Аминқышқылдары. Көрсетілім № 4: "Аминқышқылдарында функционалдық топтардың барын дәлелдеу. Химия, 11 сынып, презентация.

Аминқышқылдары

Әр оқушы 2 кішкене қағаз парағын алады.

Оқушылар әр қайсысына үй тапсырмасы бойынша бір сұрақтан жазады.

Барлық сұрақтарды конверке салу.

Кезектпен оқушылар шақырылады. Олар конверттен екі сұрақтан суыра отырып, сұрақтарға жауап береді.

Фронтальды сауалнама:

«Білімге апаратын жалғыз жол – бұл іс-әрекет»

Бернард Шоу.

: 1820 ж. француз химигі Анри Браконно жануар тегіндегі терімен затпен тәжірибе жүргізді. Шеміршекті, сіңірлі теріні күкірт қышқылы ерітіндісімен ұзақ уақыт қайнату нәтижесінде, тәтті дәмі бар ақ кристалды затты алды.

Осы кезде реакцияның қандай типі орын алды?

Гидролиз реакциясы

Бұл зат гликол деген тау алды, қашан1838ж. Голландялық химик Г. Мульдер оның құрамындағы азотты тапқанған дейін, ұзақ уақыт бойы көмірсулардың «табиғи ұяластары» деп есептеліп келінді. Кейін тағы 6 жыл өткеннен кейін Э. Хорсфорд заттың формуласын анықтады.

Бұл заттың құрамы келесі қатынастармен көрсетілген: 46, 7% көміртек, 8, 7 % сутек, 31% оттек және 13, 6% азот.

Заттың формуласын анықтаңыз.

аминқышқылдарының екідайлылығын қарастыру

Оқу мақсаты:

Жеке жұмыс

Топпен

(қосымшадағы материалды оқу):

Аминсірке қышқылының бейорганикалық қышқылдармен реакциясы;

Аминсірке қышқылының сілтімен реакциясы;

Аминқышқылы ерітіндісін түрлі индикатрлармен сынау.

Зертханалық тәжірибе:

Критерийлер бойынша 3 мин. әр топтың презентациясы.

(Топпен қорғаудың алдында критерий құрастырады)

Кесте. Кейбір маңызды α-аминқышқылдары 

Еегер аминқышқылы молекуласы екі амин тобынан тұрса, ол кезде атаудың алдына қосымша диамино-, үш NH2 топ болса– триамино- және т.с.с. қосамыз

Химиялық қасиеті 

Аминқышқылдарында екі түрлі функционалдық топтар болғандықтан, қышқылдық-негіздік қасиет көрсетеді:

I. Жалпы қасиеті

1. Молекулаішілік бейтараптау → биполярлы иондар түзіледі :

Сулы ерітінділері электр тоғын өткізеді. Бұл қасиет аминқышқылы өзіндегі карбоксил тобындағы сутек атомы амин тобына ауысып, аминқышқылдарының ерітіндісі бейтарап орта көрсетуімен түсіндіріледі :

                                                                       цвиттер-ион

Аминқышқылының құрамындағы фкункциональдық топтардың санына байланысты амин қышқылдарының сулы ерітінділері бейтарап, қышқылдық және сілтілік орта көрсетеді.

II. Карбоксильді тобы бойынша қасиеті (қышқылдық)

1. Сілтілермен → тұз түзіледі:

NH2-CH2-COOH + NaOH →

→ NH2-CH2-COONa + H2O

NH2-CH2-COONa - 2-аминсірке қышқылының натрий тұзы

III. Аминтоптың қасиеті (негіздік)

1. Күшті ұышұылдармен→ тұз түзіледі:

HOOC-CH2-NH2 + HCl →

→[HOOC-CH2-NH3]Cl

                                  немесе HOOC-CH2 NH2*HCl

2. Азотты қышқылмен (біріншілік аминдер):

NH2-CH(R)-COOH + HNO2 →

→ HO-CH(R)-COOH + N2↑+ H2O

    гидроксоқышқыл

Бөлінген азоттың көлемін өлшеу, аминқышқылының сандық құрамын анықтауға көмектеседі (Ван-Слайк әдісі)                   

аминқышқылдарының екідайлылығын қарастыру

Оқу мақсаты:

Бір сөйлеммен қорытындылау:

Оқу мақсаты, бағалау крийтерийі бойынша

Рефлексия

Мен білдім

Мен үйрендім

Маған түсініксіз

Маған оқу құралдарымен жұмыс жасау қажет