Майлардың гидролизі. Химия, 11 сынып, қосымша материал 1.

«Майлардың сабындануы» тәжірибесі.

 Тәжірибенің мақсаты: майлардың сабындану реакциясын жүргізу және сабынды алу.

 Қажетті реактивтер: балқытылған май, натрий гидроксидінің 20%-дық судағы немесе 15%-дық спирттегі ерітіндісі, ас тұзы, су, мыс (II) сульфатының ерітіндісі.

 Құрал-жабдықтар: кәрден шәшкесі, шыны таяқша, стақан, спирт шам, сақинасы бар тұрғы, сүзуге арналған құрал.

 Тәжірибені жүргізу әдістемесі:

1. Кәрден шәшкесіне 3 г майды орналастырыңдар, оған 7-8 мл натрий гидроксидінің 20%-дық судағы ерітіндісін қосыңдар. Реакцияны жылдамдату үшін 1-2 мл этанол қосыңдар.

2. Қоспаны 15 минут қайнатыңдар, шыны таяқшамен араластырыңдар және бастапқы деңгейге дейін су қосыідар.

3. Сабындану толықтығын тексеру: ыстық суы бар стақанға 2-3 тамшы қоспаны қосыңдар. Егер судың бетіне майдың тамшылары қалқып шықпаса сабындану үрдісі аяқталды.

4. Сабынның тұздануы: сабындану реакциясы аяқталғаннан кейін алынған массаға 0,5 г натрий хлоридін қосып, 1-2 минут тағы да қайнатады немесе қоспа салқындағаннан кейін ас тұзының қаныққан ерітіндісін қосады.

5. Сабынды кептіру: ақ үлпек түрінде бетіне шыққан сабынды жинаңдар және сүзгіде кептіріңдер.

6. Алынған сабынның жуғыштығын тексеру: сабынның азғантай бөлігін жылы суы бар стақанға салып, қатты араластырыңдар.

7. Сабынданудың екінші өнімі ретінде глицеринді анықтау: натрий гидроксидінің ерітіндісіне мыс купоросын (мыс (ІІ) сульфатын) қосыңдар және түзілген көк тұнбаға 1 мл сүзіндіні қосыңдар.

Тәжірибенің әдістемесін мұқият оқыңдар және кестені толтырыңдар.

Қорытындылар: