ДНҚ мен РНҚ молекулаларының құрылымындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтар. Химия, 11 сынып, қосымша материал 1.
1-қосымша
Тапсырма: Келесі тапсырмаларды орындаңыз:
Messenger RNA
1. mRNA - ________________________________.
2. mRNA-да ____________________ жасауға арналған коды бар.
3. mRNA _________________________ өндіріледі.
4. mRNA тізбегінің белгіленген сызбасын салыңыз
РНҚ беру
1. тРНҚ _______________________________ білдіреді.
2. тРНҚ цитоплазмадан рибосомаларға дейін _______________________ жеткізеді.
3. ТРНҚ-ның бір ұшы __________________________ бір түріне тән.
4. ТРНҚ-ның екінші ұшында ______________ деп аталатын үш жұптаспаған негіз бар.
- ТРНҚ-ның «беде жапырағы» формасының белгіленген сызбасын салыңыз
Рибосомалық РНҚ
1. рРНҚ - ___________________________________________
2. ақуыз синтезінің орны болып табылатын рРНҚ _______________________ құрайды.
3. рРНҚ жасушаның ________________-де түзіледі.
4. Draw a labeled diagram of a ribosome
Attachment 2
Task: Watch the video (https://www.youtube.com/watch?v=Y4p6jhFaru4) and fill out the table below. Not only the differences, but also some similarities should be mentioned in the table.
DNA | Feature | RNA |
Attachment 3
Task:
- Look at the table. There are 17 differences between DNA and RNA molecules shown in the table.
- Discuss with your partner and decide what criteria were used in each line to compare DNA and RNA.
- Write down your ideas in the first column.
№ and criteria | DNA | RNA |
| Deoxyribonucleic Acid | Ribonucleic Acid |
| Deoxyribose | Ribose |
| Double-stranded molecule | Single-strand helix |
| Consists of a long chain of nucleotides | Consists of short chains of nucleotides |
| Adenine, guanine, cytosine, thymine | Adenine, guanine, cytosine, uracil |
| Replication | Transcription |
| A-T (adenine-thymine) GC (гуанин-цитозин) | AU (аденин-урацил) GC (гуанин-цитозин) |
| Пурин мен пиримидин негіздері саны жағынан тең. | Пурин мен пиримидин негіздерінің саны арасында пропорционалдылық жоқ. |
| Ультрафиолеттің зақымдалуына сезімтал. | Ультрафиолеттің зақымдалуына салыстырмалы төзімді. |
| Сутектік байланыстар қарама-қарсы тізбектердің (AT, CG) комплементарлы азот негіздері арасында түзіледі. | Сутектік байланыстар арқылы базалық жұптасу орамдалған бөліктерде болады. |
| ДНҚ жасуша ядросында және митохондрияда кездеседі. | РНҚ түріне байланысты бұл молекула жасушаның ядросында, оның цитоплазмасында және оның рибосомасында болады. |
| Ядро қалдыра алмайды. | Ядродан шығады. |
| Дезоксирибозадағы СН байланыстары оны тұрақты етеді. Спиральдағы кішігірім ойықтар ферменттерді бекіту үшін минималды кеңістікті қамтамасыз етеді. | Рибозадағы OH байланысы молекуланы реактивті етеді. РНҚ сілтілі жағдайда тұрақты емес, молекуласындағы үлкен ойықтар оны фермент шабуылына бейім етеді. |
| ДНҚ | м-РНҚ, т-РНҚ және р-РНҚ |
| ДНҚ молекулаларының саны жасушаға бекітілген. | Ұяшықтағы РНҚ саны өзгермелі болады. |
| Бұл ұзақ өмір сүреді. | Кейбіреулері өте қысқа, ал басқалары ұзақ өмір сүреді. |
| Генетикалық ақпаратты ұзақ уақыт сақтау; басқа жасушалар мен жаңа организмдер жасау үшін генетикалық ақпаратты беру. | Генетикалық кодты ядродан рибосомаларға белоктар жасау үшін беру үшін қолданылады; кейбір организмдерде генетикалық ақпарат беру үшін және алғашқы организмдерде генетикалық жоспарларды сақтау үшін пайдаланылған молекула болуы мүмкін. |
4-қосымша
Тапсырма: Бейнені көру (https://www.youtube.com/watch?v=0Elo-zX1k8M&t=175s) және жұмыс парағын толтырыңыз:
- ДНҚ мен РНҚ - екеуі де ____________________________________________.
- ДНҚ - ___________________________________________________.
- ДНҚ - ______________________, яғни оның екі тізбегі бар.
- ДНҚ негіздері _____________, ______________, ______________, ________________.
- ДНҚ-да базалық жұптасуды есте сақтауға көмектесетін мнемотехника - ____________________________ және ______________________________.
- ДНҚ ________________-де кездеседі.
- РНҚ ___________________________________________ білдіреді.
- РНҚ-да ДНҚ-дағы негіздер бар, тек біреуінен басқа: РНҚ-да ___________ жоқ. Оның орнына _____________ бар.
- РНҚ-да негізгі жұптасуды есте сақтауға көмектесетін мнемотехника ______________________________ және ______________________________ болады.
- мРНҚ-ның жұмысы - _______________________________________________________________.
- тРНҚ-ның жұмысы - ____________________________________________________________.
- рРНҚ-ның жұмысы - ________________________________________________________________.
Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter
Қарап көріңіз 👇
Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Соңғы жаңалықтар:
» 2025 жылы Ораза және Рамазан айы қай күні басталады?
» Утиль алым мөлшерлемесі өзгермейтін болды
» Жоғары оқу орындарына құжат қабылдау қашан басталады?