Қазақтың ұлттық ойындарына баулу. Дене шынықтыру, 3 сынып, презентация. 44 сабақ.

Тақырыбы: Қазақтың ұлттық ойындарына баулу

4 бөлім: Қазақтың ұлттық қозғалыс ойындары

3-сынып

Оқу мақсаттары:

3.3.5.5. Түрлі дене қызметеріне қатысу мүмкіндігін қалай алу керектігін қарап, түсіндңру.

Сабақ мақсаты:

Топта жұмыс жасау барысында дене қызметтерін қалай қолануды түсіну.

Бағалау критерийлері:

тапсырмаларды немесе ойын ойнауда дене қызметтерін саралайды;

іс-әрекеттерді қалай қолдануды түсінеді.

Күтілетін НәТИЖЕЛЕР:

- Қазақтың ұлттық ойындарының ережесін біледі;

- Ұлттық ойындардағы жаттығуларды талапқа сай орындайды;

- Денені қыздыру жаттығуларын қалай орындауды түсінеді;

Қазақтың ұлттық ойндары кезінде ойын тәсілдерін меңереді:

- Қазақтың ұлттық ойындары оқушылардың шапшаңдық, ептілік, төзімділік қасиеттерін дамытады.

Қазақтың ұлттық ойындары

Қазақтың ұлттық ойындары бес түрге бөлінеді. Олар: аңға байланысты, малға байланысты, түрлі заттармен ойналатын, зеректікті, ептілікті және икемділікті қажет ететін, соңғы кезде қалыптасқан ойындар. Олардың негізгілерінің өзі жүзден астам. Бұл ойындардың көбісінің ежелден қалыптасқан арнайы өлеңдері бар. Өлеңдер ойынның эстетикалық әсерін арттырып, балалардың өлең-жырға деген ыстық ықыласын оятып, көңілін көтереді, дүниетанымын арттырып, еңбекке баулиды, ширықтырып, шынықтырады. Этнограф – ғалымдардың пайымдауынша, ата-бабаларымыздан бізге жеткен ұлттық ойындарымыздың тарихы Қазақстан жерінде б.з.б. бірінші мыңжылдықта-ақ қалыптасқан. Олардың ішінде тоғызқұмалақ, қуыршақ, асық ойындары Азия елдерінде тайпалық одақтар мен алғашқы мемлекеттерде кеңінен тарады. Біз-дің қоғамыздағы ұлттық ойындардың негізі, шығу тегі халқымыздың көшпелі дәстүрлі шаруашылық қарекеттерінен бастау алады. Алады

Аңға байланысты ойындар: ақсерек-көксерек, аңшылар, аңшылар мен қояндар, кірпіше қарғу, қас-құлақ, ордағы қасқыр.

Малға байланысты ойындар: аларман (қойға қасқыр шапты), асау көк, бура-қотан, көксиыр, соқыр-теке, түйе мен бота.

Түрлі заттармен ойналатын ойындар: ағаш аяқ, аққала, ақпа, ақсүйек, ақшамшық, алакүшік, алты-бақан, арқан аттау, арқан тартпақ, арқан тартыс, арынды арқан, асау мәстек, асық, аттамақ, ауыртаяқ, әйкел, әуетаяқ, батпырауық, белбеу соқ, белбеу тартыс, дауыстап атыңды айтам, епті жігіт, жаяу көкпар, жемекіл, жігіт қуу, жігіт ойыны, күзетшілер, күміс ілу, қамалды қорғау, қараше, қимақ, қыз қуу, лек (шөлдік), монданақ, орамал тастау, сақина жасыру, сиқырлы таяқ, тапшы, кімнің дауысы, таяқ жүгірту, тепе-теңдік, тобық, тұтқын алу, түйілген орамал, шалма, шертпек, шілдік, хал қалай?

Зеректілікті, ептілікті және икемділікті қажет ететін ойындар: айгөлек, айдапсал, атқума, аударыспақ, бағана өрмелеу, балтам шап, бөріктастамақ, бұғнай, бұғыбай, бұқатартыс, бұрыш, біз де, егер..., жасырынбақ, жаяу жарыс, көкпар, көрші, күрес, қарамырза, қассың ба, доссың ба?, қындық-сандық, орын тап, отырмақ, санамақ, сұрақ-жауап, тасымақ, тасымалдау, тең көтеру, тымпи-тымпи, ұшты-ұшты, үй үстіндегі кім?, шымбике.

Соңғы кезде қалып-тасқан ойындар: әріп таңдау, бригада, мейрамхана, нөмір, пароль, пошта, сымсыз телефон, сыңарын табу. Бұлардың ішінде бірқатар ойындар спорттық, той ойындары болып саналады. Ал енді, қазақтың ұлттық ойындарының ішінде «қуырмаш» тәрізді жас сәбилерге арналған да ойындар бар. Біз енді қазақтың ұлттық ойындарының негізгілерін талдап, тарқатсақ. Ақсүйек. Қыз-бозбалалар оны жазғы айлы түнде ойнаған.

Тапсырма

(Т, Ж, ҚБ) «Қазан». Сынып екі командаға бөлінеді. Сызықтан 5, 7, 10 адым қашықтықта жерге диаметр 20 см үш шұңқыр қазылады.

Егер спорт залда өткізетін болсаңыз қорап пен жерге шеңбер сызуға болады. Ойыншылардың лақтыру реті өз ерікімен. Ойыншылар кезегімен доп лақтырады. (кіші теннис добы). Ұпай саны шеңберге түскен доптан саналады. (1 шұңқыр 5 ұпай, екінші 10 ұпай, үшінші 15 ұпай). Әр ойыншы ұш рет лақтырады. Ең көп ұпай алған командалар жеңіске жетеді.

«Казан» ойынында шұқырдың аралығына көңіл бөліңіз. Ойыншылар доп лақтырған кезде сызықтан аспау керек. Қауіпсіздік ережеі бойынша әңгіме жүргізіңіз.

Сұраңыз: Басқа балалармен бұл ойынды үйде ойнайсыздар ма? Қандай тәсілмен сіз допты лақтырдыңыз?

Қазан ойыны.

- қазақтың ұлттық ойындарының қауіпсіздік ережесін біледі;

- кіші допты лақтыру техникасын сақтайды;

- допты лақтыру сәті мен көздеп лақтыру үйлесімділігін орындайды.

.

Дескриптор:

Сабақты қорытындылау

Рефлексия:

- нені білдім, нені үйрендім?

- нені толық түсінбедім?

- немен жұмысты жалғастыру қажет?

Оқушыларды сапқа тұрғызып, тыныс алу жаттығулары арқылы бастапқы

қалыпқа ағзаны келтіру;

Қол жеткен нәтижелер туралы ойлау өзіндік талдау жүргізуге дағдыландыру;

Өткен тақырып бойынша мұғалім мен оқушының талдау іс-әрекеті;

Сұрақ-жауап арқылы кері байланыс жүргізеді;

Оқушылар өз жұмыстарын «Басбармақ» әдісі арқылы бағалайды.