капитанға бере салысымен капитан допты жоғары көтерісімен барлық қатысушылар орнынан жылдам тұрады. Ойынды бірінші болып аяқтаған топ жеңіске жетеді.

Қатысушылардың тұрысына және допты беру барысында мұқият қарап дайын болу керек.

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің сақталуын қадағалап тұрыңыз.

Бұл ойын жылдамдықты, ептілікті, зейінді және көшбасшылық қасиеттерді дамытатынына оқушылардың назарын аудартыңыз.

Бұл тапсырма допты иеленуге арналған жаттықпа тапсырмаларға қосалқы жаттығу ретінде пайдаланылады.

Допты алыс қашықтықтан лақтыру кезінде техниканың дұрыс пайдаланғандығын қадағалаңыз.Ойыншылардың көшбасшылық қасиеттерін талқылаңыз.

Шабуылшы доппен кәрзенкеге бет бұрады.Қорғаушы кедергі болады.Топтпса әрекеттесу.Шабуыл үшін қолданылатын барлық әрекеттестіретін жаттығулар қайта қосылуКомандалық әрекеттестік.Басында байытылған қорғанудың жүйесі үйретіледі.Үйрету жеке қорғанудың жүйесіненЖеке қорқау. Дайындық кезінде келесі нәрселерге,кезеңдерге көңіл бөлу керек.ҚорғайтынЗоналық қорғау.Басты міндет-ойда болғандай өз жерінде уақытында жету және1)Алаңның бірінші жартысында кәрсенкеге лақтырусыз дайындық ойыны жүргізіледі.Үйретушінің бұйрығымен2)Ойын үш команда арасында өтеді.Екеуі қорғауға тұрады.Үшінші кәрзенкенін біреуіне

Шабуылдау техникасы.Доппен орындалатын әрекеттерді үйретуден бұрын оның серпінді қасиеті менҮлгі жаттығулары:1)Допты қолдан-қолға ауыстыра отырып,оған тимей,денені айналдыра жүру2)Доп арқада,екі қолда орындалады.Допты бастан асырып,алға лақтырып,сонда тосып алу.Егер3)Еңкейіп,допты қолға ұстап,аяқтардың арасынан өткізіп алға қарай лақтырып алдынан4)Допты өкшелерінің арасында қысып ұстап,доппен бірге секіріп,оны аяқпен жоғарығаТосып алу.Допты дұрыс ұстап қалу,тоқтатуды үйрену үшін келесі жаттығуларды1)Ойыншы қолын сзып тұрып білезігін доптың үстінде деп елестету2)Дәл солай,бірақ отырып,қолды доптың үстіне қойады.Осы жерден көтеріп қолға3)Алдағыларды қайталап,допты қолдан түсіреді, ол қайта көтерілгенде білезікті дұрысҚолдан-қолға беру. Алғаш болып кеуде тұстан екі қолымен беу1)Сапқа тұру.Допты жұп-жұп болып бір-біріне беру.2) Допты бір саптан 2-ші сапқа иректеп кезекпен беру.3)Дәл солай, тек допты берген соң оқушы қарсы алдындағының4)Екі сап қарама-қарсы түрады: доп әр саптан кезекпен беріледі.5)Ортаға біреуді қойып, барлығы дөңгеленіп тұрады.1-ші доп ортадағы ойыншыға6)Екі сапқа түзеледі.1-ші жүгіріп шығып допты тосады, сөйтіп оныДопты беруді үйрету кезінде алаңнан ұшып көтерілген допты ойыншының1)Допты алаңға ұрып, сол мезетте сол аяқпен алға қадам2)Дәл солай, тек аялдамай,2-ші қадам жасау керек.Лақтыру. Лақтыруда оның далдігі маңызды. Жақсы техникалық дайындықтың басқа1)Саптан жүгіріп шығып,допты кәрзеңкеге салғандай елестетіп кәрзеңкенің үстіне секіру.2) Ұйретуші допты ұстап қолын созып тұрады.Ойыншы жер келіп3)Дәл алдағыдай,тек үйретуші допты беріп жатқан кезде тастай салады.Орташа және қашықтықьан лақтыруды басында бір нүктеден бастау керек.ӘрАйып сызығын баспай бастапқы қалыпта тұрып көздеу.Дәл алдагыдай,тек бастапқы қалыптан бұрын допты алаңға 2-3 ретДәл алдағыдай,тек лақтырмай тұрып дем тартып,яғни ішке ауа жинап,оныДопты алып жүру.Басында допты жай ұрып жүріп басқаруды үйретеді.Алғашқы1.Ойыншы 1-ші орында тұрып допты жерге ұрып,оны дұрыс тосуды2.Допты бір қолмен,екі қолмен кезек-кезек ұрып үйренеді.Үйренуші допты дұрыса)Сапқа тұрып белгілі жерге дейін допты жүгірте отырып барыпә)Оң мен сол жақтарда орналасқан кедергілерді айналып өту.б)Допты тоса сала жүгіру.в)Секіріп жүріп допты жүргізу.

• Сабақтың соңы.

Сабақ соңында білім алушылар демді қалыпқа келтіру жаттығуларын орындап, рефлексия жүргізеді:

- нені білдім, нені үйрендім?

- нені толық түсінбедім?

- немен жұмысты жалғастыру қажет?- деген сұрақтары бар парақшаға жауап береді.

Сабақ уақытында орындаған жұмыстарын бағалау үшін білім алушыларға дескрипторлар арқылы бірін-бірі бағалауды жүргізуді ұсыныңыз.

Ресурстар: Үлкен бос кеңістік, баскетбол доптары, ысқырық, конустар, Рефлексия парағы.Баскетбол сабақтарындағы қауіпсіздік ережелері интернет ресурсына сілтеме: https://xn--j1ahfl.xn--p1ai/library/instruktazh_po_tehnike_bezopasnosti_na_urokah_baske_112701.htmlhttps://sites.google.com/site/basketbolvskole/home/tehnika-bezopasnostiБаскетбол элементтері бар ойындардың интернет ресурсына сілтеме: http://fizkult-ura.ru/node/32392Көшбасшылыққа арналған ойындарға сілтеме: http://summercamp.ru/index.php?title=%D0%98%D0%B3%D1%80%D1%8B_%D0%BD%D0%B0_%D0%BB%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BEБаскетбол ойынын үйрену бойынша интернет ресурсына сілтемеhttp://summercamp.ru/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B8%D0%B3%D1%80%D1%8B_%D0%B4%D0%BB%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%B1%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%82%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D1%83Баскетболдың техникалық тәсілдерін оқыту әдістері интернет ресурсына сілтеме:http://topreferat.com.kz/songghy-qosylghan/7473-basketboldyng-tehnikalyq-tasilderin-oqytu-adisteri-diplom-zhumysy.html